«Θεία Κωμωδία» του Δάντη

«Κωμωδία» (ιταλ. “Commedia”) ήταν ο πρωτότυπος τίτλος του έργου του Δάντη. Ο όρος «Θεία» (ιταλ. “La Divina Commedia”) προστέθηκε μεταγενέστερα από τον Βοκάκιο.

Ο Δάντης (Dante Alighieri, περ. 1265-1321) έγραψε τη «Θεία Κωμωδία» στις αρχές του 14ου αιώνα και, πιθανότατα, η συγγραφή του διήρκησε περίπου δεκαπέντε χρόνια. Πρόκειται για ένα επικό αφηγηματικό ποίημα, συνολικής έκτασης 14.233 ομοιοκατάληκτων 11σύλλαβων στίχων, χωρισμένο σε τρία μέρη: «Κόλαση, Καθαρτήριο, Παράδεισος».

Στη «Θεία Κωμωδία», ο Δάντης περιγράφει σε πρώτο πρόσωπο ένα φανταστικό ταξίδι του στον Κάτω Κόσμο. Το ταξίδι διαρκεί επτά ημέρες (όσο και η δημιουργία του κόσμου) και υποτίθεται πως ξεκινά στις 7 Απριλίου 1300, λίγο πριν από το Πάσχα. Οδηγοί και συνοδοιπόροι του Δάντη είναι ο Βιργίλιος και η Βεατρίκη – η τελευταία αποτελεί μάλλον αναφορά στην ισόβια αγαπημένη του, Beatrice Portinari (1266-1290).

Εμβληματικό έργο της μεσαιωνικής Ευρώπης και από τα πιο επιδραστικά κείμενα για την ιταλική γλώσσα αλλά και την ανθρώπινη σκέψη, η «Θεία Κωμωδία», ποίημα αλληγορικό όσο και αυτοβιογραφικό, πολύσημο και πολυπρισματικό, αποτελεί μια θαυμαστή σύνοψη των κοσμολογικών και χριστιανικών αντιλήψεων που επικρατούσαν την εποχή του Δάντη: στο λυκόφως του Μεσαίωνα και τη χαραυγή της Αναγέννησης (τέλη 13ου με αρχές 14ου αιώνα).

Η διακεκριμένη ομάδα VASISTAS («φεγγίτης», στα γαλλικά) ιδρύθηκε το 2005, απαρτίζεται από καλλιτέχνες διαφόρων εθνικοτήτων και δραστηριοποιείται μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας, με κέντρα τους την Αθήνα και τη Μασσαλία. Για την παράστασή τους, “Spectacle”, έλαβαν την Τιμητική Διάκριση Νέων Δημιουργών 2011 από την Ένωση Ελλήνων Κριτικών Θεάτρου και Χορού. Από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας, η ηθοποιός Ariane Labed απέσπασε το βραβείο Coppa Volpi καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στο 67ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βενετίας για την ταινία “Attenberg” της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη (2010), ενώ η σκηνοθέτρια και ηθοποιός Αργυρώ Χιώτη τιμήθηκε το 2013 με το Βραβείο «Ελευθερία Σαπουντζή» για το σκηνοθετικό και καλλιτεχνικό της έργο.

Η πιο πρόσφατη παράσταση της ομάδας VASISTAS σε σκηνοθεσία της Αργυρώς Χιώτη ήταν το έργο «ΑΠΟΛΟΓΙΕΣ 4 & 5» του Ευθύμη Φιλίππου, στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών 2016.

Η Αργυρώ Χιώτη συνεργάστηκε για πρώτη φορά με τη Στέγη το 2013, στο πλαίσιο του αφιερώματος στον Δημήτρη Δημητριάδη, όπου επιμελήθηκε τη σκηνική απόδοση του έργου του, «Φαέθων», υπό τη μορφή αναλογίου. Συμμετείχε επίσης στο Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου 2014, σκηνοθετώντας την παράσταση «Εδώ ξεχύνεται η καρδιά μου» της Stacey Gregg, με την ομάδα του 43ου Λυκείου Αθηνών. Το 2014, η Αργυρώ Χιώτη και οι VASISTAS παρουσίασαν στη Στέγη το πρώτο θεατρικό έργο του Ευθύμη Φιλίππου, «ΑΙΜΑΤΑ».

Με αφορμή την παράσταση της «Θείας Κωμωδίας», η ομάδα VASISTAS οργανώνει τρεις κύκλους κοινής ανάγνωσης του έργου του Δάντη, προτού ξεκινήσει η διαδικασία προβών, με καθοδηγητή τον δραματουργό της παράστασης Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο, κατά τους οποίους θα επιλεγούν τα αυτοβιογραφικά αποσπάσματα που θα διαμορφώσουν τον κειμενικό πυρήνα του κάθε μέρους της παράστασης. Οι τρεις αυτοί κύκλοι των αναγνώσεων θα καταγράφονται και θα είναι ηλεκτρονικά προσβάσιμοι στο κοινό.

Η «Θεία Κωμωδία» του Δάντη ανέβηκε ως εικονοκλαστικό θέαμα χωρίς λόγια, σε σκηνοθεσία του Ιταλού σκηνοθέτη και εικαστικού Romeo Castellucci, στην Πειραιώς 260 και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών 2009.

Παρασκευή 28 Απριλίου

Μετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές
Συντονισμός: Γρηγόρης Ιωαννίδης, κριτικός θεάτρου και επίκουρος καθηγητής του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών

Τετάρτη 3 & Πέμπτη 4 Μαΐου

Εργαστήριο με την Αργυρώ Χιώτη και την oμάδα VASISTAS

Περισσότερες πληροφορίες και κρατήσεις: Tηλ: 213 017 8002, Email: education@onassis.org