Dorota Gawęda και Eglė Kulbokaitė

Η Dorota Gawęda (Λούμπλιν, Πολωνία) και η Eglė Kulbokaitė (Κάουνας, Λιθουανία) απαρτίζουν ένα καλλιτεχνικό δίδυμο που ζει και εργάζεται στη Βασιλεία της Ελβετίας. Αμφότερες αποφοίτησαν από το Royal College of Art του Λονδίνου το 2012. Η δουλειά τους περιλαμβάνει έργα περφόρμανς, γλυπτικής, ζωγραφικής, αρωματοποιίας και βίντεο. Έχουν ιδρύσει την ομάδα YOUNG GIRL READING GROUP [Λέσχη Ανάγνωσης για Νεαρά Κορίτσια] (2013–2021). Έχουν παρουσιάσει τη δουλειά τους σε διεθνείς εκθέσεις, σε χώρους όπως οι: Kunstraum Niederoesterreich στη Βιέννη (2022), Centre Culturel Suisse στο Παρίσι (2022), Kunstverein Hamburg στο Αμβούργο (2021), Istituto Svizzero στο Παλέρμο και στο Μιλάνο (2021), Kunstverein Leipzig στη Λειψία (2021), Swiss Institute στη Νέα Υόρκη (2020), Julia Stoschek Collection στο Ντίσελντορφ (2020), Fri Art – Kunsthalle Fribourg στο Φράιμπουργκ (2020), Futura στην Πράγα (2019), Lafayette Anticipations στο Παρίσι (2019), Palais de Tokyo στο Παρίσι (2018), Cell Project Space στο Λονδίνο (2018), 6η Μπιενάλε της Αθήνας (2018), Kunsthalle Basel στη Βασιλεία (2017), ICA στο Λονδίνο (2017), MOMA στη Βαρσοβία (2016), 9η Μπιενάλε του Βερολίνου (2016), MaM στο Παρίσι (2015), κ.ά.. Έχουν διακριθεί με το βραβείο του προγράμματος CERN Collide για το 2022, όπως και με το Swiss Performance Art Award για το 2021. Στις επερχόμενες εκθέσεις του διδύμου περιλαμβάνονται παρουσιάσεις στο Shedhalle της Ζυρίχης (2022) στο ar/ge kunst του Μπολτσάνο (2022) και στο EPFL Pavilions της Λωζάνης (2023).

Η Dorota Gawęda και η Eglė Kulbokaitė είναι συμμετέχουσες του προγράμματος (Inter)national Residency του Οnassis AiR 2019-20 και του προγράμματος Tailor-made Fellowships 2022-23.

H Dorota Gawęda και η Eglė Kulbokaitė ασχολούνται στο έργο τους με τη θεωρία και την (επιστημονική) φαντασία που εμπνέονται από τον φεμινισμό, τη χειραφέτηση που βασίζεται στην τεχνολογία και τη διαλογικότητα του χώρου. Χρησιμοποιούν ποικίλα μέσα, όπως περφόρμανς, εγκαταστάσεις, άρωμα, γλυπτική και βίντεο. Με το YOUNG GIRL READING GROUP (YGRG), ένα πρότζεκτ εν εξελίξει (2013-), εξετάζουν τις σχέσεις μεταξύ ανάγνωσης, συναισθήματος, απόσπασης της προσοχής, σύμπνοιας και ασυμφωνίας, σωματικής και εικονικής παρουσίας, ζωντανής δράσης και τεκμηρίωσης. Ενδιαφέρονται για τους τρόπους με τους οποίους η συλλογική εμπειρία της συνύπαρξης μπορεί να αποτυπωθεί στον χώρο και για το πώς η γλώσσα μπορεί να μετουσιωθεί σε ύλη και σάρκα. Για το YGRG, το σώμα της σάρκας, η τοποθεσία της ανάγνωσης και η χρησιμοποιούμενη τεχνολογία προσωποποιούν τη γλώσσα, επιτελούν το κείμενο και εκθέτουν αυτήν ακριβώς την αντίφαση: της επεξεργασίας που μετατρέπει από υλική σε άυλη (και το αντίστροφο) την πολυπλοκότητα των αντιληπτών σωμάτων και περιβαλλόντων. Το σώμα ανακειμενοποιείται μέσω της τεχνολογίας και η ανάγνωση γίνεται δημόσια και σωματοποιείται, οπότε και αναδεικνύεται η αλληλεξάρτηση μεταξύ του κειμένου, του σώματος, του περιβάλλοντος και της τεχνολογίας. Ο πορώδης χαρακτήρας της queer ανάγνωσης παράγει έναν οριζόντιο, άχρηστο, αήθη και αισθησιακό χώρο που ζει μόνο για την εμπειρία και μέσα από αυτήν. Στις περφόρμανς τους, μια διαρκής ανησυχία τους είναι η επανεξέταση των τρόπων με τους οποίους η ανάγνωση αναπτύχθηκε ως μια μοναχική, εσωτερικευμένη πρακτική μέσα στη νεωτερική κοινωνία, επιδρώντας διαμορφωτικά στην επιθυμία και στις σεξουαλικές εμπειρίες των ατόμων. Η τρέχουσα έρευνά τους επικεντρώνεται στην εμπορευματοποίηση του «σκοπικού», της υπερπρονομιακής θέσης της όρασης σε βάρος των άλλων αισθήσεων, ιδιαίτερα της οσμής, αλλά και της αφής και της ακοής.

