Το Φθινόπωρο του Yasujirō Ozu

Το «Flix it στη Στέγη» καλωσορίζει το φθινόπωρο και ξορκίζει τη μελαγχολία του, με δύο σινεφίλ αριστουργήματα του κορυφαίου δημιουργού Γιασουτζίρο Όζου (Yasujirō Ozu), σε αποκατεστημένες ψηφιακές κόπιες από τα ιαπωνικά Shochiku Studios και σε συνεργασία με το BFI.

Πάμε να μπούμε στην αίθουσα και να αφήσουμε έναν από τους σπουδαιότερους auteurs της Χρυσής Εποχής του ιαπωνικού κινηματογράφου, έναν αυθεντικό φιλμικό φιλόσοφο, να γλυκάνει τη μελαγχολία με δύο αριστουργήματα που την κοιτούν κατάματα.

Ο Γιασουτζίρο Όζου (Yasujirō Ozu), με τις ταινίες "An Autumn Afternoon" ("Sanma no aji") και "Late Autumn" ("Akibiyori"), καταθέτει ένα γλυκόπικρο, τρυφερό βλέμμα στην ανθρώπινη αδυναμία να αποδεχθεί το τέλος των «καλοκαιριών» μας – κυριολεκτικών και συμβολικών. Συγκίνηση, χιούμορ, ουμανισμός, αλλά, πάνω από όλα, "mono no aware", νοσταλγία, ένα ουσιαστικό φιλοσοφικό σχόλιο πάνω στο πέρασμα του χρόνου, τη σκληρότητα της ξέφρενης μοντέρνας καθημερινότητας, τη θλίψη για όσα πέρασαν ή όσα δεν θα έρθουν ποτέ. Τις χαμένες ευκαιρίες, τα απραγματοποίητα όνειρα.

Ο τρόπος του Όζου να αναμειγνύει το δράμα με την κωμωδία, το νατουραλισμό με την ποίηση των εικόνων του, τους χαμηλούς τόνους με την ατμόσφαιρα βαθύτερης περισυλλογής, έχει επηρεάσει πολλούς σύγχρονους κινηματογραφιστές – όπως τον Wes Anderson και τον Wim Wenders. Η αισθητική, η γεωγραφία των κάδρων, η συμμετρία, ο συμβολισμός στα χρώματα (ή το ασπρόμαυρο), αλλά κυρίως η μεγάλη καρδιά των ταινιών του: ιστορίες για κόσμους (οικογένειες) που διαβρώνονται, παράξενες σχέσεις γονιών-παιδιών, νοσταλγία, μελαγχολία, τρυφερότητα.

Το σινεμά του Όζου, όμως, δεν αφήνει στον θεατή απαισιοδοξία. Το αντίθετο: προσφέρει τις πιο ανθρώπινες, γλυκές, γενναιόδωρες απαντήσεις.

"Late Autumn" ("Akibiyori", 1960)
Διάρκεια: 128' | Ιαπωνική με υπότιτλους στα ελληνικά | Κατάλληλη

Τρεις μεσήλικες φίλοι αναλαμβάνουν να παντρέψουν την 24χρονη κόρη της χήρας ενός πάλαι ποτέ συμφοιτητή τους. Μόνο που η κόρη δεν θέλει να εγκαταλείψει τη νεότατη ακόμα μητέρα της. Μία γυναίκα έχει την ευκαιρία να καλωσορίσει έναν έρωτα στο μέλλον της, μία άλλη τον έχει αποχαιρετήσει. Τρεις άντρες γίνονται θεατές της οικογενειακής σχέσης, της συναισθηματικής γυναικείας φύσης, του ισχυρού μητρικού δεσμού. Κι όλοι εμείς παρατηρούμε την ιαπωνική κουλτούρα και το διαφορετικό χειρισμό των δύο φύλων, τη σύγκρουση της δημόσιας με την ιδιωτική ζωή και του καθήκοντος με τα όνειρα, τις ενοχές, τις αναστολές, τις ανασφάλειες. Το χρόνο που κυλά πιο γρήγορα από την ανθρώπινη ικανότητα να τον κατανοήσει.

- Από τις αγαπημένες των κριτικών, αλλά συγχρόνως από τις λιγότερο γνωστές ταινίες του Γιασουτζίρο Όζου, ήταν η πρόταση της Ιαπωνίας για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας το 1961.
- Προβάλλεται σε ανακαινισμένη κόπια από τα Shochiku Studios και σε συνεργασία με το BFI.

"An Autumn Afternoon" ("Sanma no aji", 1962)
Διάρκεια: 113' | Ιαπωνική με υπότιτλους στα ελληνικά | Κατάλληλη

Ένας χήρος πατέρας έχει δύο αγόρια κι ένα κορίτσι – από το τελευταίο εξαρτάται, παραδοσιακά, για τη φροντίδα του. Έφτασε όμως η στιγμή που πρέπει να δει το μέλλον κατάματα: να της επιτρέψει να φύγει, να κοιτάξει τη ζωή της, να παντρευτεί. Μόνο που για εκείνη, μια σύγχρονη, μοντέρνα κοπέλα, τι σημαίνει το προξενιό; Την αρχή της ζωής ή το τέλος του έρωτά της για έναν άλλον άντρα; Η προηγούμενη γενιά, οι πατροπαράδοτες συνήθειές της, όλα πρέπει να κάνουν στην άκρη. Η επέλαση του χρόνου φέρνει αλλαγές, τις οποίες κανείς δεν μπορεί, και δεν πρέπει, να σταματήσει.

- Κανείς δεν ξέρει αν ο Όζου γνώριζε ότι θα πέθαινε και γι’ αυτό έκανε τη συγκεκριμένη ταινία. Το γεγονός, όμως, είναι ότι υπήρξε η τελευταία του και θεωρείται πλέον από τα αριστουργήματά του.
- Προβάλλεται σε ανακαινισμένη κόπια από τα Shochiku Studios και σε συνεργασία με το BFI.

Arigato Παναγιώτης Ευαγγελίδης: Τις παρουσιάσεις, αλλά και μια εισήγηση στην ιαπωνική φιλοσοφία, θα μας κάνει ο σκηνοθέτης, σεναριογράφος και μελετητής της ιαπωνικής κουλτούρας, Παναγιώτης Ευαγγελίδης.

Big in Japan: Μια μικρή έκπληξη θα σας περιμένει στο φουαγιέ, μετά το τέλος των προβολών.