Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη μιλάει στη Lara Johnson-Wheeler

Έχουμε ξεχάσει το ιερό μέρος του εαυτού μας.
— Καρυοφυλλιά Καραμπέτη.

Πες μου για αυτό που έγινε σήμερα, για τη φωτογράφιση με τον Nick Knight.

Σήμερα ήταν για μένα μια εκπληκτική εμπειρία, γιατί είδα τον Νικ Νάιτ να δουλεύει. Ήταν τόσο θετική η αίσθηση. Είναι πολύ δημιουργικός και δεν σε πιέζει, ούτε σε προσβάλλει. Είναι μια συνεργασία με πολύ έντονη ενέργεια. Ξέρει πολύ καλά τι θέλει και απλώς σου το λέει ή το ζητάει πολύ ευγενικά. Σε εμπνέει να δώσεις ό,τι καλύτερο έχεις. Ήταν πολύ χρήσιμη για μένα, ως ηθοποιό, αυτή η εξαιρετικά σωματική εμπειρία.

Το έργο είναι επίσης σωματικό, με πολύ διαφορετικό τρόπο. Πόσο διαφορετική ήταν αυτή η διερεύνηση της σωματικότητας από τον τρόπο που σε σκηνοθετούν συνήθως;

Έχουμε χορογράφο, που μάλιστα τυχαίνει να είναι Βρετανίδα. Είναι πολύ συγκεκριμένη στον τρόπο που χορογραφεί, στον ρυθμό και στον χρόνο και στα ομαδικά σχήματα. Πρέπει να ακολουθούμε τη μουσική μέσα από αυτά τα στοιχεία. Είναι ομαδική δουλειά.

Θα ήθελα να μου μιλήσεις για τον ρόλο της μητέρας και πώς είναι το να παίζεις αυτό τον ρόλο στις Βάκχες.

Το έργο είναι μια εκπληκτική τραγωδία. Η παράστασή μας είναι διασκευασμένη από τον σκηνοθέτη μας. Το έργο είναι συντομευμένο και ο μύθος μεταφέρεται στο σήμερα. Λέει μια ιστορία στον σύγχρονο κόσμο, γιατί έχουμε χάσει την πίστη μας στη δύναμή μας. Δεν ξέρουμε αν [οι θεοί] υπάρχουν ή όχι, αλλά νιώθουμε μόνοι σ’ αυτόν τον σκληρό κόσμο και έχουμε πέσει σε κατάθλιψη. Το έργο είναι για τον θεό της ηδονής, της σωματικής ηδονής: τον Διόνυσο, τον θεό του έρωτα, του σεξ, του κρασιού, του θεάτρου, της τέχνης.

Ας δούμε το θεατρικό σκέλος. Ο Άρης [Μπινιάρης] λέει πως αυτό το έργο είναι μια παραβολή. Πώς καταλήξατε σε αυτό τον τρόπο δουλειάς;

Δική του ιδέα ήταν και την επεξεργάστηκε με τη βοηθό του, που είναι δραματουργός. Πρώτα διασκεύασαν το έργο και μετά ο Άρης δούλεψε με τους μουσικούς του, τον μπασίστα και τον ντράμερ και έφτιαξαν μαζί τη μουσική, πάνω στο κείμενο. Το κείμενο του Χορού δημιουργήθηκε από αυθεντικούς στίχους του έργου του Ευριπίδη. Λόγια του βασιλιά, του θεού, της μητέρας – συνδυασμένα. Όταν αρχίσαμε τις πρόβες, η μουσική και το κείμενο ήταν ήδη έτοιμα. Σιγά σιγά αρχίσαμε να δουλεύουμε και τους ρόλους, γιατί η βασική ιδέα είναι πως όλοι οι ηθοποιοί βρίσκονται στη σκηνή από την αρχή έως το τέλος. Οι ρόλοι προκύπτουν από την ομάδα.

Πες μου πώς δουλέψατε με τους μουσικούς, το μουσικό στοιχείο.

Έχει πολύ ενδιαφέρον, γιατί υπάρχει η δύναμη του ρυθμού και η ενέργεια που έρχεται από τους μουσικούς, μέσα από τα μουσικά τους όργανα. Είναι μια πολύ ισχυρή ενέργεια κι εσύ προσπαθείς να συνδυάσεις το κείμενο και τη μουσική με την κίνηση του σώματος. Είσαι ηθοποιός, μουσικός και χορευτής μαζί. Είναι πολύ ενδιαφέρον.

Η κοινωνία μας έχει γίνει πολύ συντηρητική.

