Ο Άρης Μπινιάρης μιλάει στη Lara Johnson-Wheeler

Προσπαθώ ως καλλιτέχνης να είμαι ενεργός τη στιγμή που η ελληνική κοινωνία μοιάζει παγιδευμένη και ανίκανη να προχωρήσει.
— Άρης Μπινιάρης

Πώς διαμορφώθηκε η οπτική σου πάνω στις Βάκχες όσο διαρκούσαν οι πρόβες του έργου;

Η οπτική μου πάνω στις Βάκχεςδιαμορφώθηκε στις πρόβες με εκπληκτικό τρόπο. Δουλέψαμε με τους μουσικούς, την δραματουργό, την χορογράφο και τον σκηνογράφο προπαρασκευαστικά, πριν αρχίσουν οι πρόβες. Όταν άρχισα να δουλεύω με τους ηθοποιούς, είχαμε ήδη μια πρώτη εκδοχή της μουσικής σύνθεσης, μια πρώτη εκδοχή της δραματουργίας, μια πρώτη εκδοχή της κίνησης των ηθοποιών και του σκηνικού. Οπότε οι ηθοποιοί αυτοσχεδίασαν μ’ αυτό το υλικό. Τους ζήτησα να αυτοσχεδιάσουν μέσα σ’ αυτές τις μουσικές και υλικές δομές. Αυτή η διαδικασία αναμόρφωσε το πρώιμο υλικό και μας οδήγησε στην τελική εκδοχή.

Το σκηνικό πώς επηρεάζει την αλληλεπίδραση μεταξύ των ηθοποιών;

Το σκηνικό επηρεάζει την αλληλεπίδραση μεταξύ των ηθοποιών με τελετουργικό τρόπο. Χρησιμοποιούμε τον χώρο, τον ρυθμό της κίνησης και τις πηγές φωτός ως αφηγηματικά εργαλεία.

Πώς επηρέασε τη δουλειά σου η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα;

Προσπαθώ ως καλλιτέχνης να είμαι ενεργός τη στιγμή που η ελληνική κοινωνία μοιάζει παγιδευμένη και ανίκανη να προχωρήσει. Διάλεξα ένα έργο που εξετάζει τον τρόπο που εμείς ως κοινωνία επιλέγουμε να συντονιστούμε με τη ζωοφόρο δύναμη που θα είναι αιώνια παρούσα και να μην οδηγηθούμε στον αφανισμό λόγω της δικής μας ρητής και διαρκούς περιφρόνησης.

Η οπτική μου πάνω στις «Βάκχες» διαμορφώθηκε στις πρόβες με εκπληκτικό τρόπο.

Πώς σου φάνηκε σήμερα το γύρισμα με τον Nick Knight;

Ήταν απίστευτη εμπειρία. Στον χώρο υπήρχε μια δυναμική ροή. Πραγματικά, χάρηκα βλέποντας την αλληλεπίδραση των ηθοποιών με τον Νικ.

Πώς ένιωσες βλέποντας τους ηθοποιούς να δουλεύουν με τον Νικ έτσι; Πρέπει να έχεις συνηθίσει να τους καθοδηγείς πια. Πώς σου φάνηκε που τους έβλεπες σκηνοθετημένους διαφορετικά;

Είδα άλλες επιλογές. Ήταν εντός ρόλου, αλλά λόγω του περιορισμού του κάδρου αυτοσχεδίαζαν πολύ διαφορετικά απ’ ό,τι θα έκαναν στο θέατρο. Ήταν σαν σε αέναο κύκλο εντός ρόλου συνεχώς, χωρίς αλλαγές. Κι αυτό ήταν πολύ ενδιαφέρον για μένα. Ο Νικ αλληλεπιδρούσε μαζί τους και τους σκηνοθετούσε διαφορετικά απ’ ό,τι συνηθίζουμε στο θέατρο. Ήταν μαγεία. Το μαγικό ήταν πως βρίσκονταν μέσα στον ρόλο, αλλά ήξεραν ότι έπρεπε να φωτογραφηθούν. Το βρήκα πολύ ενδιαφέρον.

Δεν τους έχεις ξαναδεί να ποζάρουν αντί να παίζουν;

Όχι, ήταν η πρώτη φορά, γιατί κατά κανόνα πρέπει να κρατούν τα πάντα μέσα σε αυτό το δομημένο, ακριβές πλαίσιο. Υπάρχουν περιορισμοί.

Κατά τη γνώμη σου, πώς ερμήνευσε η εικονοποιία του Νικ αυτό που κάνετε στο έργο;

Νομίζω πως έπιασε τη δυναμική του έργου – είδα την κίνηση στις φωτογραφίες. Είναι ακίνητες, αλλά το αποτέλεσμα είναι σε κίνηση, είναι εκρηκτικό, το είδα να εκρήγνυται. Μια έκρηξη σωμάτων.

Συζητήσαμε αρκετά σήμερα την ιδέα της μεταμόρφωσης – το πόσο σημαντική είναι στο έργο που ανεβάζετε. Με ενδιαφέρει το πώς είδες τους ηθοποιούς να μεταμορφώνονται με τον τρόπο που τους είδαμε σήμερα.

Τους βοήθησε πολύ. Νομίζω πως τους αποδέσμευσε, τους απελευθέρωσε.

Μίλησα με την Καρυοφυλλιά και μου εξήγησε την αντίδρασή της τη στιγμή που ο Νικ της ζήτησε να κρατήσει το σώμα του ελαφιού – το κρατούσε ανοιχτό για τη φωτογράφηση. Μου είπε πως την βοήθησε να μπει στον ρόλο, στη σωματικότητα αυτού που κάνει.

Ναι, μπορώ να το φανταστώ πως βοηθάει πολύ τον ηθοποιό να δουλεύει με ένα πραγματικό αντικείμενο. Όλα αυτά τα στοιχεία βοηθούν την παράσταση. Το χάρηκα πολύ το σημερινό.

Μιλώντας για τους ηθοποιούς, συζητήσαμε το πώς ανταποκρίνονται στη μουσική στο έργο. Στον ρυθμό, στον ήχο, στο beat και στον τρόπο που τα συνδυάζεις. Έπαιζες μουσική σήμερα στη φωτογράφηση. Ήταν εξίσου σημαντική για σένα η μουσική στη φωτογράφηση όσο και στο έργο;

Η μουσική ήταν πολύ σημαντική σήμερα, γιατί προσφέρει συγκεκριμένα στοιχεία. Πέρα απ’ αυτό, το πιο σημαντικό ήταν πώς χρησιμοποίησε ο Νικ τον ρυθμό, πώς ανέδειξε τη σχέση των ηθοποιών με τη μουσική. Ο Νικ καθοδήγησε τον εσωτερικό ρυθμό. Ο τρόπος που συνδέθηκε με τους ηθοποιούς είχε προφανή μουσικότητα.