Miriam Simun: Καλωσήρθατε στη ζώνη επαφής

Φωτογραφία: Πηνελόπη Γερασίμου

Το «Welcome to the Contact Zone» είναι μια περφόρμανς για την επαναφορά της άγριας φύσης· για την υπολογιστική ανίχνευση και την τεχνητή νοημοσύνη σε σχέση με την πλανητική γνώση και επιβίωση· για τη διαχείριση της ενσώματης ανίχνευσης και αντίληψης· για τη σχέση μεταξύ της μετατόπισης ειδών, της ανθρώπινης μετανάστευσης, του ανήκειν και του ελέγχου· και για το πώς οι ιδεολογίες που ενσωματώνονται τόσο στην ανθρώπινη όσο και στη μηχανική νοημοσύνη (ή αλλιώς προκαταλήψεις) διαμορφώνουν τον τρόπο και το τι μαθαίνουμε.

Το «Welcome to the Contact Zone» αναπτύσσεται μέσα από τη διάλεξη, την κίνηση, το βίντεο, ένα υποβαθμισμένο γλωσσικό παιχνίδι και μια καθοδηγούμενη συνεδρία για το κοινό μέσω της πρακτικής της αποκέντρωσης της προσοχής (μια σοβιετική ψυχολογική τεχνική για τη διαχείριση της αντίληψης σε πολύπλοκες και επικίνδυνες καταστάσεις). Συνδέοντας πολλαπλές φωνές, προοπτικές και μορφές, εξερευνούμε τις παρυφές της γνώσης.

Φωτογραφία: Πηνελόπη Γερασίμου

Καλλιτεχνικό σημείωμα

Καλώς ήρθατε στη ζώνη επαφής. Η ζώνη αλλάζει διαρκώς. Δεν αρκεί να έχουμε πανοραμική εικόνα από έναν δορυφόρο ή ένα drone, η ζώνη πρέπει να χαρτογραφηθεί τοπολογικά. Η ζώνη είναι το μέρος όπου το εδώ και το εκεί αλληλεπικαλύπτονται – όπου διαπερνούν το ένα το άλλο. Μέσα σε αυτή τη ζώνη προσπαθούμε να έρθουμε σε επαφή: με τα φαντάσματα της μετατοπισμένης άγριας φύσης· με μηχανές που αισθάνονται, που παρουσιάζουν δυσλειτουργίες, που βγάζουν νόημα· με τη λεπτή γραμμή μεταξύ αγάπης και κυριαρχίας· με αυτό που παίρνουμε και αυτό που χρωστάμε, με αυτό που κατέχουμε και με αυτό που γνωρίζουμε, με αυτό που δεν ξέρουμε ότι ξέρουμε, και με αυτό που ξέρουμε πως θα παραμείνει άγνωστο.

Η επαναφορά της άγριας φύσης είναι μια οικολογική προσέγγιση μετα-συντήρησης που στοχεύει στην ισορρόπηση αποσταθεροποιημένων οικοσυστημάτων μέσω της απελευθέρωσης βασικών ειδών (όπως ο λύγκας) που λειτουργούν ως «μηχανικοί του οικοσυστήματος». Βασιζόμενη στην έρευνα που έχω πραγματοποιήσει γύρω από την επαναφορά των δυτικοευρωπαϊκών δασών μέσω της εισαγωγής λυγκών της ανατολικής Ευρώπης και της επιστράτευσης τεχνολογιών τηλεπισκόπησης προκειμένου να παρακολουθήσω τους λύγκες και την επιβίωσή τους, το Tailor-made Fellowshipη ήταν μια ευκαιρία να επεξεργαστώ και να διερευνήσω διαφορετικές πτυχές του έργου. Συγκεκριμένα, να χρησιμοποιήσω την χορογραφική έρευνα, το φωνητικό παιχνίδι και την αποκέντρωση της προσοχής ως έναν τρόπο να επεκτείνω το πεδίο της έρευνάς μου πάνω στο θέμα της επαναφοράς της άγριας φύσης, όσον αφορά στη θεωρία και στη δημιουργία εικόνων. Τι σημαίνει να μελετάμε με το σώμα μας την κίνηση του λύγκα που παρακολουθούμε με μηχανική όραση; Τι συμβαίνει όταν τεντώνουμε, πιέζουμε, συμπιέζουμε ή παίζουμε με τις λέξεις που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε την οικολογική κρίση και τη διαχείριση των ειδών μέχρι να αναδυθούν νέες έννοιες;

Η τεχνική της αποκέντρωσης της προσοχής υπήρξε ζωτικής σημασίας σε αυτήν τη διαδικασία. Περιγράφοντας την, η παγκόσμια πρωταθλήτρια ελεύθερης κατάδυσης Natalia Molchanova εξηγεί ότι αυτή: «σχετίζεται με την ισοκατανομή ολόκληρου του πεδίου της προσοχής – προσπαθείς να αισθανθείς τα πάντα ταυτόχρονα. Αυτή η συνθήκη δημιουργεί μια κενή συνείδηση». Ο Oleg Bakhtiyarov, δημιουργός αυτής της τεχνικής και ειδικός στην ψυχολογία των ακραίων καταστάσεων, περιγράφει πώς η αποκέντρωση της προσοχής σε ολόκληρο το πεδίο της εμπειρίας –οπτικό, ακουστικό και σωματικό– επιτρέπει σε κάποιον να συλλάβει το σύνολο (αντί να συγκεντρώνεται σε κάθε στοιχείο διαδοχικά) και να απελευθερωθεί από τα ιδεολογικά πλαίσια που θολώνουν την αντίληψη.

