Έργα του Takis στο Onassis Ready

Ο Παναγιώτης Βασιλάκης, ευρέως γνωστός ως Takis (1925–2019), υπήρξε ένας από τους πιο πρωτοποριακούς καλλιτέχνες του 20ού αιώνα. Μια ιδιοφυΐα που κινήθηκε ανάμεσα στην τέχνη και την επιστήμη, τη γλυπτική και τη μηχανική, τον ήχο και το φως. Από το Παρίσι και το Λονδίνο μέχρι τη Νέα Υόρκη και την Αθήνα, δημιούργησε ένα έργο βαθιά προσωπικό και ταυτόχρονα οικουμενικό. Ένα σύμπαν όπου η ενέργεια, ο μαγνητισμός και ο ηλεκτρισμός γίνονται τα ίδια τα υλικά της καλλιτεχνικής του πρακτικής.

Η Onassis Collection φιλοξενεί περισσότερα από 30 αντιπροσωπευτικά έργα του Takis, προσφέροντας μια σπάνια ευκαιρία να παρακολουθήσει κανείς την εξέλιξη της ριζοσπαστικής σκέψης του μέσα στον χρόνο. Τα έργα αυτά καλύπτουν διαφορετικές περιόδους της πορείας του και αποτυπώνουν τις βασικές ενότητες που καθόρισαν την ταυτότητα του εικαστικού-εφευρέτη.

Στα “Spirales”, το μέταλλο συστρέφεται με ορμή, σαν να υπακούει σε μια εσωτερική δύναμη, ενώ οι “Spheres” αιωρούνται ή πάλλονται, σαν ουράνια σώματα που χορογραφούνται από μαγνητικά πεδία. Τα περίφημα έργα με τίτλο “Musicales” παράγουν απροσδόκητους ήχους. Εδώ, ακούμε τη φωνή της ίδιας της ύλης, ένα είδος φυσικής παρτιτούρας που αντηχεί στο περιβάλλον. Σημαντική ενότητα στη κινητική γλυπτική του Takis αποτελούν τα “Electromagnetiques” με αντικείμενα να κινούνται ανεξάρτητα από το ανθρώπινο χέρι, αποκαλύπτοντας τις ανεπαίσθητες δυνάμεις που δομούν τον κόσμο.

Η σειρά “Erotiques” μεταφράζει την ένταση μεταξύ των σωμάτων μέσα από μεταλλικές μορφές που πλησιάζουν, απωθούνται και ισορροπούν, ενώ τα μνημειώδη λουλούδια της ενότητας “Fleurs”, παρά την αυστηρή γεωμετρία τους, μεταδίδουν ζωντάνια και ευαισθησία. Τα μικρότερης κλίμακας έργα “Idol” συνδυάζουν αρμονικά την αρχαϊκή φόρμα με τη φουτουριστική αφαίρεση. Τα εμβληματικά “Signaux” αλλά και τα “Télélumières” φέρνουν την τεχνολογία –και συγκεκριμένα το φως– στο προσκήνιο, λειτουργώντας ως πομποί επικοινωνίας με έναν άλλο, άγνωστο κόσμο.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν ακόμα τα δισδιάστατα έργα “Solar Magnetic Fields” σε μεικτή τεχνική, τα οποία διατηρούν τη γλυπτική αίσθηση της φόρμας και του χώρου, καθώς και τα έπιπλα –τραπέζια και καθίσματα– που προσεγγίζονται ως λειτουργικά γλυπτά, γεφυρώνοντας την καθημερινότητα με τη χαρακτηριστική καλλιτεχνική γλώσσα του Takis.

Η παρουσία του Takis στην Onassis Collection δεν αποτελεί μόνο φόρο τιμής σε έναν σπουδαίο δημιουργό. Είναι μια καταβύθιση σε ένα εσωτερικό σύμπαν, όπου η τέχνη δεν απεικονίζει τον κόσμο, αλλά τον ενεργοποιεί. Μέσα από αυτές τις μορφές, που κινούνται, ηχούν, αιωρούνται, ο Takis μας υπενθυμίζει πως ακόμη και το αόρατο μπορεί να πάρει σχήμα και να μεταμορφωθεί σε αισθητική εμπειρία.