Φωτογραφία: Σταύρος Πετρόπουλος

Ίδρυμα Ωνάση

Πολιτισμός, Εκπαίδευση και Υγεία. Αυτά χρειάζεται ο άνθρωπος για να ζήσει – όχι μόνο να επιβιώσει.

Το επίκεντρο της αποστολής του Ιδρύματος Ωνάση ήταν, είναι και θα παραμείνει ο άνθρωπος.

Onassis Culture

Πρώτος μεταξύ ίσων έρχεται ο πολιτισμός με την έννοια του τρόπου ζωής – όχι μόνο της τέχνης. Ο τομέας Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση Onassis Culture, με επίκεντρο τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, με θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις, εκθέσεις εικαστικών, συζητήσεις, διαλέξεις, έντυπες εκδόσεις και ένα σταθερό ψηφιακό αποτύπωμα, ξεκινά την κουβέντα γι’ αυτό που γίνεται, θα έπρεπε ή θα θέλαμε να γίνεται στην Αθήνα, στη Βηρυτό, στα Βαλκάνια, στη Νέα Υόρκη, στο Μπουένος Άιρες· σε όλο τον κόσμο. Η διαδρομή γίνεται και πρακτικά, με τις δεκάδες παραστάσεις που ξεκινούν από τη Στέγη και περιοδεύουν σε όλο τον κόσμο –ένα παράδειγμα εξωστρέφειας και προβολής της Ελλάδας στα καλύτερά της– αλλά κυρίως άυλα: Με τις ιδέες, τους προβληματισμούς, τις αναιρέσεις.

Η πόλη

Η τέχνη, όμως, παραμένει άνευρη, αν μένει μόνο μέσα στις αίθουσες κτιρίων. Ο πολιτισμός ως έννοια βγαίνει από τη Στέγη και διατρέχει την πόλη, κατεβαίνει στο κέντρο της Αθήνας και το υπερασπίζεται ως τόπο διαχρονικό αλλά και ζωντανό. Ως χώρο ζυμώσεων, αντιθέσεων και ανταλλαγής ιδεών. Το πρόγραμμα Onassis AiR, ένα μονοετές πρόγραμμα με έδρα το κέντρο της Αθήνας, στο οποίο όλοι οι συμμετέχοντες μπορούν να αλληλεπιδράσουν ως ομότιμοι, χωρίς πίεση χρόνου και έργου και ζητούμενο ως παραδοτέο, είναι η επιτομή της φιλοσοφίας του Ιδρύματος: Οι συνθήκες για τη δημιουργία εξασφαλίζονται. Απομένει ο χρόνος ωρίμανσης για την απελευθέρωση του ταλέντου.

Με σεβασμό στο παρελθόν, αλλά καμία διάθεση νοσταλγίας και ωραιοποίησης, ο τομέας Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση σχεδιάζει το μέλλον, αναζητεί τη δυναμική σε κάθε γωνιά της πόλης, ενθαρρύνει το ταλέντο και την προσωπική έκφραση, συστήνει διαφορετικούς ανθρώπους και ψάχνει αυτό που ξεχωρίζει, αυτό που επηρεάζει, αυτό που έχει νόημα, αυτό που θα αλλάξει την ιδιοσυγκρασία της πόλης. Παράλληλα, ανοίγει συζητήσεις, διαφωνεί, υπερασπίζεται και παίρνει θέση για οτιδήποτε περιορίζει την ελευθερία, τη δημοκρατία, τη ζωή. Με σημείο εκκίνησης το κέντρο της Αθήνας, το μήνυμα ταξιδεύει. To τοπικό γίνεται παγκόσμιο. Το παγκόσμιο τοπικό.

Onassis Education

Ο Πολιτισμός ακολουθεί την Παιδεία. Ο τομέας Παιδείας του Ιδρύματος Ωνάση υποστηρίζει τη δια βίου εκπαίδευση, την εξέλιξη και τη δυνατότητα του ανθρώπου. Κυρίως, αποζητά την αριστεία, την επιμονή και τη σπάνια τέχνη του να θέλεις να γίνεις ο καλύτερος στον τομέα σου.

Από το 1978, χορηγεί υποτροφίες προς πτυχιούχους Ανώτατων και Ανώτερων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, στηρίζει σχολεία, πανεπιστημιακές έδρες και προγράμματα ελληνικών σπουδών εκτός Ελλάδος, χορηγεί υποτροφίες για διδακτορικές διατριβές, αναδεικνύει μέσω των Διεθνών Βραβείων Ωνάση ακαδημαϊκές προσωπικότητες που με τη δράση τους σημαδεύουν την εποχή, έχει δημιουργήσει τον διεθνώς καταξιωμένο θεσμό των Επιστημονικών Διαλέξεων στο ΙΤΕ της Κρήτης με τη συμμετοχή κατόχων βραβείου Νόμπελ και στηρίζει τη συμμετοχή Ελλήνων φοιτητών στον παγκοσμίως αναγνωρισμένο επιστημονικό θεσμό των Lindau Nobel Laureate Meetings για τη Φυσική, τη Χημεία και την Ιατρική ή τη Φυσιολογία.

