The Second Woman | Nat Randall & Anna Breckon

Mία μονάχα επαγγελματίας ηθοποιός: η Στεφανία Γουλιώτη. Παίζει την ίδια σκηνή 100 φορές, επί 24 ώρες. Παρτενέρ της: εκατό άνδρες ή μη δυαδικά και κουίρ άτομα, διαφορετικής ηλικίας, ιθαγένειας και επαγγέλματος. Δεν είναι απαραίτητα ηθοποιοί και δεν έχει προηγηθεί καμία πρόβα.

Ένας μαραθώνιος αντοχής, τόσο για την κύρια ερμηνεύτρια όσο και για το κοινό, ένα πρωτόγνωρο μανιφέστο για τον ρόλο των φύλων και την ευαίσθητη δυναμική των σχέσεων και μια εμπειρία ζωντανού κινηματογράφου, το "The Second Woman" είναι ένα διεθνώς καταξιωμένο θεατρικό, κοινωνιολογικό και ψυχολογικό πείραμα, σε σύλληψη και σκηνοθεσία της Nat Randall και της Anna Breckon, δύο ανερχόμενων δημιουργών από την Αυστραλία, που δείχνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα δουλειά τους.

Οι μηχανισμοί της έμφυλης εξουσίας και των ανδρικών προνομίων παρελαύνουν μπροστά από τα μάτια μας, ενώ ένα επιτελείο κινηματογραφιστών, που τα μέλη του αυτοπροσδιορίζονται θηλυκότητες και μη δυαδικά άτομα, καταγράφει και προβάλλει στην οθόνη του σκηνικού τα κοντινά πλάνα κάθε συνάντησης.

Μείνετε για 24 λεπτά ή για 24 ώρες, μπείτε μία φορά ή επιστρέψτε. Κάθε συνάντηση –τρυφερή ή βίαιη, αστεία ή συγκινητική– είναι μια εμπειρία.

- Το “The Second Woman” κάνει παγκόσμια πρεμιέρα το 2017 στην Αυστραλία και γνωρίζει μεγάλη επιτυχία με διαδοχικές επαναλήψεις. Δημιουργοί του είναι η Νατ Ράνταλ και η Άννα Μπρέκον. Η πρώτη είναι Αυστραλή περφόρμερ και συγγραφέας, με τη δουλειά της να εστιάζει στη συνομιλία θεάτρου και κινηματογράφου, στο devised theater και σε παραστάσεις μεγάλης διάρκειας. Η Μπρέκον είναι σκηνοθέτρια, συγγραφέας και πανεπιστημιακός από τη Νέα Ζηλανδία με τις σπουδές και το επαγγελματικό της ενδιαφέρον να περιστρέφονται γύρω από τον φεμινισμό και τις queer ταυτότητες. Το 2019 ήταν υποψήφιες με το “The Second Woman” στα Helpmann Awards της Αυστραλίας, στην κατηγορία της Καλύτερης Παραγωγής.

- Κεντρική φιγούρα της παράστασης είναι η Βιρτζίνια. Τη γνωρίζουμε κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης με τον εραστή της, Μόρτι, που πραγματοποιείται μέσα σε ένα μικρό κουτί, με την κάμερα να καταγράφει, σε live χρόνο, κάθε λεπτομέρεια της αλληλεπίδρασής τους. Η σκηνή επαναλαμβάνεται 100 φορές, κάθε φορά με έναν καινούριο παρτενέρ για τη Βιρτζίνια (επαγγελματίες, ερασιτέχνες ηθοποιοί αλλά και καθημερινοί άνθρωποι που ανταποκρίνονται σε open call), αναγκάζοντας την ηθοποιό να ανταποκριθεί με ταχύτατα αντανακλαστικά.

- Για καμία από τις συναντήσεις της πρωταγωνίστριας δεν έχει προηγηθεί πρόβα. Τα πάντα στηρίζονται στην έκπληξη της στιγμής. Κι ενώ η πλοκή της σκηνής είναι σταθερή, η εκτέλεσή της δεν είναι ποτέ η ίδια με την προηγούμενη ή την επόμενη.

- Τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Βιρτζίνια έχουν ερμηνεύσει καταξιωμένες ηθοποιοί, προσδίδοντας η καθεμία τη δική της ερμηνευτική προσέγγιση στο έργο. Μεταξύ άλλων, τον ρόλο έχουν υποδυθεί η συνδημιουργός του “The Second Woman”, Νατ Ράνταλ, στις πρώτες παραστάσεις του έργου (2017 -19) στο Σίδνεϋ της Αυστραλίας, η Αμερικανίδα Alia Shawkat στο ΒΑΜ της Νέας Υόρκης, τον Οκτώβριο του 2019, η Ruth Wilson στο Young Vic Theatre του Λονδίνου, τον Μάϊο του 2023, καθώς και η Georgina Verbaan στο Internationaal Theater Amsterdam, τον Ιούνιο του 2024, και η María Hervás στο GREC festival το 2024.

