Η Πόλη Ανταπαντάει (The City Talks Back): Assembly 2

Το “The City Talks Back” («Η πόλη ανταπαντάει») είναι ένα συνεργατικό πρότζεκτ που ξεκίνησε από μια πρωτοβουλία του οργανισμού αστικού σχεδιασμού Theatrum Mundi, με έδρα το Λονδίνο, και φιλοξενείται από τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.

Συγκεντρώνει αρχιτέκτονες, πολεοδόμους, ακτιβιστές, καλλιτέχνες και ανθρωπολόγους, προκειμένου να εξερευνήσουν όλοι μαζί τις πολιτικές φωνές της σύγχρονης Αθήνας. Τα πρότζεκτ και τα έργα που παρουσιάζονται εδώ αποσκοπούν να θέσουν το ερώτημα του ποιοι ακούγονται (και ποιοι όχι) στην πόλη και πώς η δυνατότητα να ακουστούν οι φωνές μεταβάλλεται ανά τους ποικίλους δημόσιους χώρους της.

Μετά από δύο ερευνητικά προγράμματα φιλοξενίας, τον Ιανουάριο και τον Μάρτιο του 2020, ήρθαν τα πάνω κάτω στον κόσμο μας με την πανδημία. Στους δρόμους επικρατούσε ησυχία, αλλά τα σπίτια μας έγιναν τόποι για δημόσια ομιλία και ακρόαση. Αποφεύγοντας την εκ νέου συγκέντρωση όλων αυτών των ανθρώπων στη Στέγη, η Assembly 1 του “The City Talks Back” πήρε τη μορφή της διαδικτυακής πλατφόρμας backtalks.city, που δημιουργήθηκε μετά από ανάθεση, σε επιμέλεια του George Kafka, συνδυάζοντας ταινίες, περφόρμανς, ηχητικά δοκίμια και κείμενα. Σχεδόν έναν χρόνο αργότερα, σε έναν κόσμο που εξακολουθεί να βαδίζει με αβεβαιότητα και με φυσικές αποστάσεις, συγκεντρωνόμαστε ξανά για να μοιραστούμε περφόρμανς, μεταφράσεις, ταινίες και συζητήσεις, διερευνώντας τον πολιτικό λόγο της πόλης, με τη μορφή μιας διήμερης ραδιοφωνικής αναμετάδοσης στο Movement Radio, συνοδευόμενης από δύο νέες ταινίες που προβάλλονται στο backtalks.city.

ΣΑΒΒΑΤΟ 26 ΙΟΥΝΙΟΥ

14:00 – 14:30
“Infrastructures for Voice” [«Υποδομές για φωνή»] – Φανή Κωστούρου και John Bingham-Hall

Μιλάμε. Είτε με τη φωνή μας είτε με τα χέρια μας ή μέσω τεχνολογιών, η ομιλία είναι αδιαχώριστη από την ανθρώπινη ιδιότητα. Πότε λοιπόν τα λόγια μας γίνονται πολιτικά; Η πολιτική μπορεί να βρίσκεται σε αυτό που λέμε, αλλά μπορεί επίσης να βρίσκεται στα μέρη και στους τρόπους με τους οποίους μιλάμε. Οι ίδιες λέξεις που εκφέρονται από έναν άμβωνα ή πάνω από τον νεροχύτη της κουζίνας δεν έχουν την ίδια σημασία. Αυτή είναι η ιδέα ότι και οι πόλεις επίσης έχουν λόγο: μεταφράζουν ό,τι λέμε μέσω της δικής τους γλώσσας και η καθεμία έχει το μοναδικό της συντακτικό, το οποίο συγκροτείται από τις ιδιαίτερες διαμορφώσεις στους χώρους, στις κουλτούρες, στις υποδομές και στις τεχνολογίες της.

Η Φανή Κωστούρου και ο John Bingham-Hall θα μας εισάγουν στο “City Talks Back Assembly 2” με μια σειρά προκλήσεων, συνδέοντας τις υποδομές και τις περφόρμανς που ανεβάζουν πολιτικό λόγο.