Η περίοδος της υποτροφίας ήταν καθοριστικής σημασίας, καθώς μου έδωσε τον χρόνο να εκπαιδευτώ και να εξασκηθώ πάνω στην πρακτική της αποκέντρωσης της προσοχής, καθώς και να εξερευνήσω τις δυνατότητές της ως ερευνητικής μεθοδολογίας προκειμένου να εξεταστεί η σχέση μεταξύ της επαναφοράς της άγριας φύσης, της υπολογιστικής αντίληψης, της πλανητικής γνώσης, της ανθρώπινης και μη ανθρώπινης μετανάστευσης, του ανήκειν και του ελέγχου. Η αποκέντρωση της προσοχής αποδείχθηκε ότι ήταν ένα πλούσιο και παραγωγικό εργαλείο, καθώς μου επέτρεψε να εισέλθω σε ένα διαφορετικό τρόπο αντίληψης προκειμένου να διερευνήσω τον τρόπο με τον οποίο οι ιδεολογίες που είναι ενσωματωμένες τόσο στην ανθρώπινη όσο και στη μηχανική νοημοσύνη (ή αλλιώς προκαταλήψεις) διαμορφώνουν το πώς και το τι μαθαίνουμε.

Επιπλέον, το πρόγραμμα μου επέτρεψε να συνεχίσω να δουλεύω το αντίστοιχο ζιν, με τίτλο «ZONE», και να πραγματοποιήσω μια πρώτη παρουσίαση της υπό εξέλιξη περφόρμανς παράστασης «Welcome to the Contact Zone» στο πλαίσιο του Onassis AiR Open Day #3. Η τελική εκδοχή της περφόρμανς «Welcome to the Contact Zone» θα περιλαμβάνει την καταγραφή κίνησης μεταξύ ειδών (θα χαρτογραφηθώ σε ένα τρισδιάστατο μοντέλο λύγκα και μία γάτα θα χαρτογραφηθεί σε ένα τρισδιάστατο μοντέλο του εαυτού μου), την οποία θα πραγματοποιήσω στα στούντιο ONX στη Νέα Υόρκη, ώστε να συνεχίσω να ερευνώ τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνική της αποκέντρωσης προσοχής σε αυτή τη νέα κινησιολογική πρακτική που είναι υποβοηθούμενη από τη μηχανή.

Το «Welcome to the Contact Zone» αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου έργου με επίκεντρο το επερχόμενο βίντεο «WILDING OUT», του οποίου η δράση εναλλάσσεται μεταξύ της επαναφοράς του μικροβιώματος ενός ανθρώπινου εντέρου και του μικροβιώματος ενός αλπικού δάσους. Το επόμενο βήμα είναι να διεξάγω έρευνα για την επαναφορά του μικροβιώματός μου, μέσω της καλλιέργειας και της ζύμωσης του αρχαίου ιερού ποτού των Μάγια, Tepache de Tibicos. Προσπαθώ να επανασταθεροποιήσω το μικροβίωμά μου πραγματοποιώντας επαναφορά του εντέρου μου με συμβιωτές βακτηρίων-ζυμομυκήτων τους οποίους καλλιεργώ μέσω της ζύμωσης σπόρων από κάκτους που προέρχονται από το Μεξικό – ένα μέρος από το οποίο χιλιάδες άνθρωποι προσπαθούν να μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ για να επιβιώσουν, αλλά τους αρνούνται την είσοδο. Τα ίδια υπολογιστικά συστήματα παρακολούθησης που διαφυλάσσουν την επιβίωση των λυγκών στην Ελβετία χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση και τον αποκλεισμό των ανθρώπων στα σύνορα ΗΠΑ/Μεξικού.

Το «WILDING OUT» ρωτά: Τι είδους γνώση καθιστά δυνατή η υπολογιστική ανίχνευση και νοημοσύνη για τον πλανήτη, για τα άλλα είδη, για εμάς; Μπορούμε ποτέ να γνωρίσουμε πλήρως το μη ανθρώπινο άλλο; Πώς διαμορφώνει η ιδεολογία τη γνώση μας; Ποιες είναι οι ιδεολογίες που διαμορφώνουν την «άγρια φύση» και πού εμπλέκεται η πολυειδική δικαιοσύνη;

Το τελικό βίντεο θα συνδυάσει υλικό από: δορυφόρους και αυτοματοποιημένες κάμερες κυνηγιού· μια μικροσκοπική κάμερα ενδοσκόπησης σε κάψουλα που θα καταπιώ· μικροσκόπια· υπολογιστικές προσομοιώσεις των αλληλεπιδράσεων ξενιστή - μικροοργανισμού σε επίπεδο μικροβιώματος· τρισδιάστατους κόσμους που δημιουργούνται από νευρωνικά δίκτυα VQGAN + CLIP· ακραία μακροσκοπικά πλάνα που κινηματογραφώ η ίδια ενώ βρίσκομαι σε κατάσταση αποκέντρωσης προσοχής· και σύλληψη κίνησης μεταξύ ειδών (θα χαρτογραφηθώ σε ένα τρισδιάστατο μοντέλο λύγκα και μία γάτα θα χαρτογραφηθεί σε ένα τρισδιάστατο μοντέλο του εαυτού μου). Η επιστράτευση πολλαπλών τρόπων είναι μια προσπάθεια να εντοπιστούν διάφορες μορφές αντίληψης και γνώσης. Προσπαθώ να ανιχνεύσω τις ιδεολογίες που ενσωματώνονται σε ποικίλες μορφές αναπαράστασης και να αναπτύξω νέες αισθητικές μεθόδους για να δείξω ότι οι άνθρωποι και οι τεχνολογίες μας εμπλεκόμαστε σε θεμελιώδες επίπεδο με τις οικολογίες και τις πολυειδικές σχέσεις οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωσή μας.

Περισσότερα