Transitions Central Europe: Frankenstein-Project

«Οτιδήποτε απάνθρωπο χρειάζεται την αγάπη μας.» Με αυτή τη φράση του Reiner Maria Rilke ξεκινά η ταινία του Κορνέλ Μούντρουτσο, «Λευκός Θεός» (2014), η οποία απέσπασε το βραβείο «Ένα Κάποιο Βλέμμα» στο Φεστιβάλ των Καννών. Η φράση θα μπορούσε κάλλιστα να θεωρηθεί και ένα μότο για το σύνολο του θεατρικού και κινηματογραφικού έργου του ίδιου του Μούντρουτσο.

Ο Μούντρουτσο, εκτός από καταξιωμένος κινηματογραφιστής, συγκροτεί μαζί με τους ομότεχνούς του, Árpád Schilling και Béla Pintér, τη ριζοσπαστική τριανδρία του σύγχρονου πολιτικού θεάτρου της Ουγγαρίας. Οι τρεις κορυφαίοι Ούγγροι σκηνοθέτες, που είναι από τους πιο διακεκριμένους διεθνώς εκπροσώπους της γενιάς τους, συναντιούνται στην Αθήνα, με πρωτοβουλία της Στέγης, τις πρώτες μέρες του φεστιβάλ Transitions.

Η παράσταση "Frankenstein-Project" (2007) έχει περιοδεύσει εκτενώς στην Ευρώπη, αλλά και στη Νότια Κορέα, και έχει λάβει διακρίσεις, μεταξύ των οποίων και το Ειδικό Βραβείο του 44ου BITEF Festival της Σερβίας.

Ο Μούντρουτσο ίδρυσε τη θεατρική ομάδα Proton Theatre, το 2009, από κοινού με την παραγωγό Dóra Büki. Παράλληλα, έχει συνεργαστεί, μεταξύ άλλων, με το θίασο Krétakör του Άρπαντ Σίλλινγκ, το Εθνικό Θέατρο της Ουγγαρίας, το Thalia Theater (Αμβούργο), το Schauspiel (Αννόβερο), το TR Warsawa (Βαρσοβία), ενώ οι παραστάσεις του έχουν συμμετάσχει και διακριθεί σε σημαντικά διεθνή φεστιβάλ, όπως στο Φεστιβάλ της Αβινιόν, στο KunstenFestivalDesArts των Βρυξελλών, στο Festwochen της Βιέννης και στο F.I.N.D. του Βερολίνου.

Η ταινία του Μούντρουτσο, "Tender Son: The Frankenstein Project" (2010), είναι ουσιαστικά η κινηματογραφική μεταφορά του θεατρικού έργου "Frankenstein-Project" (2007), το οποίο συνέγραψε με τη σταθερή συνεργάτιδά του, Υβέτ Μπιρό (γενν. 1930), διακεκριμένη ακαδημαϊκό, σεναριογράφο, εκδότρια και κριτικό κινηματογράφου.

Πηγή έμπνευσης για το "Frankenstein-Project" υπήρξε το μυθιστόρημα «Φράνκενσταϊν ή ο σύγχρονος Προμηθέας» ("Frankenstein or The Modern Prometheus", 1818), το οποίο η 19χρονη τότε Μαίρη Σέλλεϋ εμπνεύστηκε ύστερα από προτροπή του λόρδου Βύρωνα προς την ίδια, τον ποιητή και σύζυγό της Percy Bysshe Shelley και την υπόλοιπη παρέα που φιλοξενούσε ο Μπάυρον στην έπαυλή του στην Ελβετία, μια νύχτα του 1816 με καταρρακτώδη βροχή. Η προτροπή ήταν "We will each write a ghost story", να γράψει, δηλαδή, ο καθένας τους από μία ιστορία με φαντάσματα.

Το 2014, ο Κορνέλ Μούντρουτσο έδωσε το «παρών» στη Θεσσαλονίκη, με αφορμή το αφιέρωμα του 55ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στο κινηματογραφικό του έργο. Διαβάζουμε στο σχετικό δελτίο Τύπου του φεστιβάλ: «Βαδίζοντας στα χνάρια των συμπατριωτών ομότεχνών του, Μπέλα Ταρ και Μίκλος Γιάντσο, τον οποίο μάλιστα θεωρεί έναν από τους μέντορές του, ο Μούντρουτσο προτείνει ένα ελεύθερο σινεμά χωρίς προκαθορισμένους κανόνες και αυστηρές αφηγηματικές γραμμές. Οι εικόνες του είναι σκληρές, συχνά στα όρια του γκροτέσκου, αλλά ταυτόχρονα γεμάτες αισθησιασμό και λυρισμό. Στην πρόσφατη ταινία του, Λευκός Θεός, η 13χρονη ηρωίδα επαναστατεί, ενώ ο πιστός της σκύλος ηγείται μιας εξέγερσης των τετράποδων εναντίον των ανθρώπων, σε μια αλληγορική “δήλωση αλληλεγγύης για τους περιθωριοποιημένους και τους καταπιεσμένους”, όπως σημειώνει ο σκηνοθέτης. Ο Μούντρουτσο δεν διστάζει να αποκαλύψει τις σκοτεινές όψεις της ανθρώπινης φύσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το φιλμ "Tender Son: The Frankenstein Project", όπου ο σκηνοθέτης αντλεί έμπνευση από το μύθο του Φράνκενσταϊν για να αφηγηθεί το ξέσπασμα βίας ενός 17χρονου που νιώθει ανεπιθύμητος από την ίδια του την οικογένεια. Ακραίες καταστάσεις αποτυπώνει και το δραματικό φιλμ "Delta" (2008, βραβείο FIPRESCI στο φεστιβάλ Καννών), μια ερωτική ιστορία ανάμεσα σε δύο ετεροθαλή αδέλφια με φόντο τις όχθες του Δούναβη. Από την άλλη, το μιούζικαλ "Johanna" (2005) εκπλήσσει ως μια μοντέρνα εκδοχή της ιστορίας της Ζαν ντ’ Αρκ, ενώ άλλο ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα ωμού ρεαλισμού είναι και το φιλμ "Pleasant Days" (2002, βραβείο Αργυρή Λεοπάρδαλη στο φεστιβάλ του Λοκάρνο), με επίκεντρο μια παρέα νεαρών σε οικονομική και ηθική παρακμή.»

Παρασκευή 13 Νοεμβρίου

Μετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές (Γλώσσα: Ουγγρικά, με διερμηνεία)
Συντονισμός: Γιώργος Σαμπατακάκης, Επίκουρος Καθηγητής Θεατρολογίας, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών