Rosa Whiteley: Cultivated Atmospheres

Το έργο “Cultivated Atmospheres” διατρέχει διαφορετικές γεωγραφίες ώστε να αρχειοθετήσει τους ποικίλους τρόπους με τους οποίους η παραγωγή τροφίμων δημιουργεί συγκεκριμένες ατμόσφαιρες: την όξινη βροχή από την εντατική παραγωγή χοιρινού κρέατος· τον αέρα που είναι γεμάτος λέπια ψαριών σε πόλεις δίπλα σε εργοστάσια ιχθυαλεύρων· τα σύννεφα μεθανίου από τις μονάδες εντατικής εκτροφής ζώων, τα οποία επισπεύδουν την αποψίλωση των τροπικών δασών· ή τους υπολογισμούς για τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, οι οποίοι πυροδοτούν διαρκώς αντιδράσεις των αγροτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εστιάζοντας στον τρόπο με τον οποίο τα εξαντλητικά τροφικά συστήματά μας εκτείνονται στον ουρανό, το έργο επαναπροσδιορίζει την πολιτική τροφίμων σε σχέση με τα διάφορα σύννεφα που αναδύονται από αυτήν. Εξετάζοντας την πολιτική διάσταση της υλικότητας της ατμόσφαιρας, το “Cultivated Atmospheres” απομακρύνεται από τη νεοφιλελεύθερη κατανόηση της ατμόσφαιρας ως κενού χώρου – μια αντίληψη που επιτρέπει τη διαιώνιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Το έργο αποσκοπεί να εξετάσει πώς μπορούμε να επέμβουμε και να ανασυστήσουμε ατμόσφαιρες εν μέσω οικολογικών και κλιματικών κρίσεων, ξεπερνώντας τα καπιταλιστικά σχήματα περί της πίστωσης άνθρακα και τη νεοφιλελεύθερη έννοια των μέγιστων δυνατοτήτων, υπό το πρίσμα των οποίων βλέπουμε σήμερα τον ουρανό μας.

Εναλλακτικές μορφές γεωργίας ήδη σκέφτονται στην κατεύθυνση της μετάβασης από το εσωτερικό του εδάφους, μελετώντας την αναδόμηση του εδάφους και την προώθηση της βιοποικιλότητας. Το έργο “Cultivated Atmospheres” επανευθυγραμμίζει αυτή την ενεργή, ένθερμη αφοσίωση στα αγροτικά εδάφη με τους αιθέρες. Λαμβάνει υπόψη του τι σημαίνει να καλλιεργείς ένα σύννεφο αγροβιοποικιλότητας – ή ακόμα να επιτρέπεις στο στομάχι σου να αιωρείται στους ουρανούς. Το έργο εξετάζει περιπτώσεις εναλλακτικών τροφικών πρακτικών, βοηθώντας μας να ξανασκεφτούμε πώς ζούμε μέσα στις ατμόσφαιρές μας και να τις ξαναφτιάξουμε, αμφισβητώντας τελικά το πώς η φροντίδα για τις οικολογίες μέσω της παραγωγής τροφίμων μπορεί να επικαιροποιηθεί από τη φροντίδα μας για τα σύννεφα – και αντιστρόφως. Περιλαμβάνονται παραδείγματα όπως το μικροκλίμα που δημιουργούν οι λίμνες δρόσου στην Αγγλία, οι άνυδροι κήποι στη νότια Μεσόγειο, οι προστατευτικές ζώνες για τη μείωση της αιολικής διάβρωσης στις καλλιέργειες, οι αστικοί κήποι «καθαρού αέρα» με φυτά που απορροφούν ρύπους, αλλά και οι αγρο-οικολογικές πρακτικές που διατηρούν τον άνθρακα στο έδαφος.

Το έργο διερευνά πώς το περιβάλλον και το τροφικό σύστημα μπορούν να διαβαστούν στα σύννεφα και πώς η εναλλακτική καλλιέργεια του εδάφους μπορεί να αντανακλάται στα σύννεφα που βρίσκονται από πάνω. Τα σύννεφα μπορεί να φέρουν οιωνούς με ένα συγκεκριμένο χρώμα, να φέρνουν μηνύματα σε ένα συγκεκριμένο σχήμα, να μεταφέρουν απρόσμενους κατοίκους ή να προσφέρουν το νερό, που είναι τόσο απαραίτητο. Στην Αθήνα το έργο θα εξετάσει πώς οι πυρκαγιές μεταβάλλουν περιοδικά την ατμόσφαιρα της Βαλκανικής Χερσονήσου λόγω της απουσίας βροχοφόρων ουρανών, του εξαιρετικά ζεστού αέρα και της αυξημένης εμφάνισης του πυροσωρείτη (πυκνού νέφους από φωτιά ή ηφαιστιακή έκρηξη). Η έρευνα θα εντοπίσει ποιες μορφές παραγωγής τροφίμων και διαχείρισης γης υπάρχουν ήδη, σε μια προσπάθεια να δημιουργηθούν περιοχές ανθεκτικές στις πυρκαγιές και μέσα από τη συνεργασία επιστημόνων της ατμόσφαιρας, μετεωρολόγων, αγροτικών συνεταιρισμών, εμπειρογνωμόνων διαχείρισης πυρκαγιών και οικολόγων, ενώ θα διερωτηθεί πώς μπορούν οι παραγωγοί τροφίμων να μάθουν να διαβάζουν τον ουρανό.