14:30 – 15:00
“her moon is a captured object” [«το φεγγάρι σου είναι ένα απαθανατισμένο αντικείμενο»] – Ella Finer

Το “her moon is a captured object” είναι μια σύνθεση που κυκλώνει ένα προφορικό κείμενο καθώς αυτό ερμηνεύει μια «τροχιακή μετάφραση» από τα αγγλικά στα ελληνικά και ξανά στα αγγλικά, σε δύο στάδια. Δεν υπάρχει απλή επιστροφή στην αρχή: με τον κύκλο αυτόν, το κείμενο επιστρέφει αλλαγμένο – με συν-συγγραφείς τις μεταφράστριές του (Ειρήνη Αμανατίδου και Γκίγκη Αργυροπούλου), έχοντας επιπλέον φορτωμένες και τις φωνές τους. Εξετάζοντας κλίμακες σχέσεων, συχνοτήτων και ενέργειας από/εντός/μεταξύ πόλεων και των ανθρώπων που συνδέονται με αυτές, το κείμενο αναφέρει νυχτερινές σκέψεις σχετικά με την επικοινωνία σε απόσταση και διαφορά, σχετικά με την κίνηση και τη συσχέτιση, σχετικά με βράχους σαν αστέρια και γλώσσα σε πτήση.

Για τη ραδιοφωνική μίξη, η σύνθεση επιστρέφει σε τροχιά, με μια μετάφραση από την Αγγελική Τζωρτζακάκη που έχει κοπεί σε βινύλιο από τον Jem Finer. Ο Γιώργος Σαμαντάς θα μιξάρει ζωντανά τους δύο δίσκους που θα παίζουν τις ελληνικές μεταφράσεις με τις διασυνδεδεμένες συνθέσεις.

15:00 – 16:00
Και παντού δονήσεις: μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τις Ella Finer, Pamela Jordan και Vibeke Mascini

Αφήνοντας κατά μέρος τις τροχιακές μεταφράσεις του “her moon is a captured object”, στο οποίο προτείνεται ένα είδος ενδοακρόασης του γήινου, του μυθικού και του συμπαντικού ως τρόπος ακρόασης της πόλης, η Ella Finer συμμετέχει σε μια συζήτηση με την αρχιτέκτονα και αρχαιολόγο των αισθήσεων Pamela Jordan και την εικαστική καλλιτέχνιδα και συγγραφέα Vibeke Mascini, σχετικά με τις αδιόρατες πολιτικές στις ηχητικές σχέσεις με τον χώρο, τους επιστημονικούς-μυστικιστικούς ηχηρούς δεσμούς, τις υποηχητικές και μη ακουστές συχνότητες.

16:00 – 17:30
Mix: “Staging vocalities” [«Σκηνοθετημένες φωνητικότητες»] – John Bingham-Hall

Ο John Bingham Hall, διευθυντής του Theatrum Mundi, παρουσιάζει μια ημίωρη εκπομπή. Από συνθήματα διαμαρτυρίας, ποδοσφαιρικούς ύμνους και συναυλίες σε στάδια μέχρι καραόκε, κόντρες ρίμας ανάμεσα σε ράπερ και μια μοναχική φωνή να τραγουδάει μέσα στη σιωπή. Η εκπομπή αυτή θα διερευνήσει τη σαγηνευτικότητα, τη συλλογική τρέλα και τη δυναμική ισχύος του τραγουδιού μέσα από τις φωνητικές διαμορφώσεις και σχέσεις του με τους αρχιτεκτονικούς χώρους που το φιλοξενούν.

17:30 – 18:15
«Ακούς την Αθήνα; Ένας διάλογος» – Φανή Κωστούρου, Ευγενία Μαραγκού και Δήμος Μαμαλούδης

