37 ιστορίες αθηναϊκών πολυκατοικιών | Παρουσίαση της έκδοσης, συζήτηση και προβολή ντοκιμαντέρ

Πώς ξεκίνησε να χτίζεται η πολυκατοικία; Ποιοι έμεναν εκεί; Ποιες είναι οι νέες εμπειρίες συγκατοίκησης στην Αθήνα; Ποιο είναι το προφίλ των σύγχρονων ενοίκων; Μια ελεύθερη «περιήγηση» στην πόλη της Αθήνας ξεδιπλώνεται μέσα από τις σελίδες της έκδοσης του Ιδρύματος Ωνάση, «37 ιστορίες αθηναϊκών πολυκατοικιών». Το βιβλίο αυτό γεννήθηκε από την ανάγκη να γνωρίσουμε και να κατανοήσουμε τις αθηναϊκές πολυκατοικίες της αντιπαροχής. Μέσα από τις εμπειρίες και τις ιστορίες παλαιότερων και νέων κατοίκων, ανακαλύπτουμε όσα κρύβουν αυτά τα κτίρια-σύμβολα μιας ολόκληρης εποχής.

Αφηγήσεις, μνήμες, προσωπικά βιώματα, φωτογραφίες, διαγράμματα, οικοδομικοί κανονισμοί, συμβόλαια και κανονισμοί λειτουργίας αποτυπώνουν ιστορίες ανθρώπων και κτιρίων, ενώ παράλληλα χαρτογραφούν τις σύνθετες διαδικασίες και αλλαγές που συντελούνται στο επίπεδο της γειτονιάς, αλλά και συνολικά της αθηναϊκής κοινωνίας.

Οι ιστορίες του βιβλίου εκτυλίσσονται σε πολλές –και διαφορετικές μεταξύ τους–περιοχές του ευρύτερου κέντρου της Αθήνας: Πατήσια, Κυψέλη, Βικτώρια, Εξάρχεια, Γκύζη, Αμπελόκηποι, Σύνταγμα, Κολωνάκι, Παγκράτι, Κουκάκι, Νέος Κόσμος, Καλλιθέα κ.ά.

-Ντίνα Βαΐου: Ομότιμη Καθηγήτρια του ΕΜΠ (Τομέας Πολεοδομίας και Χωροταξίας)

-Πάνος Δραγώνας: Αρχιτέκτονας, Καθηγητής Αρχιτεκτονικής & Αστικού Σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο Πατρών

-Ιωάννα Θεοχαροπούλου: Λέκτορας, Ανθρωπιστικές Σπουδές στις Τέχνες, Department of Art History and Archaeology, Columbia University, συγγραφέας του βιβλίου «Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας»

-Θωμάς Μαλούτας: Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Ομότιμος Καθηγητής στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, συνεπιμελητής της έκδοσης

-Δημήτρης Μπαλαμπανίδης: Δρ Κοινωνικής Γεωγραφίας στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, συνεπιμελητής της έκδοσης

-Δήμητρα Σιατίτσα: Μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, συν-συγγραφέας της έκδοσης

-Σταύρος-Νικηφόρος Σπυρέλλης: Κύριος Ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, συν-συγγραφέας της έκδοσης

Τη συζήτηση συντονίζει ο Νίκος Σουλιώτης, Κύριος Ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών

Μια παραγωγή του Ιδρύματος Ωνάση, σε σκηνοθεσία των Τάσου Λάγγη και Γιάννη Γαϊτανίδη

Ένα ντοκιμαντέρ που αφηγείται την ιστορία της αθηναϊκής πολυκατοικίας και της ανοικοδόμησης (της πόλης) μέσα από τη ζωή των ανώνυμων λαϊκών ανθρώπων της αντιπαροχής. Ποιοι είναι οι επαρχιώτες που ήρθαν στην Αθήνα με τις γυναίκες τους μετά τον Εμφύλιο και «τσιμέντωσαν» την πόλη; Ποιοι «γκρέμισαν» τα νεοκλασικά και γιατί γέμισαν το λεκανοπέδιο με πολυκατοικίες; Πώς έμαθαν και ανέπτυξαν την τέχνη τους, από πού προέρχονταν, ποιες τεχνικές και γνώσεις έφεραν μαζί τους; Πώς τροποποίησαν τα εργαλεία τους για να ικανοποιήσουν τις νέες ανάγκες που αναδύονταν; Πώς επικοινωνούσαν και διαπραγματεύονταν με τους μορφωμένους αρχιτέκτονες; Τι ζητούσαν οι γυναίκες τους; Με άλλα λόγια, ποια ήταν η ιστορία της συνάντησής τους με το «σχέδιο του μοντερνισμού»;

Όσο παραμένουν αόρατοι αυτοί και αυτές οι «συνδημιουργοί», η ιστορία της σύγχρονης Αθήνας εξακολουθεί να είναι ελλιπής, αν όχι και βαθιά παραπλανητική.

Το ντοκιμαντέρ είναι βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Ιωάννας Θεοχαροπούλου, το οποίο κυκλοφόρησε το 2022 σε νέα έκδοση από το Ίδρυμα Ωνάση. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο Επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας» 2021.