Εκπαίδευση και διαφορετικότητα

Η Ελλάδα, που για το πρώτο μισό του 20ού αιώνα υπήρξε σταθερά χώρα εξαγωγής μεταναστών, στα τέλη του ίδιου αιώνα άρχισε να υποδέχεται εκείνη μετανάστες. Τα πρώτα κύματα, τη δεκαετία του 1990, ήταν ανατολικοευρωπαϊκά, ιδίως Βαλκάνιων μεταναστών, μετά την «Πτώση του Τείχους». Η είσοδος στη ζώνη του ευρώ κατέστησε επίσης τη χώρα υποδοχέα Ασιατών και Αφρικανών μεταναστών. Η νέα αυτή κατάσταση προκάλεσε αμηχανία, αν όχι παράλυση, στο ανέτοιμο για μια τέτοια αλλαγή εκπαιδευτικό σύστημα. Σταδιακά υπήρξαν κινήσεις προσαρμογής, όπως η ίδρυση των Σχολείων Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης, τα οποία όμως, σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν πέτυχαν πάντα τους στόχους τους. Και σε κάθε περίπτωση, η αγωνία του εκπαιδευτικού μηχανισμού να εντάξει παιδιά με ελλιπείς γνώσεις της ελληνικής γλώσσας υποτίμησε μια αντίστροφη ανάγκη: να διδαχθούν οι Έλληνες μαθητές την αποδοχή του διαφορετικού «Άλλου».

Το αποτέλεσμα ήταν εκπαιδευτικοί, γονείς και σχολικές μονάδες να βρεθούν μπροστά σε ένα αυξανόμενο κύμα ρατσιστικών συμπεριφορών που, ούτως ή άλλως, είχε αναπτυχθεί και εκτός σχολείου, αλλά και να βρεθούν επίσης ενώπιον οργανωμένων εξωσχολικών ομάδων που, εμφορούμενες από ρατσιστικό μίσος, ενίσχυαν και συχνά συντόνιζαν τις ενδοσχολικές αυτές εντάσεις. Η Στέγη, βάζοντας το θέμα αυτό στο τραπέζι, επιχειρεί, μέσω ομιλητών που έχουν μελετήσει και γνωρίζουν τα ζητήματα αυτά από πρώτο χέρι, να αναζητήσει τις κατάλληλες εκπαιδευτικές μεθόδους και να ανιχνεύσει τρόπους με τους οποίους η εκπαίδευση θα ξεπεράσει αγκυλώσεις και προκαταλήψεις και θα αποδώσει πολίτες ορθολογικούς και κοινωνικά ευαίσθητους, ικανούς να μην αντιμετωπίζουν a priori εχθρικά τον ξένο, τον διαφορετικό.