To «Ακούς την Αθήνα; Ένας διάλογος» αποτελεί έναν επιτελεστικό αναστοχασμό του «Ακούς την Αθήνα;», που βασίστηκε σε ηχητικές δράσεις, ηχογραφήσεις πεδίου και σύνθεση ήχου. Με μια έμφαση στους οικείους και καθημερινούς ήχους της πόλης της Αθήνας, η Φανή Κωστούρου και οι περφόρμερ Ευγενία Μαραγκού και Δήμος Μαμαλούδης θα απαγγείλουν ένα κείμενο γραμμένο από την Ελεάννα Σαντοριναίου και τη Φανή Κωστούρου, που εφιστά την προσοχή στις συχνά ανταγωνιστικές ακουστικές σχέσεις ανάμεσα στις οικιακές και τις δημόσιες σφαίρες. Το έργο στοχάζεται πάνω στην ιδέα ότι το μοναδικό ηχητικό τοπίο της πόλης έχει οδηγήσει στην ηχητική αφομοίωση των Αθηναίων, διαμορφώνοντας υποσυνείδητα το πώς χρησιμοποιούν ή προβάλλουν τις δικές τους φωνές.

18:15 – 19:00
“Lovesong Revolution” [«Επανάσταση ερωτικού τραγουδιού»] – Urok Shirhan

Μπορεί ένας ήχος να ξεκινήσει μια επανάσταση; Η Επανάσταση των Γαριφάλων του 1974 στην Πορτογαλία πυροδοτήθηκε, όπως γνωρίζουμε, από τη μετάδοση ενός ερωτικού τραγουδιού στο ραδιόφωνο. Δεκαοχτώ μέρες νωρίτερα, ο Paulo de Carvalho ερμήνευσε το τραγούδι “E Depois do Adeus” [Και μετά το αντίο], εκπροσωπώντας με αυτό την Πορτογαλία στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision.

Φεύγοντας από το συγκεκριμένο ερωτικό τραγούδι, αυτό το ηχητικό δοκίμιο διαβαίνει σε άλλες, πιο πρόσφατες εκδηλώσεις δημόσιου λόγου, σωμάτων στον δρόμο, πολιτικών τραγουδιών και ήχων. Παρότι ορισμένοι από τους ήχους είναι απερίφραστα πολιτικοί, εκφράζοντας αλληλεγγύη ή μιλώντας ευθέως για αγώνα, άλλοι ήχοι είναι πολιτικοί μονάχα επειδή αποκτούν υπαινικτικά –ή «συμπτωματικά»– πολιτική διάσταση μέσω της ένταξής τους σε πλαίσια όπως είναι οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας.

Αυτό το έργο στοχάζεται την ενίσχυση του ήχου μέσω της σωματοποίησης, έχοντας συγχρόνως κατά νου το εξής: Πού μπορούν να εντοπιστούν η παραφωνία και η δυσαρμονία μέσα στις δικές μας ζωές; Υπάρχει χώρος στη δημόσια σφαίρα για εκείνες τις δίχως ενίσχυση φωνές μέσα στο κεφάλι μας: τις απαλές φωνές που εκφράζουν φόβο, αμφιβολία, έλλειψη ισχύος και επισφάλεια; Μπορεί η επανάσταση να περιλάβει την ερωτική μας απογοήτευση και την εξάντληση, μαζί με το θάρρος και την αψηφισιά μας;

Μπορεί ένα ερωτικό τραγούδι να ξεκινήσει μια επανάσταση;

19:00 – 20:00
“Lovesong Revolution”: Μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με την Urok Shirhan, τη Rayya Badran και τον Γιώργο Σαμαντά

Αφήνοντας κατά μέρος το έργο “Lovesong Revolution”, η Urok Shirhan προσκαλεί τον ανθρωπολόγο Γιώργο Σαμαντά από την Αθήνα και τη συγγραφέα Rayya Badran από τη Βηρυτό σε μια συζήτηση για συλλογικούς ύμνους, απόηχους διαμαρτυρίας και τις ενδιάμεσες σιωπές.

ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΙΟΥΝΙΟΥ

14:00 – 14:30
“Priestesses of disgrace, you bring joy into my life” [«Ιέρειες της ντροπής, φέρνετε χαρά τη ζωή μου»] – Mercedes Azpilicueta, Αγγελική Τζωρτζακάκη και Μαρία Σιδέρη

Το “Priestesses of disgrace, you bring joy into my life” είναι ένα χαλαρό σενάριο που αναπτύχθηκε μεταξύ Αθήνας και Άμστερνταμ, το οποίο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά μέσω της πλατφόρμας backtalks.city. Είναι βασισμένο σε αυτό που η Adriana Cavarero αποκαλεί «η αλήθεια των φωνητικών». Στο έργο, τυχαίες κουβέντες, που χαρακτηρίζονται από τη δραματουργία της καθημερινής ζωής στον πλούσιο αστικό ιστό της Αθήνας, μετατρέπονται σε συνθετικό υλικό για έναν ύμνο που απηχεί τα μυστικά και τους ψιθύρους της πόλης.

