Τζάνις Ραφαηλίδου

Η Τζάνις Ραφαηλίδου (1984, Ελλάδα) ζει και εργάζεται μεταξύ Άμστερνταμ και Αθήνας. Ήταν φιλοξενούμενη καλλιτέχνις στο Rijksakademie (2013–14) ως υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση και ήταν επίσης υπότροφος του ARTWORKS – Προγράμματος Υποστήριξης Καλλιτεχνών Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (2020). Έχει κάνει τη διδακτορική της διατριβή στις Καλές Τέχνες (University of Leeds, 2012). Τον Οκτώβρη 2023 το ΕΥΕ Filmmuseum του Άμστερνταμ θα παρουσιάσει την μεγαλύτερη έως τώρα ατομική έκθεση της καλλιτέχνιδας, συνδυάζοντας ένα σημαντικό εύρος της δουλειάς της στην κινούμενη εικόνα με τα γλυπτά της από νέον. Η πρώτη της ατομική έκθεση στην Αθήνα παρουσιάστηκε στο Opbo Studio, σε επιμέλεια Ιωάννας Γερακίδη (2023). Η δουλειά της παρουσιάστηκε την περασμένη χρονιά στην 59η Μπιενάλε της Βενετίας με τίτλο “The Milk of Dreams”, σε επιμέλεια της Cecilia Alemani (2022). Το σύνολο του έργου της συνδυάζει το φιλμ, τις εγκαταστάσεις βίντεο, τη γλυπτική, τις χωρικές εγκαταστάσεις, το κείμενο και το σχέδιο, όπου η μη ανθρώπινη και μη λογοκεντρική δράση αναγνωρίζεται για να αποκτήσει πολιτικές και ηθικές διαστάσεις, εν είδει αρχαιολογίας. Τα έργα κινούμενης εικόνας της τοποθετούνται στο περιθώριο του αστικού, ενώ τα στοιχειώνουν αδέσποτα σκυλιά, roadkills, θηράματα κυνηγιού, ξεχασμένα ερείπια και η αίσθηση της εγκατάλειψης. Νεκρά και ζωντανά, ανθρώπινα και μη ανθρώπινα όντα συνυπάρχουν σε μια συμφωνία ονείρου και αισθησιασμού, διαμορφώνοντας μια οπτική γλώσσα που βασίζεται στην σιγή του ανθρώπινου, τη σωματικότητα και τις υφές. Η κρυπτική και οικουμενική φύση αυτών των κινηματογραφικών κόσμων έχει ως αφετηρία ένα συγκεκριμένο είδος ρεαλισμού που απέχει σημαντικά από τη συνηθισμένη του αναπαράσταση, καθώς βρίσκεται σε αναζήτηση του αόρατου, του μυθικού και του απόκρυφου.

Η δουλειά της έχει παρουσιαστεί σε διάφορους χώρους, μεταξύ των οποίων τα Centraal Museum (ατομική έκθεση, 2019), Fundació Antoni Tàpies (2021), Goethe-Institut Athen (2021), MAXXI (2020/2022), State of Concept Athens (2020), Manifesta 12 (2018), Palazzo Medici Riccardi (2017), Centre d’art Contemporain Chanot (2017), Mardin Biennial (2018), Kunsthalle Munster (2017), EYE Filmmuseum (2016/2021), PalzoStrozziaz (2015). Το έργο της Ράφα έχει συμπεριληφθεί σε πολλές συλλογές ιδρυμάτων και ιδιωτικές συλλογές, όπως σε αυτές του Stedelijk Museum, του Centraal Museum, του EYE Filmmuseum, του Museum Voorlinden και του Fondazione In Between Art Film. Τα πρόσφατα έργα της έχουν λάβει την υποστήριξη του EYE Filmmuseum, του ART for the World, του Fondazione In Between Art Film, του Mondriaan Fund, του Netherland Film Fund και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου.

Η Τζάνις Ραφαηλίδου είναι συμμετέχουσα του προγράμματος Tailor-made Residencies 2023/24 του Onassis AiR.