Marc Delalonde: Για μια αστρο-οικολογία του εαυτού
Φωτογραφία: Μυρτώ Κατσιμίχα
Αυτή η έρευνα εκτυλίσσεται σε μια μέση οδό μεταξύ της ορθολογικής σκέψης και της γλώσσας της πνευματικότητας. Εκεί η οικολογία συναντά την αστρολογία και το πλούσιο λεξιλόγιό της των αναλογιών που περιγράφουν την ανθρώπινη εμπειρία.
Αφετηρία της έρευνας είναι μια ενόρμηση για την ενίσχυση της διαίσθησης στη δυτική κοινωνία, στην οποία ο ανθρώπινος νους κυριαρχείται (και μερικές φορές κατακλύζεται) από τον ορθολογισμό. Άλλο είναι το να γνωρίζουμε ορθολογικά ότι κατά βάθος ο εαυτός μας περιλαμβάνει το πέρα-από-το-ανθρώπινο και είναι μέρος ενός περίπλοκου δικτύου σχέσεων, και άλλο είναι το να νιώθουμε στα σωθικά μας ότι όλα συνδέονται και δεν είμαστε παρά ένας κρίκος της αλυσίδας. Η υπερβολική δόση ορθολογισμού μπορεί να γίνει τοξική: η λογική και η διαίσθηση δεν είναι αντίθετες έννοιες, αλλά συμπληρωματικές συνιστώσες ενός υγιούς νου. Επομένως, η εξισορρόπηση των δύο είναι μια πράξη νοητικής αναζωογόνησης και ψυχικής –άρα και οικολογικής– φροντίδας.
Τόσο η οικολογία όσο και η αστρολογία μιλούν για τη διασύνδεση των πάντων σε αυτόν τον κόσμο, τον (απειροελάχιστα) μικρό, τον (άπειρα) μέγα – τον κόσμο της ισορροπίας, της συνεργασίας, του ανταγωνισμού και της συμβίωσης. Το ζήτημα είναι να βρει κανείς τη μέση οδό: έναν χώρο όπου η λογική δεν φιλτράρει τα όσα σκέφτεσαι και νιώθεις, και όπου δεν χρειάζεται να πιστεύεις στα τυφλά, αλλά απλώς να παίζεις το παιχνίδι για να δεις τι θα συμβεί.
Στόχος της έρευνας είναι η δημιουργία μιας πλατφόρμας για τη γεφύρωση της λογικής και της διαίσθησης σε μια αστρο-οικολογία του εαυτού, δηλαδή μια πρακτική «αυτο-σύνδεσης» ή διαλόγου ανάμεσα σε εσένα και στον εαυτό σου. Σε αυτή τη διαδικασία, κάθε άτομο επιλέγει το δικό του λεξιλόγιο για να πει την ιστορία τού πώς σχετίζεται με τον κόσμο των όντων, χρησιμοποιώντας ποικίλα μέσα, όπως καλλιτεχνικά εργαλεία, αστρολογικούς χάρτες και χρησμούς.
Εργαστήριο για μια αστρο-οικολογία του εαυτού του Marc Delalonde, Παρίσι, Σεπτέμβριος 2022.
Αυτό το ερευνητικό πρότζεκτ ξεκίνησε από ένα προαίσθημα: ότι η διαίσθηση παίζει καθοριστικό ρόλο στην αποκατάσταση των διαλυμένων δεσμών μας με τους ανθρώπους αλλά και με τα υπόλοιπα έμβια όντα και ότι, όπως κάθε μορφή ευφυΐας, έτσι και η διαίσθηση επιδέχεται βελτίωση. Αυτό αποφάσισα να διερευνήσω, λοιπόν, και συνδύασα διαφορετικές πρακτικές, αποβλέποντας σε μια πλούσια ευρετική διαδικασία.
Επί σειρά ετών πρότεινα αφηγήσεις συμβίωσης και εξερευνούσα τρόπους ανάπτυξης συναισθηματικών δεσμών με κάθε μορφή ζωής μέσα από την τέχνη. Χρησιμοποιώντας την αστρολογία ως μέσο έρευνας, σκόπευα να εμβαθύνω περισσότερο και να αξιοποιήσω τη διαίσθηση, τόσο για τη σύνδεση με τον ίδιο μας τον εαυτό όσο και για τις σχέσεις με τον κόσμο γύρω μας. Στόχος μου ήταν να βρω μια μέση οδό ανάμεσα στον ορθολογικό τρόπο σκέψης και στις πνευματικές πεποιθήσεις, ένα σημείο όπου συνυπάρχουν πολλαπλές αλήθειες.
