Mira Calix
Φωτογραφία: P. Greig
Η Mira Calix είναι βραβευμένη καλλιτέχνιδα και συνθέτρια με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο. Η μουσική και ο ήχος, τα οποία αντιλαμβάνεται ως γλυπτικά υλικά, βρίσκονται στο επίκεντρο της πρακτικής της. Η δουλειά της εξερευνά την κατεργασία του υλικού σε ορατές, οργανικές φόρμες μέσω πολυμεσικών εγκαταστάσεων, γλυπτικής, βίντεο και περφόρμανς. Η πρακτική της Calix είναι επίτηδες σχισματική, επιτρέποντας στην έρευνα, στον τόπο και στο υποκείμενο να επιδράσουν σε μια ρευστή επιλογή υλικών και μέσων.
Η Calix έχει προσκληθεί να παρουσιάσει και να εκθέσει τη δουλειά της σε πολλά εξέχοντα πολιτιστικά ιδρύματα, φεστιβάλ και μουσικά σύνολα σε όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων, τα τελευταία χρόνια, ηHayward Gallery, οι Serpentine Galleries, η 1η Μπιενάλε του Κόβεντρι, η Royal Shakespeare Company στο πλαίσιο τουπρογράμματος πολιτισμικής ανταλλαγής “UK in China 2015”, το Carriageworks, το μουσείο MONA, η Performa, τοBarbican, η Art Basel, το Lincoln Center, τοΔιεθνές Φεστιβάλ του Μάντσεστερ και οι Ολυμπιακοί Αγώνεςτου Λονδίνου.
Φέτος η Calix παρουσίασε μια πολυμεσική εγκατάσταση στο ξακουστό Φεστιβάλ Εθνικών Τεχνών στο Γκράχαμσταουν της Νότιας Αφρικής. Δημιούργησε ένα νέο έργο μετά από ανάθεση της γκαλερί Lower Green, στο πλαίσιο της σειράς “Sacred and/or Secular” του πρότζεκτ HERILIGION, που έλαβε χώρα στο Hungate Medieval Art στο Νόριτς. Το “shilabela” ήταν ένα εμβυθιστικό ηχο-γλυπτό που παρήχθη με τη βοήθεια πενήντα συνεργατών και το οποίο συνέδεε τη μοναδική ηχητική της εκκλησίας με την υπόλοιπη πόλη και τον κόσμο. Η Calix συμμετείχε επίσης στο “Circus of Truth” στο Bozar στις Βρυξέλλες, ένα συλλογικό έργο τέχνης που υλοποιήθηκε από έξι διεθνείς καλλιτέχνες οι οποίοι δεν είχαν συνεργαστεί μεταξύ τους στο παρελθόν. Το αποτέλεσμα ήταν μια επιτελεστική διερεύνηση ερωτημάτων για την αλήθεια, τα γεγονότα, την προπαγάνδα και τη μυθοπλασία.
Το 2018 η Calix συνέπραξε με την ορχήστρα London Sinfonietta, στη μεγάλη ρετροσπεκτίβα της Hayward Gallery για τον Andreas Gursky, για τη δεύτερη από τις τέσσερις παγκόσμιες πρεμιέρες που σηματοδότησαν την 50ή επετειακή σεζόν της Sinfonietta. Το έργο της ήταν μια live μουσική απάντηση στην εμβληματική φωτογραφία του Gursky “Rückblick” του 2015, που απεικονίζει τους τελευταίους καγκελάριους της Γερμανίας. Ο τίτλος “they talk about art, we talk about money” παραπέμπει σε μια φράση Oscar Wilde: «Όταν οι τραπεζίτες συναντιούνται για να δειπνήσουν μαζί, συζητούν για τέχνη. Όταν οι καλλιτέχνες συναντιούνται για να δειπνήσουν μαζί, συζητούν για χρήματα». Η σύνθεση της Calix συλλάμβανε με ευστοχία τον ρυθμό, το χρώμα και την πολυπλοκότητα του έργου του Gursky.
