By Heart

Σάββατο 17 Δεκεμβρίου

Μετά το τέλος της παράστασης “By Heart”, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές και για τις δύο παραστάσεις του αφιερώματος στον Σαίξπηρ

Συντονισμός: Σάββας Πατσαλίδης, Κριτικός θεάτρου και καθηγητής Θεατρολογίας στο Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

«Η παράσταση είναι η απεικόνιση της αναζήτησης αυτού του μοναδικού βιβλίου που θα είχε στη μνήμη της η γιαγιά μου, όταν τα μάτια της θα την πρόδιδαν. Στην παράσταση αναφέρομαι επίσης στην ιστορία της Nadezhda, της συζύγου του Osip Mandelstam. Μετά τη σύλληψη του Ρώσου ποιητή και την απαγόρευση των βιβλίων του, η γυναίκα του βρήκε έναν τρόπο αντίστασης: στην κουζίνα της δίδασκε ένα ποίημα του συζύγου της σε 10 ανθρώπους κάθε φορά, ώστε τα ποιήματα του άντρα της να συνεχίσουν να “δημοσιεύονται” στη μνήμη των ανθρώπων. Αυτό ακριβώς προσπαθώ να κάνω σε αυτή την παράσταση. Διδάσκω ένα σονέτο του Σαίξπηρ σε 10 μέλη του κοινού σε κάθε παράσταση. Ένα από τα σονέτα που διάλεξα για τη γιαγιά μου.» – Tiago Rodrigues

«Ένα ποίημα γεννιέται ως τέχνασμα για να κατανοήσουμε τον κόσμο. Έτσι, αντί για αυτοσκοπός, η ποίηση μετατρέπεται σε ένα εργαλείο για να μάθουμε απ’ έξω τον κόσμο. Επομένως, η ποίηση είναι η τέχνη της δημιουργίας μνήμης. Η φυσιολογία του ανθρώπου δεν μπορεί να κάνει τίποτα μπροστά στην επέλαση της ποίησης. Ως ηθοποιός, γνωρίζω ότι τα κείμενα που έχω ερμηνεύσει είναι πια κομμάτι μου, κατοικούν μέσα μου και δεν φεύγουν ποτέ. Είναι διακριτικοί ένοικοι που υπάρχουν στη μνήμη μου και μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να ξυπνήσουν.» – Tiago Rodrigues

Η κριτική για το “By Heart”:

«Μια παράσταση τόσο διαπεραστική, τόσο ευφυής, τόσο σπουδαία που συγκινεί βαθιά. Ο Τιάγο Ροντρίγκες είναι ποιητής, οραματιστής, ένας καλλιτέχνης που κινητοποιεί το κοινό, που δημιουργεί χωρίς δίχτυ ασφαλείας, περπατώντας στο ολισθηρό έδαφος της μνήμης και της ποίησης, της λογοτεχνίας και του θανάτου, του θεάτρου τελικά.» – Armelle Héliot, “Le Figaro”, 6/11/2014

«Στην παράσταση By Heart, η πραγματικότητα εισβάλλει και διαμορφώνει την αφήγηση, μια διαδικασία που αποθεώνει το λόγο ως την ύστατη δυνατότητα για την κατάκτηση της ελευθερίας.» – Tiago Bartolomeu Costa, “Pϊblico”, 28/11/2013

«Όταν το κοινό μπαίνει στην αίθουσα, στη σκηνή υπάρχουν 10 καρέκλες για να καθίσουν 10 εθελοντές θεατές. Μόνον τότε μπορεί να ξεκινήσει η παράσταση. [...] Με το τέλος της, όσοι είναι επί σκηνής έχουν διαμορφώσει ένα ισχυρό “εμείς”.» – “Gonηalo Frota”, “Time Out Lisboa”, 20/11/2013

«Σ’ έναν κόσμο όπου οι περισσότεροι από εμάς απομνημονεύουν αριθμούς password και pin, τι θέση έχει μια παράσταση που χτίζεται γύρω από το πώς θα απομνημονεύσουν 10 άνθρωποι ένα σονέτο του Σαίξπηρ; […] Το μήνυμα του Ροντρίγκες είναι πολιτικό, μια εκ βαθέων κραυγή ενάντια στην “εξωτερική ανάθεση” του πολιτισμού σε απρόσωπες πολιτικές δυνάμεις, είτε αυτές είναι φασιστικές ιδεολογίες είτε μηχανές αναζήτησης στο Ίντερνετ. Η παράσταση έχει χιούμορ, ένταση, συγκίνηση, μεταφέρει μια περίεργη ικανοποίηση. Και ξαφνιάζει. Πόσο δύσκολο είναι, άραγε, να μάθει κανείς απ’ έξω ένα σονέτο; Χμμ... Θέλετε να δοκιμάσετε;» – Arminta Wallace, www.irishtimes.com, 25/9/2015

Τιάγο Ροντρίγκες

Ο Τιάγο Ροντρίγκες (γενν. 1977), ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης, είναι ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου της Πορτογαλίας. Το ανατρεπτικό και ποιητικό του θέατρο τον ανέδειξε σε έναν από τους κορυφαίους δημιουργούς της Πορτογαλίας. Στα 21 του χρόνια δούλεψε με την πρωτοπόρο βελγική θεατρική κολεκτίβα tgSTAN, γνωστή για τη συλλογική της λειτουργία, την ενασχόληση με κλασικά κείμενα και τη μεταδραματική της προσέγγιση. Με τους tgSTAN περιόδευσε σε περισσότερες από 15 χώρες. Το 2003 δημιούργησε, μαζί με τη Magda Bizarro, το θίασο Mundo Perfeito. Οι συλλογικές διαδικασίες αποτελούν τον πυρήνα λειτουργίας του θιάσου, ο οποίος έχει συνεργαστεί με ορισμένα από τα πιο σημαντικά φεστιβάλ της Ευρώπης (Kunstenfestivaldesarts, Alkantara Festival, Festival d’Automne στο Παρίσι κ.ά.). Η δημιουργική του παραγωγή είναι εντυπωσιακή. Από το 2003 έχει σκηνοθετήσει περισσότερες από 30 παραστάσεις. Με βαθιά πίστη στη συλλογική δύναμη του θεάτρου, δημιουργεί παραστάσεις που ξεχωρίζουν για τον τρόπο με τον οποίο αξιοποιούν αρχειακό υλικό και συνδέουν το δημόσιο με το ιδιωτικό, προκαλώντας την αντίληψή μας για τα κοινωνικά και ιστορικά φαινόμενα.

Ο Ροντρίγκες συμμετείχε στην παράσταση «Οι Αντιγόνες» των tgSTAN, που παρουσιάστηκε στη Στέγη το 2011 και έφερνε σε αντιπαράθεση δύο σύγχρονες εκδοχές του μύθου της Αντιγόνης: αυτήν του Jean Cocteau (1922) και εκείνη του Jean Anouilh (1944). Με το “By Ηeart”, ο Ροντρίγκες επιστρέφει στη Μικρή Σκηνή της Στέγης με μια δική του δουλειά.