Το “Priestesses of Disgrace Act II” είναι μια ζωντανή ραδιοφωνική εκπομπή που αποτελείται από μια συζήτηση μεταξύ τριών καλλιτεχνών με προηχογραφημένα ηχοτοπία από τα προγράμματα καλλιτεχνικής φιλοξενίας στην Αθήνα και αποσπάσματα από το ανανεωμένο σενάριο, καθώς επίσης και με μουσική από τραγουδίστριες που έχουν διαμορφώσει μια φεμινιστική φωνητική ταυτότητα στην Αθήνα και στο Μπουένος Άιρες.

14.30 - 15.00
“Route One: Delays” [«Διαδρομή 1: Καθυστερήσεις»] – Tim Ward

Το Route One αποτελεί μια καταγραφή της καθημερινής μετακίνησης ενός εργαζόμενου από τα προάστια της Αθήνας. Μια σύντομη διαδρομή με αυτοκίνητο ακολουθείται από μια μεγαλύτερης διάρκειας μετακίνηση μέσω των γραμμών του Μετρό, προτού ο ταξιδευτής φτάσει να ακούσει τις φωνές σε ένα πολύβουο πεζοδρόμιο μιας γειτονιάς. Το κομμάτι βασίζεται αποκλειστικά σε ηχογραφήσεις πεδίου και καταγραφές βίντεο χειρός μιας τέτοιας διαδρομής, που συγκεντρώθηκαν τις τελευταίες μέρες πριν από το λόκνταουν του Μαρτίου του 2020 και στη διάρκεια της επανεκκίνησης τον Μάιο του 2020. Η ζωντανή ηλεκτρονική περφόρμανς βασίζεται στο έργο χρησιμοποιώντας τη φυσική δημιουργία καθυστερήσεων (μέσω loops από παλιές μαγνητοταινίες) για τη διερεύνηση της μνήμης, της ανάμνησης και του μετασχηματισμού.

15:00 – 16:00
Κυκλικές κινήσεις: Ας φανταστούμε μια αντιαποικιακή Αθήνα – μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τον Tom Western, την Πηνελόπη Παπαηλία και τον Γιώργο Μάντζιο

Μια ραδιοφωνική συζήτηση, μια αντιαποικιακή φαντασία. Σε αυτή την εκπομπή, τα μέλη του άξονα «Μνήμη – Μνημεία» του Decolonize Hellas, Πηνελόπη Παπαηλία και Γιώργος Μάντζιος, παίρνουν ως σημείο εκκίνησης το έργο του Tom Western από το The City Talks Back Assembly 1, «Παγκόσμια Ηχώ | Echos-Monde | The World is Echo».

Το έργο αποτελεί μια αναχαρτογράφηση της Αθήνας. Βρίσκει τη χαρτογραφία του μέσα από μια φανταστική συνομιλία μεταξύ Αθηναίων ποιητών και αντιαποικιακών θεωρητικών – που σκέφτονται κύκλους και κυκλοφορίες και φτιάχνουν μια μουσική γλώσσα η οποία ηχεί τους ρυθμούς και τις σχέσεις του αγώνα. Από αυτή τη φανταστική συνομιλία ανακύπτει μια Αθήνα που τραγουδάει μακρόχρονες ιστορίες κίνησης, συνάντησης, ανταλλαγής.

Η ραδιοφωνική συζήτηση κάνει αυτές τις κυκλικές κινήσεις, συνδέοντας ιστορίες κινητές και μεταναστευτικές και μιλώντας για μια αντιαποικιακή Αθήνα.

