Γιάννης Θεοδωρόπουλος: «Αντιόχεια», 2013

«Διαβάζοντας την εισαγωγή της Σόνιας Ιλίσκαγια για τα άπαντα του Καβάφη, επικεντρώθηκα στη διαπίστωσή της που αφορά στο πρόβλημα της συλλογικής συνείδησης και της ψυχολογίας του πλήθους, ένα θέμα που ο Καβάφης επεξεργάζεται από τα πρώτα του έργα: από την αδιαφορία («Αλεξανδρινοί Βασιλείς», 1912) στην τυφλή φανατική επιθετικότητα (στον κύκλο του Ιουλιανού και ιδιαίτερα στο ποίημα «Εἰς τὰ περίχωρα τῆς Ἀντιοχείας», 1933).

Τον προφητικό χαρακτήρα αυτής της τροπής στο ιστορικό παράδειγμα του Καβάφη επιβεβαιώνει η γνωστή ιστορική εξέλιξη στις δεκαετίες 1930 και 1940. Μια από τις εισαγωγικές της πράξεις, ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ, έγινε όταν ο Καβάφης στο ποίημά του «Εἰς τὰ περίχωρα τῆς Ἀντιοχείας» περιέγραφε πως πάνω στην σύγκρουσή τους με τον Ιουλιανό, οι Αντιοχείς έβαλαν φωτιά στο τέμενος του Απόλλωνα.

Με αφορμή τα παραπάνω, έκανα ένα έργο που να σχολιάζει αυτά τα παράλληλα γεγονότα: της πυρκαγιάς στο Ράιχσταγκ στις 27 Φεβρουαρίου 1933 και της συγγραφής του ποιήματος «Εἰς τὰ περίχωρα τῆς Ἀντιοχείας» ανάμεσα στο Νοέμβριο του 1932 και τον Απρίλιο του 1933. Το ποίημα αυτό είναι το τελευταίο του Καβάφη που πεθαίνει στις 29 Απριλίου του 1933.

Το έργο βασίζεται στην προσωπική μου προσέγγιση του ποιήματος, όπως και σε υλικό που άντλησα από διαφορετικές πηγές, όπως: οπτικό υλικό που υπάρχει στο διαδίκτυο, προσωπικές λήψεις, video-frames κινηματογραφικών ταινιών, αποσπάσματα κειμένων που έχω βρει ερευνώντας για τον Καβάφη, για τον Ιουλιανό και την εποχή του, την πυρκαγιά στο Ράιχσταγκ κ.ά.

Τις περισσότερες φορές, οι πυρκαγιές δεν μπαίνουν τυχαία, όμως και τυχαία αν μπουν, πάντα κάποιοι, αναλόγως των ιστορικών συνθηκών, το εκμεταλλεύονται χρησιμοποιώντας κάποια εξιλαστήρια θύματα.

Έμμεσα, μέσα από το έργο μου αναφέρομαι και σε γεγονότα που συμβαίνουν στις μέρες μας ή και που μπορεί να συμβούν σύντομα.»

—Γιάννης Θεοδωρόπουλος

Διάρκεια: 3 λεπτά & 50 δευτερόλεπτα