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος (Inter)national Residency του Onassis ΑiR, η Γκαβουέντα και η Κουλμποκαϊτέ αποσκοπούν στην περαιτέρω επέκταση της δραστηριότητας του YGRG μέσω έρευνας σε αναδυόμενες τεχνολογίες εντοπισμού της κίνησης, στις εννοιολογικές και πραγματικές δυνατότητες του απτικού διαδικτύου και στις συνέπειες που έχουν για τη ζωντανή περφόρμανς. Επιπλέον, ελπίζουν να πραγματοποιήσουν μια σειρά δράσεων με ομάδες ανάγνωσης.

Κατά τη διάρκεια του residency θα ασχοληθούν με το φιλόδοξο και περιοδικό τους έργο που ξεκίνησε τον Οκτώβρη του 2019, μια εν εξελίξει έρευνα με περιοδική και θραυσματική μορφή, που χρησιμοποιεί τη συλλογική ανάγνωση ως αφηγηματική αφορμή. Σύμφωνα με την Donna Haraway, η ενσωματότητα δεν αφορά τη σταθερή τοποθέτηση σε ένα πραγματικό σώμα, αλλά τους κόμβους των πεδίων, τις παραμορφώσεις των προσανατολισμών και την ευθύνη για τη διαφορά μέσα σε υλικο-σημειωτικά πλαίσια νοήματος. Το έργο Mouthless εξετάζει σε βάθος την ενσωματότητα, τον τόπο, τη σεξουαλικότητα, τη χρονικότητα, την ακεραιότητα και τη διάσπαση –θέματα που αφορούν διαρκώς το YGRG. Το πρότζεκτ στοχεύει στην αποτύπωση και στην πλαισίωση της αστάθειας των ορίων, η οποία καθιστά το σώμα του αναγνώστη και το περιβάλλον του έναν τόπο ενεργών και εξελισσόμενων σχέσεων, επιβεβαιώνοντας τις αλληλεξαρτήσεις μεταξύ κειμένου, σώματος, περιβάλλοντος και τεχνολογίας. Κατακερματισμένο ως προς τη μορφή, το 'Mouthless' είναι ένα υβριδικό πρότζεκτ που αντιστέκεται στην ακεραιότητα που αναμένεται από ένα έργο τέχνης, επιδιώκοντας τη θραυσματικότητα και όχι τον ολισμό. Αισθητικά, οι καλλιτέχνιδες ενδιαφέρονται για τον πειραματικό κινηματογράφο και χαμηλού κόστους ταινίες τρόμου δεύτερης διαλογής από την Ανατολική Ευρώπη και σχεδιάζουν να επεξεργαστούν τη μορφή ενός τηλεοπτικού σεναρίου για mockumentary τρόμου, τοποθετημένου στον χώρο της γκαλερί. Εννοιολογικά, διερευνούν τον τρόμο που αποδίδεται στο να βρίσκεται κανείς «εκτός» (έξω από τις νόρμες, από την κοινωνία κτλ.), κάτι που αποτελεί εγγενές χαρακτηριστικό της queer εμπειρίας.

To YOUNG GIRL READING GROUP (YGRG) είναι ένα πρότζεκτ εν εξελίξει (2013–) που εξετάζει θεωρία και λογοτεχνία που εμπνέονται από τον φεμινισμό, καθώς και τη χειραφέτηση που βασίζεται στην τεχνολογία, εξετάζοντας τις σχέσεις μεταξύ ανάγνωσης, συναισθηματικής επήρειας, απόσπασης της προσοχής, σύμπνοιας και ασυμφωνίας, σωματικής και εικονικής παρουσίας, ζωντανής δράσης και τεκμηρίωσης. Το YGRG αφορά τους τρόπους με τους οποίους η συλλογική εμπειρία της συνύπαρξης μπορεί να αποτυπωθεί στον χώρο και το πώς η γλώσσα μπορεί να μετουσιωθεί σε ύλη και σώμα. Το ΥGRG διερευνά την πράξη της ανάγνωσης ως μια προσωπική και οικεία εμπειρία ενώ δημιουργεί δυνατότητες για δημόσιες περφόρμανς μέσα από τη ζωντανή εκφορά των λέξεων. Είναι μια κοινότητα που αναζητά έναν διαφορετικό τρόπο προσέγγισης του κειμένου, της ανάγνωσης και της ανταλλαγής γνώσης. Χρησιμοποιεί ως κριτική πρακτική τις αρχές της ομάδας ανάγνωσης και διερευνά ως καλλιτεχνική πρακτική την ενσωματότητα της γλώσσας.