Στον ρόλο σου, ως μητέρα, διαμελίζεις τον γιο σου που έχει μεταμορφωθεί. Θέλω να μου πεις πώς αντιμετωπίζεις τη μεταμόρφωση, ως ηθοποιός.

Είναι το βασικό θέμα στην ερμηνεία, στο θέατρο. Πάντα μεταμορφώνεσαι σε κάτι άλλο, στον ρόλο. Δεν είσαι ποτέ ίδιος με τον ρόλο που παίζεις. Πάντα πρέπει να βάλεις τη φαντασία σου να δουλέψει. Πρέπει να ανοίξεις το πνεύμα σου, την εφευρετικότητα, το συναίσθημα, την ψυχή σου, για να μπεις μέσα στον άλλο και να κατανοήσεις το πώς αντιλαμβάνεται τον κόσμο.

Στο έργο, τα σκηνικά βοηθήματα είναι πολύ σημαντικά. Διάβασα στις σημειώσεις πως ένα δρεπάνι μπορεί να μεταμορφώσει τον άνθρωπο σε ζώο ή μια βέργα τη γυναίκα σε άνδρα. Έχεις δουλέψει έτσι άλλη φορά;

Όχι, νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά που κάνω κάτι τέτοιο. Με ενδιαφέρει πολύ, γιατί δεν είναι συνηθισμένη προσέγγιση. Πρέπει να πας βαθύτερα, να το επιτρέψεις, να αφήσεις τον εαυτό σου τόσο ελεύθερο, που ένα απλό αντικείμενο να σε βοηθήσει να μεταμορφωθείς και να δώσεις στο κοινό να καταλάβει τι θα πει θέατρο. Είναι τόσο απλό. Λέμε πως παίζουμε θέατρο. Είναι λοιπόν ένα παιχνίδι μαγείας και φαντασίας. Αυτό είναι που κάνει το κοινό να έρχεται και να πληρώνει για να δει κάτι· δεν θέλουν να δουν κάτι συνηθισμένο. Θέλουν κάτι φρέσκο, καινούργιο, μοντέρνο. Κάτι που θα τους βοηθήσει να εξελιχθούν πνευματικά.

Εσένα, σε βοήθησε αυτό το έργο να εξελιχθείς ως ηθοποιός;

Έτσι νομίζω. Θεωρώ επίσης τη σημερινή εμπειρία ως σημείο αναφοράς στη ζωή μου, γιατί, αν και είχα την τιμή να δουλέψω με κάποιους μεγάλους σκηνοθέτες, δεν έχω ξαναδουλέψει με έναν μεγάλο φωτογράφο, έναν μεγάλο καλλιτέχνη όπως ο Νικ Νάιτ.

Ένιωσες διαφορετικά σήμερα που φόρεσες μόδα και στάθηκες μπροστά σε μια φωτογραφική μηχανή αντί για θεατές; Υπήρχε διαφορά στον τρόπο που το διαχειρίστηκες;

Βέβαια. Είναι διαφορετικό, αλλά η βασική ιδέα είναι η ίδια. Ήμουν κυρίως ηθοποιός, αλλά ήξερα ότι είχα απέναντί μου το μάτι ενός φωτογράφου, ενός καλλιτέχνη. Τα έδωσα όλα για να ζήσω τη στιγμή, σαν να ήμουν η μητέρα που διαμελίζει ένα ζώο. Τώρα, έχω αυτή την εμπειρία που θα μου είναι χρήσιμη στην παράσταση. Ξέρω τι θα πει να βάζεις όλη σου τη δύναμη για να κάνεις κάτι τέτοιο. Δεν είναι απλό πράγμα. Απαιτεί πολλή προσπάθεια και δύναμη και έκσταση. Χρησιμοποιούσα ένα νεκρό ζώο και σκεφτόμουν πώς θα ήταν, αν ήταν ζωντανό. Τι τεράστια προσπάθεια θα έπρεπε να καταβάλει αυτή η γυναίκα για να καταφέρει κάτι τόσο μεγάλο.

Νιώθεις πως έμαθες κάτι σήμερα;

Έμαθα πολλά. Δεν είχα ποτέ μου χειριστεί νεκρό ζώο. Όλη αυτή η ενέργεια είναι ιερή. Είναι δώρο. Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα στην ύπαρξή μας. Τα ξεχνάμε αυτά συνήθως ή τα θεωρούμε ταμπού. Η κοινωνία μας έχει γίνει πολύ συντηρητική, με την ανάπτυξη της τεχνολογίας κ.λπ. Έχουμε ξεχάσει το ιερό μέρος του εαυτού μας.