Oscar B. Castillo

Με καταγωγή από τη Βενεζουέλα, ασχολούμαι με την φωτογραφία τεκμηρίωσης και την εκπαίδευση και η καλλιτεχνική μου πρακτική επικεντρώνεται στις ιστορίες που σχετίζονται με τις κοινωνικο-πολιτικές ρήξεις, το φύλο και την ταυτότητα, τον κύκλο της βίας και τη δημιουργία των κυκλωμάτων του εγκλήματος, καθώς επίσης τις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες και τα εγχειρήματα ένταξης –ειδικά των νέων που προέρχονται από μη προνομιούχες κοινότητες– μέσα από τη χρήση ποικίλων μέσων. Μετά τις σπουδές μου στην ψυχολογία στο Κεντρικό Πανεπιστήμιο της Βενεζουέλας στο Καράκας, πέρασα πολλά χρόνια ταξιδεύοντας –κυρίως στην Ευρώπη– ώσπου η φωτογραφία με οδήγησε ξανά στην επίσημη εκπαίδευση, αυτή τη φορά στη Βαρκελώνη.

Έχω καταγράψει ιστορίες, έχω ολοκληρώσει ανεξάρτητα προσωπικά πρότζεκτ και αποστολές για σημαντικά μέσα ενημέρωσης, πάνω στις σύνθετες πολιτικές διεργασίες και στη βαθιά κρίση της Βενεζουέλας. Έχω παρακολουθήσει στενά την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι θρησκείες, ο αποκλεισμός, η ριζοσπαστικοποίηση και η συνύπαρξη στη Γαλλία τα σχέδια για ανακωχή μετά από δεκαετίες σύγκρουσης στην Κολομβία, τα μεταναστευτικά ρεύματα και τη δημιουργία μιας νέας Ευρώπης, όπως έχει διαμορφωθεί από ένα όλο και πιο πολυεθνικό χαρμάνι, καθώς και την επάνοδο ακραίων ιδεολογιών, ανάμεσα σε άλλα σημαντικά σύγχρονα θέματα.

Το έργο μου έχει αναγνωριστεί από φορείς όπως οι Magnum Foundation και Tim Hetherington Trust και έχει βραβευτεί με την υποτροφία Eugene Smith Fellowship και τα βραβεία Picture of the Year Latin America και 6x6 Global Talent Program του World Press Photo, μεταξύ πολλών άλλων διακρίσεων, ενώ επίσης έχει παρουσιαστεί σε χώρες όπως η Αυστρία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Καμπότζη, η Κολομβία, και η Κούβα.

Ως δάσκαλος και εκπαιδευτής βλέπω την τεχνική της τεκμηρίωσης ως εργαλείο διαλόγου και κοινωνικής βελτίωσης, και με αυτό το όραμα έχω λάβει μέρος σε συμμετοχικά φωτογραφικά εργαστήρια, κάποια στις φυλακές της Βενεζουέλας, άλλα για φοιτητές δημοσιογραφίας στην Αϊτή μετά τον σεισμό και άλλα για ευάλωτες ομάδες νέων στο Μεξικό. Έχω επίσης συμμετάσχει σε επίσημα εκπαιδευτικά προγράμματα στην Αργεντινή, τη Βενεζουέλα, τη Γουατεμάλα, την Ινδία, την Κολομβία, το Μεξικό, ενώ επίσης έχω δώσει ομιλίες στη Γαλλία, στις Ηνωμένες Πολιτείες, και στη Νορβηγία, μεταξύ πολλών άλλων χωρών.

O Oscar B. Castillo είναι συμμετέχων του προγράμματος Onassis AiR Emergency Fellowships για τη σεζόν 2020-21.

Για περισσότερα από έξι χρόνια ασχολούμαι εκτενώς με την τεκμηρίωση της ιστορίας της Free Convict, μιας χιπ χοπκολεκτίβας που γεννήθηκε στους κόλπους του Γενικού Σωφρονιστικού Καταστήματος της Βενεζουέλας, μιας φυλακής που αν και σχεδιάστηκε για 750 τροφίμους, κάποια στιγμή κατέληξε να φιλοξενεί δέκα φορές αυτόν τον αριθμό. Αυτό το πρότζεκτ ξεκίνησε μέσα σε μια φυλακή, υπό τον απόλυτο έλεγχο των επικεφαλής των ομάδων που με το δικό τουςοπλοστάσιο αποφάσιζαν για τη λειτουργία της φυλακής, τον άγραφο αυστηρό ποινικό κώδικα συμπεριφοράς, και για τις ζωές των κρατουμένων. Οι ίδιοι διοργάνωναν πάρτι, ήταν υπεύθυνοι για το επισκεπτήριο, ήταν χορηγοί και προπονητές των αθλητικών δραστηριοτήτων, ενώ είχαν αναλάβει ακόμα και τις υποδομές, αφού η κυβέρνηση είχε εγκαταλείψει τα καθήκοντά της προς τη φυλακή και τη φροντίδα των ατόμων για τα οποία το κράτος είχε πια την ευθύνη.

Με την υποστήριξη του Onassis ΑiR Emergency Fellowship, σκοπεύω να εντρυφήσω στην έρευνα και τη σύλληψη ενός φωτογραφικού λευκώματος και multimedia box set για την ιδιαίτερη και μοναδική ιστορία της κολεκτίβας Free Convict, των μελών της και των συγγενών τους. Στόχος μου είναι να μελετήσω πώς συναρμολογείται σε σελίδες αυτή η εκ των έσω ιστορία για μια σουρεαλιστική φυλακή και τον αγώνα αντοχής για τη διαδικασία της επανένταξης και της ανοικοδόμησης μια ιστορία που, κατά προέκταση, αποτελεί μια ενδελεχή ματιά στην ανάστατη Βενεζουέλα του σήμερα, ένα μέρος γεμάτο χάος και δυσκολίες, αλλά κι ένας τόπος με ανθρώπους που παλεύουν διαρκώς για την ελπίδα και την αξιοπρέπεια και έχουν μια ιστορία που αξίζει ν’ ακουστεί.

Μέσω της παραδοσιακής φωτογραφίας και μέσα από την προσέγγιση ενός διευρυμένου οπτικοακουστικού ντοκιμαντέρ που απαρτίζεται από αρχειακή έρευνα και τεκμήρια, συνεργατικές παρεμβάσεις, απομνημονεύματα γραμμένα σε πρώτο πρόσωπο, κολάζ και μουσική που φτιάχτηκε ειδικά για να συνοδεύσει το βιβλίο, το πρότζεκτ αποσκοπεί στο να ενώσει τις τελείες που σχηματίζουν μια εικόνα της παιδικής ηλικίας, της εφηβείας, της βίας, της εκπαίδευσης, του αποκλεισμού, της οικογένειας, της ολέθριας αυταπάτης, της εξουσίας και της επιθετικής αρρενωπότητας, αλλά και της πραγματικότητας του άμεσου θανάτου ή της σκληρής δουλειάς για αυτο-εξιλέωση.

Αυτή η περίοδος πειραματισμού και έρευνας έχει στόχο να εξετάσει ποιος θα ήταν ο πιο ελκυστικός τρόπος για να αποδοθεί μέσα από μια διεξοδική ματιά το πώς αυτοί οι νέοι άνδρες –οι οποίοι ζουν μέσα σ’ ένα σύστημα που τους βλέπει ως καμένα χαρτιά και με όλες τις συνθήκες εναντίον τους– κατορθώνουν μόνοι τους να θέσουν σε ισχύ τα δικά τους σχέδια για αλλαγή και επανένταξη.