Catriona Gallagher: Plant-processing film at Sparoza

Το πρότζεκτ “Plant-processing film at Sparoza” επιδιώκει να αναπτύξει αλχημικές κινούμενες εικόνες για τον πειραματικό κήπο της Σπαρόζας, που βρίσκεται κοντά στην Παιανία στην Αττική. Το πρότζεκτ περιλαμβάνει κινηματογράφηση, κηπουρική, εναλλακτική φωτοχημεία και φεμινιστικές αναδιηγήσεις για οικολογική διασύνδεση.

Η Σπαρόζα, όπως και άλλοι κήποι, είναι ένας εννοιολογικά οριακός τόπος, ο οποίος θολώνει τη διάκριση μεταξύ μέσα και έξω, άγριας και ελεγχόμενης ανάπτυξης – πρόκειται για ένα δοχείο όπου περιέχονται οι σχέσεις ανθρώπων-φυτών. Ο κήπος είναι ένας τόπος σύνδεσης του μέσα και του έξω, μια ανθρώπινη κατασκευή που μεσολαβεί μεταξύ άγριας φύσης και πολιτισμού μέσω του ελέγχου και της κυριαρχίας των πέρα-από-ανθρώπινων οντοτήτων. Κατά καιρούς, και ιδιαίτερα σε νέες προσεγγίσεις που ενημερώνονται από την επαναφορά της άγριας φύσης, τις αποαποικιακές πρακτικές και τον οικοφεμινισμό, οι κήποι μπορούν επίσης να αποτελέσουν τόπο συνεργασίας με τα πέρα-από-ανθρώπινα όντα.

Από τη δεκαετία του 1960, τρεις γενιές γυναικών έχουν ενεργήσει ως θεματοφύλακες της Σπαρόζας, όλες με ρίζες εκτός Ελλάδας, στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανδία και τις ΗΠΑ. Τον κήπο διαχειρίζεται μια κοινότητα από «ξένους» που ήρθαν στην Ελλάδα και ήθελαν να μάθουν πώς να ζει κανείς πιο αρμονικά με το κλιματικό, τοπογραφικό και πολιτιστικό πλαίσιο του αττικού κάμπου. Εργάστηκα εθελοντικά ως κηπουρός στη Σπαρόζα από το 2016 ως το 2020 και έμαθα από (και μαζί με) την κοινότητα των μελών της –γυναικών, συνταξιούχων, ντόπιων και ανθρώπων από όλο τον κόσμο– να προάγω την κηπουρική μέσα από μια προσέγγιση αντιαποικιακή και συνετή προς το νερό. Συνεπώς, το πρότζεκτ αυτό διαπερνά ζητήματα αποικιοκρατίας στις μεταναστεύσεις ανθρώπων και φυτών, ενώ παράλληλα αντλεί από την ενέργεια των διαχειριστριών και των εθελοντών/ριών του κήπου, οι οποίοι/ες προτείνουν μια λιγότερο κυριαρχική και περισσότερο συνεργατική ύπαρξη με τα φυτά. Τα θέματα του ελέγχου, της κυριαρχίας και της επιλογής συντονίζονται με μια κατά τα άλλα ήσυχη και διαλογιστική οπτική εξερεύνηση του κήπου.

Το πειραματικό στοιχείο του πρότζεκτ αποσκοπεί στην ανάπτυξη ασπρόμαυρων αρνητικών που απεικονίζουν όσους/ες εργάζονται στον κήπο, φτιαγμένων από τη φυτική ύλη που ξεχορταριάζουν. Κινούμενες εικόνες ανθρώπων που κάνουν χειρωνακτικές εργασίες στον κήπο –ξεχορτάριασμα, μεταφυτεύσεις, κλάδεμα και συγκομιδή– θα δημιουργηθούν από τα λεγόμενα «ζιζάνιά» του, που συχνά είναι χωροκατακτητικά είδη όπως η οξαλίδα και πολλαπλασιάζονται το φθινόπωρο και την άνοιξη. Το ξεχορτάριασμα κινηματογραφείται και τα ζιζάνια συλλέγονται και βράζονται σε σούπα για να αναπτυχθεί το αλογονίδιο του αργύρου στα αρνητικά φιλμ.