e-learning: Προοπτικές και προβλήματα μιας νέας διδακτικής σχέσης

Η διάδοση των νέων τεχνολογιών ανοίγει νέους ορίζοντες στην εκπαίδευση. Το e-learning, που μπορεί να περιλαμβάνει εκπαιδευτικές εμπειρίες τόσο εντός της αίθουσας διδασκαλίας όσο και έξω από αυτήν, έχει πλέον μια δυναμική που αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο, καθώς προσφέρει δυνατότητες διασποράς της γνώσης με πολύ λιγότερες ή και καθόλου μετακινήσεις, ακόμη και σε απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων από την πηγή της.

Υπολογίζεται ότι στις ΗΠΑ ο 1 στους 4 φοιτητές λαμβάνει πλέον πλήρη ηλεκτρονική εκπαίδευση, ενώ οι εγγραφές στις αντίστοιχες σχολές αυξάνουν με ρυθμό άνω του 10% το χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι η εξ αποστάσεως και, γενικότερα, η ηλεκτρονική εκπαίδευση, σε ό,τι αφορά το μεταλυκειακό επίπεδο, φεύγει από το περιθώριο και τείνει να γίνει δεσπόζουσα τάση.

Αλλά και στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση η παρουσία του e-learning γίνεται όλο και πιο αισθητή, αφενός διότι προσφέρει πρόσθετες δυνατότητες εκπόνησης εργασιών και ελέγχου των εργασιών αυτών πέραν του σχολικού ωραρίου, και αφετέρου επειδή εξυπηρετεί ειδικές περιστάσεις, όπως είναι οι ασθενείς μαθητές, οι μαθητές απομονωμένων περιοχών, ενίοτε και τα δύσκολα στο χειρισμό σχολικά περιβάλλοντα με φαινόμενα μαθητικής βίας.

Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, το Ίντερνετ και οι τεχνολογίες πολυμέσων γίνονται απαραίτητα εργαλεία μάθησης. Το μεγάλο ζητούμενο είναι αν αυτά τα εργαλεία μπορούν να υποκαταστήσουν το ρόλο του δασκάλου, αν δηλαδή η εξ αποστάσεως μάθηση μπορεί –και σε ποιο βαθμό ή σε ποιες ηλικίες– να καταργήσει, τουλάχιστον έως ένα βαθμό, τη σχέση δάσκαλου και μαθητή στην οποία βασίστηκε η εκπαιδευτική διαδικασία για χιλιάδες χρόνια. Το ερώτημα γίνεται ακόμη πιο επίκαιρο, αν ληφθεί υπόψη ότι μεγάλα ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες όχι μόνο για λόγους διεύρυνσης των εκπαιδευτικών εργαλείων, αλλά και για μείωση του κόστους.

Τις πολλές πτυχές αυτών των νέων προκλήσεων αναλύουν δύο εκπαιδευτικοί ειδικευμένοι στις νέες τεχνολογίες και το e-learning, φέρνοντάς μας σε επαφή τόσο με τον αγγλοσαξονικό κόσμο όπου το τοπίο της μάθησης έχει ήδη γίνει ηλεκτρονικό, όσο και με την πιο διστακτική ελληνική εμπειρία, όπου επίσης όμως η εκπαίδευση στρέφει σταδιακά το βλέμμα της προς ένα ψηφιακό μέλλον.