Το πρακτικό πλαίσιο που επέλεξα για το πρότζεκτ “For an astro-ecology of the self” (Για μια αστρο-οικολογία του εαυτού) περιλάμβανε τη διοργάνωση ενός τρίωρου εργαστηρίου, όπου μια μικρή ομάδα συμμετεχουσών/συμμετεχόντων θα διερευνούσαν τη σχέση τους με τον φυσικό κόσμο μέσα από τον αστρολογικό χάρτη τους – κάτι σαν ένας χωροχρόνος σύνδεσης με τον εαυτό και ενίσχυσης της διαίσθησης, σε ένα πλαίσιο πέραν-του-ανθρώπινου. Η καθοδήγηση που παρείχα ήταν απόρροια της προσωπικής μου πρακτικής και άποψης για την (τροπική/ανθρωπιστική) αστρολογία ως ένα φιλοσοφικό εργαλείο και ως μια γλώσσα γεμάτη μεταφορές για την ύπαρξη. Δεν αντιλαμβάνομαι την αστρολογία ως επιστήμη ούτε ως κάτι νομοτελειακό ή μοιρολατρικό, αλλά ως μια «εργαλειοθήκη» που μας βοηθά να αναστοχαστούμε και να εξελιχθούμε.
Αρχικά εξέτασα σε θεωρητικό επίπεδο πώς η αστρολογία μιλάει για την οικολογία. Υπάρχουν πολλές αναλογίες ανάμεσα στον φυσικό κόσμο και στον εσωτερικό κόσμο των ανθρώπων, πολλά επίπεδα ζωής που αλληλοδιαπλέκονται. Προσωπικά, αυτό που με συναρπάζει δεν είναι η ιδέα ότι οι ουράνιες μάζες επηρεάζουν την ενσώματη ύπαρξή μας, αλλά ο τρόπος με τον οποίο η ανθρώπινη εμπειρία γίνεται αντικείμενο αναπαράστασης και αφήγησης μέσα από φυσικά στοιχεία, σώματα και κύκλους της φύσης. Η πρώτη φάση της έρευνας περιλάμβανε τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων αστρο-οικολογίας, ερμηνεύοντας τον συμβολισμό κάθε ζωδίου στη φύση, με βάση το στοιχείο του, την εποχή του χρόνου και το φυσικό τοπίο, αλλά και τη σχέση των 12 αρχετύπων με τον έμβιο κόσμο: πώς θα μπορούσαν να συνδεθούν καλύτερα μαζί του και ποιοι είναι οι πιθανοί τρόποι οικολογικής δράσης τους, τόσο θετικοί όσο και αρνητικοί. Για να ολοκληρώσω το θεωρητικό κομμάτι της έρευνας, συναντήθηκα με τη Γαλλίδα αστρολόγο Mathilde Fachan, καθώς η προσέγγισή της ταίριαζε πολύ με το πώς εγώ αντιλαμβάνομαι την αστρολογία ως φιλοσοφικό εργαλείο, που δεν παρέχει εξηγήσεις αλλά βοηθά να καταλάβουμε.
Έχοντας ολοκληρώσει το θεωρητικό κομμάτι της έρευνας, διοργάνωσα τρία πιλοτικά εργαστήρια –δύο στο Παρίσι, στο πάρκο Buttes-Chaumont, και ένα τελευταίο στον λόφο Φιλοπάππου στην Aθήνα–, για να συγκεντρώσω σχόλια και παρατηρήσεις σχετικά με τη δομή που είχα σχεδιάσει και την εργαλειοθήκη που είχα συγκεντρώσει, καθώς και για την προσβασιμότητα του εργαστηρίου αλλά και τη γενική αίσθηση που δημιουργούσε σε όσες και όσους δεν είχαν καμία επαφή με την αστρολογία πριν από αυτό. Μέσα στο επόμενο διάστημα σκοπεύω να επαναλάβω το εργαστήριο αυτό σε διάφορα θα είναι η επανάληψη του workshop σε φυσικο-πολιτισμικά πλαίσια, προκειμένου εμβαθύνω περαιτέρω στο ζήτημα, αναπτύσσοντας παράλληλα το θεωρητικό του πλαίσιο υπό τη μορφή μιας μελλοντικής έκδοσης.