Άλλες αναθέσεις το 2018 περιλάμβαναν μια νέα process-based περφόρμανς με τον τίτλο “if or unless?” για την ομαδική έκθεση “Good Grief, Charlie Brown!” στο Somerset House, καθώς και μια νέα ηχητική εγκατάσταση για τον Πύργο του Λονδίνου, που προβλήθηκε από τις 4 έως τις 11 Νοεμβρίου. Επρόκειτο για ένα φιλόδοξο χορωδιακό έργο, το “Beyond the Deepening Shadow” – μέρος της καλλιτεχνικής εγκατάστασης είχε σχεδιαστεί για τους εορτασμούς της ανακωχής και έτυχε διεθνούς αναγνώρισης. Η Calix επίσης έλαβε δύο βραβεία Lovie (Gold και The People’s Lovie Award) στην κατηγορία Μουσική και Ψυχαγωγία, για το “Ode to the future”, ένα γλυπτό και μουσικό έργο για το οποίο δούλεψε με έξι έμβρυα, όσο αυτά βρίσκονταν εντός της μήτρας.
Το “if or unless?” (2018) αντλεί στοιχεία για την απεικόνιση της μουσικής σημείωσης από τα πολύ επιδραστικά κόμικς “Peanuts” του Charles M. Schulz. Η Calix παρουσιάζει αυτό το καλλιτεχνικό βίντεο, το οποίο έχει μοντάρει ως μια μη-αναπαραστατική, αφηρημένη αφήγηση, και το συνοδευτικό τετραφωνικό soundtrack, ως μια γλυπτή οντότητα. Σε αυτό το έργο, μουσικοί και χορευτές εκτελούν το χορογραφημένο μουσικό θέμα της κινούμενοι στον χώρο. Μέσω παρεμβάσεων στα υλικά και ηχητικά τοπία, οι πράξεις τους έχουν μουσικές συνέπειες. Η ενορχήστρωση αυτού του οπτικοακουστικού έργου περιλαμβάνει δύο κουαρτέτα εγχόρδων, που παρουσιάζουν τις εντάσεις μεταξύ των χαρακτήρων και των γλυπτών ιδιοτήτων του ήχου. Φορούν έντονα χρώματα που αντιστοιχούν στους χαρακτήρες Lucy, Snoopy και Woodstock (και οι οποίοι αποσπούν τον Schroeder από την τέχνη του). Όλα εκτός από τα τσέλα, που απεικονίζουν έναν σταθερό Schroeder, κινούνται ελεύθερα στον χώρο, έλκονται ή απωθούνται από αυτή την κεντρική δύναμη. Η αλληλεπίδραση μεταξύ των μουσικών και των χορευτών, τους οποίους η Calix έχει ντύσει έτσι ώστε να αναπαριστούν το μουσικό θέμα ως αντικείμενο, παρεμβάλλεται στη μουσική διαδρομή: το έργο αναδεικνύει τόσο την υλικότητα της μουσικής, όσο και τις σχέσεις μεταξύ των χαρακτήρων στο κόμικ.
Για το “Beyond the Deepening Shadow” (2018), η Calix γέμισε την τάφρο του Πύργου του Λονδίνου με χιλιάδες φλόγες: μια δημόσια δράση μνήμης για της ζωές των πεσόντων, που τιμούσε τη θυσία τους. Η Historic Royal Palaces ανέθεσε συγκεκριμένα στην Calix να δημιουργήσει μια ηχητική εγκατάσταση για να συνοδεύσει την οπτική παρουσίαση που σχεδίασε ο Tom Piper. Το νέο έργο της Calix ήταν μια ηχητική εξερεύνηση του πώς αλλάζουν και εναλλάσσονται οι πολιτικές συμμαχίες, η φιλία, η αγάπη και η απώλεια στον πόλεμο. Συνέθεσε ένα ευχάριστο και αισθαντικό χορευτικό κομμάτι, που μεταμόρφωσε την τάφρο σε μια συμμετοχική ηχητική εγκατάσταση. Στο επίκεντρο της ηχητικής εγκατάστασης ήταν ένα νέο χορωδιακό έργο, με στίχους από το “Sonnets to a Soldier” της «ποιήτριας του πολέμου» Mary Borden.
Το 2016 η Calix άνοιξε το Moving Museum 35, μια προσωρινή ηχητική πολυμεσική εγκατάσταση που τοποθετήθηκε σε ένα δημόσιο λεωφορείο στην Κίνα. Το πρότζεκτ αυτό δημιουργήθηκε σε συνεργασία με φοιτητές από το Nanjing University of the Arts και υποστηρίχθηκε από το Βρετανικό συμβούλιο, το PRS Foundation και το JCDecaux, στο πλαίσιο του προγράμματος πολιτισμικής ανταλλαγής “UK in China 2015”. Το προσωρινό μουσείο ήταν ανοιχτό για το κοινό καθημερινά, στην πόλη Ναντσίνγκ, έως τον Απρίλιο του 2016.
