Το σχολείο του αύριο - μια ανάγκη του σήμερα

Η δωρεάν εκπαίδευση για όλους υπήρξε ένα από τα μεγάλα επιτεύγματα της σύγχρονης εποχής. Σήμερα, το σχολείο που άλλαξε τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων, βγάζοντάς τους από την κοινωνική απομόνωση και την αμάθεια, συχνά και από τη φτώχεια, δέχεται πιέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, από δημοσιονομικές κρίσεις που απαιτούν μειώσεις κονδυλίων. Τίθεται ωστόσο και ένα θέμα απολογισμού πεπραγμένων και χάραξης μελλοντικών στόχων. Είναι ικανοποιητικό το περιεχόμενο της παρεχόμενης γνώσης σε μια εποχή που τα πάντα αλλάζουν με μεγάλη ταχύτητα; Είναι το σχολείο ένας συντηρητικός θεσμός που δεν δέχεται εύκολα την αλλαγή ή μπορεί και να είναι ευέλικτος, αν πρέπει, για να προσαρμόζεται στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες; Και τι είδους οφείλει να είναι αυτή η προσαρμοστικότητα; Πρέπει να υπακούει στα κελεύσματα της αγοράς εργασίας ή να τα αγνοεί, υιοθετώντας μια οπτική πλήρους αυτονόμησης της παιδείας που θα ετοιμάζει πολίτες χωρίς να λαμβάνει υπόψη τέτοιες παραμέτρους; Μπορεί επίσης να εξασφαλίσει άμβλυνση των ανισοτήτων στην πρόσβαση της γνώσης;

Επιπλέον, τα περισσότερα μαθήματα που περιλαμβάνονται στα ωρολόγια προγράμματα, έστω και αν η διδακτέα ύλη εξελίσσεται με το χρόνο και ανάλογα με τις εκάστοτε εκπαιδευτικές θεωρήσεις, είναι στη βάση τους περίπου τα ίδια εδώ και πολλές δεκαετίες. Θα συνεχιστεί αυτό και στο μέλλον; Θα μπορούσε άραγε κανείς να φανταστεί νέα γνωστικά αντικείμενα στα οποία σήμερα δίνεται ελάχιστος ή καθόλου χώρος; Τι προσδοκά και τι προβλέπει ότι θα συμβεί η εκπαιδευτική κοινότητα; Διανοούμενοι και ειδικοί από την Ελλάδα και το εξωτερικό μάς ξεναγούν στο σχολείο του αύριο, όπως ελπίζουν ή φαντάζονται ότι θα μπορούσε να εξελιχθεί.