Το "The Second Woman" δεν μοιάζει με θεατρικό έργο ή αφηγηματική παραγωγή. Αν και το σενάριο βασίζεται σε μια αφηγηματική κατάσταση, η δραματουργία της σκηνής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πραγματική αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων που δεν γνωρίζονται εκ των προτέρων. Το σενάριο λειτουργεί για να δημιουργήσει καταστάσεις μεταξύ του συμμετέχοντος και της ηθοποιού. Οι καταστάσεις αυτές παράγουν μια σειρά από σχέσεις/συναισθήματα: αμηχανία και άγχος, χαρά και σύνδεση, θυμό και απογοήτευση, ερωτική οικειότητα. Η πολιτική και συναισθηματική βαρύτητα του "The Second Woman" έγκειται στην ικανότητα της παράστασης να καταδεικνύει τους λεπτούς τρόπους με τους οποίους η εξουσία λειτουργεί στο επίπεδο της καθημερινής συναισθηματικής εμπειρίας και της τυπικής κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Το "The Second Woman" φέρνει στο προσκήνιο αυτό που η Kathleen Stewart, παραπέμποντας στη Sianne Ngai, περιγράφει ως «κακά παραδείγματα: όχι τέλειες αναπαραστάσεις μιας ιδεολογίας ή μιας δομής που λειτουργεί στον πραγματικό κόσμο, αλλά υπαρκτούς τόπους όπου έχουν συγκεντρωθεί δυνάμεις και έχουν φτάσει σε σημείο σύγκρουσης για να δώσουν υπόσταση σε κάτι».[1]

Το "The Second Woman" ξεκίνησε ως ένα μικρό αυτοχρηματοδοτούμενο πρότζεκτ. Ήταν ένα εγχείρημα υψηλού ρίσκου, καθώς, αν και μπορούσαμε να δοκιμάσουμε το έργο με πολλούς συμμετέχοντες, δεν μπορούσαμε να δοκιμάσουμε την πτυχή της χρονικής διάρκειάς του. Δεν υπάρχει τρόπος να κάνεις πρόβες για μια 24ωρη παραγωγή που βασίζεται στο κοινό και τους συμμετέχοντες. Με τόσο πολλές μεταβλητές και άγνωστους παράγοντες, πήγαμε στην πρώτη μας παράσταση με κάποιον βαθμό τρόμου.

Μετά από τρεις επαναλήψεις της παράστασης στην Αυστραλία, μας προσκάλεσαν να κάνουμε μια παράσταση στα εγκαίνια του Weiwuying (Εθνικό Κέντρο Τεχνών της Καοσιούνγκ, Ταϊβάν). Αυτό το εγχείρημα εισήγαγε ένα επιπλέον σύνολο μεταβλητών. Μας ήταν άγνωστο πώς οι Ταϊβανέζοι συμμετέχοντες θα αντιμετώπιζαν το υλικό και αν η μορφή της παράστασης θα άντεχε σε αυτό το πολύ διαφορετικό πολιτισμικό πλαίσιο. Για αυτή την πρώτη διεθνή επανάληψη, υιοθετήσαμε την ιδέα της ανεύρεσης μιας εγχώριας ηθοποιού για κάθε διεθνή παρουσίαση. Η Zhu Zhi-Ying ήταν η ερμηνεύτρια, ενώ η A-Wing Hsu συνέβαλε ως συν-σκηνοθέτρια της παράστασης. Είμαστε εξαιρετικά ευγνώμονες στο Κέντρο Τεχνών Weiwuying –και συγκεκριμένα στην Emma Liao και την Kathy Hong– καθώς και στη Zhi-Ying που πήραν το ρίσκο να δημιουργήσουν μαζί μας μια έκδοση αυτού του έργου στα μανδαρινικά κινεζικά.

Αν και η μορφή της παράστασης είχε λειτουργήσει με έναν συγκεκριμένο τρόπο στην αρχική εκδοχή, δεν είχαμε ιδέα πώς θα επηρέαζε το έργο μια αλλαγή στο πολιτισμικό πλαίσιο – στην προκειμένη περίπτωση, μια διαφορετική πόλη και φεστιβάλ. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το "The Second Woman" δεν υπάρχει πριν από τη στιγμή της παρουσίασής του. Δημιουργείται κάθε φορά εξαρχής, κουβαλώντας μαζί μια σειρά από ενδεχόμενα στοιχεία, τα οποία μπορεί κανείς να επιμεληθεί και να διαχειριστεί, αλλά ποτέ να τα ελέγξει πλήρως.

Το "The Second Woman" είναι φτιαγμένο από ένα γυναικείο και μη δυαδικό επιτελείο ανθρώπων. Πίσω από τη σκηνή, έχουμε 4 άτομα στον χειρισμό κάμερας, 2 άτομα στην εναλλαγή οπτικής, 2 άτομα στον χειρισμό ήχου, 2 άτομα στη διεύθυνση σκηνής και 2 άτομα στον συντονισμό των συμμετεχόντων. Αν και κάνουμε εκπαίδευση και παρέχουμε κατευθυντήριες γραμμές πριν από την παράσταση, αυτό το επιτελείο εργάζεται για να λαμβάνει αναπαραστατικές αποφάσεις από στιγμή σε στιγμή. Αυτό διασφαλίζει ότι οι γυναικείοι και μη δυαδικοί τρόποι θέασης και οι αντίστοιχες συναισθηματικές λειτουργικές διατηρούν τον ειρμό της παράστασης.

-Nat Randall & Anna Breckon

[1] Kathleen Stewart, “The Perfectly Ordinary Life,” S&F Online 2, no. 1 (2003)

Η περούκα της Στεφανίας Γουλιώτη είναι μια ευγενική προσφορά της KDG Hair Boutique.