Ζωή Χατζηγιαννάκη: Όταν η Γη έπιασε δεδομένα
Το τρέχον ερευνητικό έργο εξετάζει τις επιπλοκές του τουρισμού και τη συμβολή του στην κλιματική αλλαγή, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο το περιβόητο αποτύπωμα άνθρακά του, αλλά και το ψηφιακό. Ο τίτλος του έργου «Όταν η Γη έπιασε δεδομένα» αποτελεί αναφορά στη μετα-αποκαλυπτική ταινία «Όταν η Γη πήρε φωτιά» (σκηνοθεσία Val Guest, 1961) και αναπτύσσεται με βάση ένα φανταστικό σενάριο για το τέλος του κόσμου, χρησιμοποιώντας κυρίως διαδικτυακό υλικό χρηστών του Google Earth.
Οι συνεχείς πρακτικές παρακολούθησης στην επιφάνεια της Γης, η συχνή χρήση εφαρμογών χαρτογράφησης, καθώς και η αδιάκοπη κοινοποίηση αυτοαναφορικού περιεχομένου στο διαδίκτυο, συμπληρώνουν τον ήδη σημαντικό ρόλο του τουρισμού στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Η έρευνα επικεντρώνεται στο νησί της Σαντορίνης, έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς στον κόσμο, το οποίο έχει καταλήξει να αντιμετωπίζει σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα και προβλήματα βιωσιμότητας. Το ηφαίστειό της, ένα ξεχωριστό κομμάτι γης που περιβάλλεται από θάλασσα, το επισκέπτεται ένα σημαντικό μέρος των επισκεπτών του νησιού με ημερήσιες εκδρομές. Το έργο χρησιμοποιεί τις δορυφορικές εικόνες που παράγονται από το Google Earth, μαζί με στιγμιότυπα οθόνης που λαμβάνονται από τις διαδικτυακές φωτογραφίες που μοιράζονται οι επισκέπτες στο Photosphere, προκειμένου να κατασκευάσει μια δυστοπική αφήγηση. Το ηφαιστειακό τοπίο μοιάζει με τοπίο άλλου πλανήτη ή με το σκηνικό μιας ταινίας καταστροφής, όπου τα άτομα που περιδιαβαίνουν είναι χαμένα, εξαντλημένα και αποπροσανατολισμένα μέσα στο άγονο, αφιλόξενο περιβάλλον.
Το «Όταν η Γη έπιασε δεδομένα» εκτυλίσσεται σε διαφορετικά «επεισόδια», τα οποία επιχειρούν να παραλληλίσουν μια ευρέως διαδεδομένη, φαινομενικά απλή πραγματικότητα με μια προβληματική μυθοπλασία, καθιστώντας τους ίδιους τους δημιουργούς των εικόνων αφηγητές του δικού τους ζοφερού και ανησυχητικού μέλλοντος. Το τρέχον επεισόδιο (Ε2) θα εξελιχθεί σε μια εν μέρει διαδραστική εγκατάσταση που θα περιλαμβάνει τη συμμετοχή του κοινού.
Ζωή Χατζηγιαννάκη
Η εμπειρία της συμμετοχής μου στο πρόγραμμα καλλιτεχνικής φιλοξενίας ήταν πολύτιμη με πολλούς τρόπους, αλλά κυρίως όσον αφορά τα κομμάτια της δικτύωσης και της ανατροφοδότησης. Καταλαβαίνω ότι αυτό μπορεί να ακούγεται πολύ τυπικό και ανιαρό, ωστόσο για μένα είχε ενδιαφέρον και κατά κάποιον τρόπο λειτούργησε ανακουφιστικά.
Τα τελευταία 15 χρόνια, η ζωή μου είναι μοιρασμένη ανάμεσα στο να είμαι γονιός, καλλιτέχνιδα και εκπαιδευτικός, προσπαθώντας να βρω μια ισορροπία μεταξύ οικογένειας και εργασίας, αλλά και να διαχειριστώ δύσκολα οικονομικά ζητήματα. Έτσι, δεν είχα την ευκαιρία να συμμετάσχω σε κάποιο πρόγραμμα καλλιτεχνικής φιλοξενίας στο εξωτερικό, ούτε είχα τον χρόνο να ασχοληθώ με την πρακτική μου ήρεμα και δημιουργικά. Το πρότζεκτ για το οποίο έκανα αίτηση στο Onassis AiR είναι μια διαδραστική εγκατάσταση που σκέφτομαι και δουλεύω σε διάφορες μορφές εδώ και πάνω από τρία χρόνια. Αυτό που είχα ανάγκη ήταν αυτό που πίστευα ότι είχε να προσφέρει το πρόγραμμα.Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, ήρθα σε επαφή με τους υπόλοιπους φιλοξενούμενους καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες, και οφείλω να ομολογήσω ότι ήμουν πολύ τυχερή που βρέθηκα στη συγκεκριμένη ομάδα. Οι συχνές συνεδρίες ανατροφοδότησης μου έδωσαν πολύ χρόνο για να ξανασκεφτώ πώς βλέπουν τα άλλα άτομα τη δουλειά μου, καθώς επίσης και να μάθω πώς να ανταποκρίνομαι στη δική τους δουλειά. Στο Open Day, οι τεχνικοί με βοήθησαν πολύ με την εγκατάσταση ενός απαιτητικού έργου. Το κοινό καλούταν να αλληλεπιδράσει με την εγκατάσταση βγάζοντας φωτογραφίες του εαυτού του μπροστά από μια μεγάλη εκτυπωμένη επιφάνεια από βινύλιο, ενώ αυτή η δραστηριότητα προβαλλόταν σε πραγματικό χρόνο σε έναν πλαϊνό τοίχο. Όλα λειτούργησαν άψογα και για τις τρεις ώρες, τόσο τεχνικά όσο και από άποψη συμμετοχής του κοινού. Το επιτυχές αποτέλεσμα σήμαινε πολλά για μένα, καθώς το έργο αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη και το υλικό που συγκεντρώθηκε θα χρησιμοποιηθεί για μελλοντική έρευνα.
Μπορεί όσα λέω να είναι βαρετά ή τέλος πάντων αναμενόμενα, αλλά πραγματικά με εξέπληξε το πόσο ενθαρρυντικά και φιλόξενα μπορεί να νιώθεις, όταν τα πράγματα γίνονται όπως πρέπει. Με απλά λόγια, συνάντησα και γνώρισα καλύτερα μερικούς σπουδαίους καλλιτέχνες, ένιωσα μέλος μιας κοινότητας που είχε τα ίδια προβλήματα και τις ίδιες ανησυχίες με μένα, τα οποία είχα τη δυνατότητα να συζητήσω ανοιχτά και δημιουργικά σε έναν καλά οργανωμένο χώρο και με ανθρώπους που μπορούσαν να ανταποκριθούν στις ανάγκες μου.