Η Παιδεία έχει νόημα όταν απευθύνεται σε όλους. Δεν είναι απλά μια φράση, είναι μια ξεκάθαρη πολιτική φιλοσοφία με μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και σαφή προοπτική. Ο τομέας Παιδείας του Ιδρύματος Ωνάση εξελίσσει και αναπτύσσει κάθε χρόνο τα εκπαιδευτικά του προγράμματα, με βασική κατεύθυνση την απεύθυνση σε όλους. Ανοίγει τις πόρτες της Ωνασείου Βιβλιοθήκης στο ιστορικό νεοκλασικό κτίριο της Λεωφόρου Αμαλίας, όπου πραγματοποιούνται προγράμματα για παιδιά, οικογένειες, ενηλίκους και ερευνητές, φέρνοντάς τους σε επαφή με τη νεότερη ελληνική ιστορία και την πνευματική δραστηριότητα του ελληνικού γένους. Ταυτόχρονα, το Αρχείο Καβάφη, του οποίου τη φροντίδα και προβολή έχει αναλάβει το Ίδρυμα Ωνάση, συνεχίζει την εκπαιδευτική του δραστηριότητα σε Αθήνα και Περιφέρεια και δημιουργεί κανόνες ανοιχτής πρόσβασης, μέσω του ψηφιακού του αποθετηρίου, σε όλο το ψηφιοποιημένο υλικό, ανοίγοντας τον δρόμο για νέες έρευνες και διεπιστημονικές συνεργασίες σε όλο τον κόσμο. Το ψηφιδωτό συμπληρώνουν τα προγράμματα Ειδικής Αγωγής, όπως το «Η Μουσική Αγαπάει τον Αυτισμό», αποδεικνύοντας στην πράξη την έννοια της συμπερίληψης.

Onassis Health

Πριν από 25 χρόνια, το Onassis Foundation δώρισε στο ελληνικό Δημόσιο, το πρότυπο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο (ΩΚΚ). Έκτοτε έχουν πραγματοποιηθεί 43.713 επεμβάσεις καρδιάς, 1.698.900 επισκέψεις και 137.062 νοσηλείες. Το Ωνάσειο ήταν το πρώτο πιστοποιημένο νοσοκομείο στην Ελλάδα για την ανάπτυξη και την παροχή υπηρεσιών υγείας στον τομέα της καρδιοχειρουργικής και της καρδιολογίας ενηλίκων και παίδων. To Onassis Health εξακολουθεί να πιστεύει σε μια βαθιά πολιτική και όλο και πιο επιτακτικά επίκαιρη αξία: στη δωρέαν δημόσια υγεία για όλους. Το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο, η νέα δωρεά του Ιδρύματος που ανακοινώθηκε τον Οκτώβριο του 2018, συνεχίζει το έργο του στην Υγεία και αποτελεί μια νέα πρωτοβουλία εθνικού διαμετρήματος που έρχεται και πάλι, 25 χρόνια μετά τη δημιουργία του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, να αλλάξει τα ιατρικά δεδομένα στη χώρα. Και όχι μόνο τα ιατρικά αλλά και τα κοινωνικά. Παλεύοντας με παγιωμένες αντιλήψεις, δοξασίες και συντηρητισμούς, το Ίδρυμα Ωνάση φιλοδοξεί να αποτελέσει καταλύτη αλλαγής συμπεριφοράς σε ό,τι αφορά τη δωρεά οργάνων – που αυτή τη στιγμή βρίσκει την Ελλάδα στον χαμηλότερο δείκτη της Ευρώπης.Παράλληλα, οι δράσεις συνεχίζονται: από την ανακατασκευή του Κέντρου Μελανώματος και Καρκίνου του Δέρματος στο νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός», μέχρι τη στήριξη σε φορείς και οργανισμούς όπως το Εργαστήριο Φαρμακολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, την Ελληνική Εταιρεία Προστασίας και Αποκαταστάσεως Αναπήρων Προσώπων (ΕΛΕΠΑΠ) και τον Σύλλογο φίλων παιδιών με καρκίνο «ΕΛΠΙΔΑ», από τις δεκάδες υποτροφίες σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, μέχρι και τις δεκάδες δράσεις στην Ειδική Αγωγή και τα εκπαιδευτικά προγράμματα στον αυτισμό και τη νοητική στέρηση, το έργο του Ιδρύματος Ωνάση στην Υγεία έχει μόνο ένα αταλάντευτο σημείο αναφοράς: τον άνθρωπο.

Ο άνθρωπος

Το Ίδρυμα Ωνάση πάνω απ’ όλα είναι ένα ετερόκλητο ανθρώπινο οικοσύστημα. Μια παρέα διαφορετικών χαρακτήρων, διαθέσεων, προθέσεων και ταλέντων, που φέρνει αναπάντεχες συναντήσεις καλλιτεχνών, γιατρών, επιχειρηματιών, ακαδημαϊκών, ναυτικών, φιλοσόφων, τεχνοκρατών και ακτιβιστών, που καταλήγουν στις λέξεις που τους ενώνουν – είναι πάντα περισσότερες απ’ όσες θα περίμεναν.