Το “Inside There Falls”, μια πολυμεσική εγκατάσταση στο Carriageworks στην Αυστραλία, παρουσιάστηκε πρώτη φορά το 2015 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ του Σίδνεϊ. Το έργο τέχνης ήταν μια πολυαισθητηριακή εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας που περιλάμβανε χαρτί, ήχο και κίνηση. Ένα νέο αποχρωματισμένο τοπίο που αναμείγνυε ανεμπόδιστα την τεχνολογική καινοτομία με οργανικά υλικά, εξερευνώντας τη φύση της αφήγησης ιστοριών. Η Calix προσκάλεσε τον αναγνωρισμένο χορογράφο Raphael Bonachela να συμμετάσχει στο έργο, το οποίο περιλάμβανε περφόρμανς μακράς διάρκειας από μέλη του Sydney Dance Company.
Στο τέλος του 2019 θα συνεργαστεί με τη UVA στο Λονδίνο, θα παρουσιάσει μια νέα εγκατάσταση στη Σανγκάη και θα δημιουργήσει νέα έργα για το Bozar στις Βρυξέλλες.
H Mira Calix είναι συμμετέχουσα του προγράμματος (Inter)national Residency του Onassis AiR για τη σεζόν 2019-2020.
Το “We Portal” αποτελεί το πνευματικό δημιούργημα της πολυμεσικής καλλιτέχνιδας Mira Calix. Πρόκειται για μια εξερεύνηση, μια επανοικειοποίηση των υπαρχουσών συμβάσεων διαδικτυακών πλατφορμών όπως το Facebook, το Twitter και το Instagram ως χώρων τέχνης.
Με την ανάθεση τέχνης η οποία λειτουργεί αποκλειστικά εντός των ορίων αυτών των προτύπων, η Mira υπονομεύει την αντίληψη ότι υπάρχουν μόνο ως εικονικοί χώροι και αντιμετωπίζει το καθένα από αυτά ως καθαυτό εκθεσιακό χώρο.
Η καλλιτεχνική φιλοξενία θα διευκολύνει την ανάπτυξη ενός πρότζεκτ που δεν είναι απλώς μοναδικό ως προς τη μορφή του, αλλά και προοδευτικό ως προς τον τρόπο που διερευνά και αναπλάθει τις προαναφερθείσες δομές των υπαρχόντων κοινωνικών δικτύων. Η Mira Calix θα αναπτύξει μια υπόθεση που ξεκίνησε ως ενστικτώδης και άτυπη εξερεύνηση της θέσης της τέχνης στο μη-υλικό τοπίο. Αναζητά τον χρόνο και τον τόπο για να αναπτύξει το πρότζεκτ της και την ευκαιρία, την υποδομή και την ερευνητική περίοδο που απαιτείται για να γίνει ένα συνεχώς εξελισσόμενο και αναγνωρισμένο συλλογικό έργο τέχνης. Ένα νέο είδος επιτελεστικής πρακτικής η οποία μένει στο εσωτερικό και υπονομεύει τα πλαίσια που δημιουργούνται από τις υπάρχουσες πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων. Ελπίζει να το καταφέρει αυτό φέρνοντας το “We Portal” στην Aθήνα, αναπτύσσοντας συνεργασίες, εξερευνώντας τη δουλειά της ζωντανής καλλιτεχνικής κοινότητας και περνώντας μια περίοδο πρακτικής και ακαδημαϊκής έρευνας.
Η Calix έχει υιοθετήσει μια προσέγγιση που θυμίζει τους «έξι βαθμούς διαχωρισμού» για να προγραμματίσει και να προσκαλέσει καλλιτέχνες να εργαστούν μαζί της στο “We Portal”, επικοινωνώντας με μέλη του δικού της δικτύου για να επιλέξει περφόρμερ. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος καλλιτεχνικής φιλοξενίας, θα επεκτείνει αυτό τον τρόπο επιλογής, επιστρατεύοντας ειδικούς σε συναφή πεδία από την τοπική καλλιτεχνική κοινότητα για να επηρεάσουν τις επιλογές της. Αυτή η προσέγγιση θα δώσει στο πρότζεκτ τον χώρο και την τακτικότητα που χρειάζεται για να αναπτυχθεί, χρησιμοποιώντας μια οργανική αλλά και συγκροτημένη μεθοδολογία που παραπέμπει στα κοινωνικά δίκτυα από τα οποία εξαρτάται.