16:00 – 17:00
“A Loud Voice Never Dies” [«Μια δυνατή φωνή ποτέ δεν πεθαίνει»] – Urok Shirhan

Από τη Βηρυτό στην Αθήνα, στη Βηρυτό και ξανά στην Αθήνα. Το “A Loud Voice Never Dies” είναι ένα δοκίμιο που ανατέθηκε από τη διαδικτυακή έκδοση της Βηρυτού The Derivative, βασισμένο στο έργο “Lovesong Revolution” που δημοσιεύτηκε αρχικά στο backtalks.city. Η αναμετάδοση της ελληνικής μετάφρασης της Γκέλυς Μαδεμλή, που ακούγεται ηχογραφημένη σε ερμηνεία της Φανής Κωστούρου, ακολουθείται από μια επιλογή πολιτικών τραγουδιών που παίζει η Urok Shirhan.

17:00 – 18:00
Αθήνα 2021: Για τη δυνατότητα ηχητικών μνημείων – akoo.o (Γιώργος Σαμαντάς, Νίκος Μπουμπάρης και Ντάνα Παπαχρήστου)

Τι θα συνέβαινε αν τα μνημεία αποτελούνταν από ήχους; Πώς θα μπορούσαν να διαμορφωθούν οι πρακτικές και τα αντικείμενα που σχετίζονται με τη μνημειακότητα όταν είναι η ακουστική εμπειρία αυτή που διεγείρει την ενθύμηση;

Πειραματιζόμενοι με το μέσο των audio papers, μέλη της ομάδας akoo.o προτείνουν ένα πλαίσιο για τη δημιουργία μνημείων ήχου, συνδέοντας υλικές και συμβολικές πτυχές ηχητικών συμβάντων με τις πολιτικές του δημόσιου χώρου και της ανάμνησης. Προτείνονται και συζητούνται χαρακτηριστικά είδη ηχητικών μνημείων και θίγονται ζητήματα χρονικότητας, υλικότητας, αφηγηματικότητας, επιτελεστικότητας και εδαφικότητας.

18:00 – 19:00
Mix: Οδηγώντας στην Τριών Ιεραρχών – George Kafka

Ο George Kafka, επιμελητής της πλατφόρμας backtalks.city, παρουσιάζει ένα ωριαίο mix, αποτελούμενο από μουσική που άκουγε τυχαία από τα διερχόμενα αυτοκίνητα τα οποία περνούσαν μπροστά από το σπίτι του: ένα διαμέρισμα πρώτου ορόφου στην Τριών Ιεραρχών, τον πολυσύχναστο δρόμο που διασχίζει τα Πετράλωνα. Ένα αμάλγαμα από ελληνικά λαϊκά, mainstream pop, απρόσμενα αρκετά drill [βρετανική trap] και άλλα ιδιώματα τόσο από την Αθήνα όσο και από πολύ μακριά, το mix επιχειρεί να καλουπώσει ένα χαρακτηριστικά κατακερματισμένο, ανόμοιο και διαμοιρασμένο μέρος του ηχητικού τοπίου της πόλης σε μια τεχνητά συμπυκνωμένη μορφή.

19:00 – 20:00
Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης της ομάδας του The City Talks Back

Οι επιμελητές του προγράμματος του “The City Talks Back”, John Bingham-Hall, Φανή Κωστούρου και George Kafka, σε μια ωριαία εκπομπή όπου το κοινό καλείται να αλληλεπιδράσει, να μοιραστεί γνώμες ή να θέσει ερωτήσεις.

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ

00:00 – 24:00
«Ακούς την Αθήνα;» – Φανή Κωστούρου και Ελεάννα Σαντοριναίου

Το «Ακούς την Αθήνα;» είναι ένα 24ωρο ηχητικό κομμάτι απαρτιζόμενο από 101 ηχογραφήσεις πεδίου που έγιναν από μπαλκόνια σε διαφορετικές γειτονιές της Αθήνας, τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2020. Η εθνογραφικής προσέγγισης σύνθεση διερευνά το μπαλκόνι ως κατώφλι μεταξύ της οικιακής και της δημόσιας σφαίρας σε όλη την έκταση της πόλης. Αποζητά μια προσεκτική ακρόαση των ήχων της πόλης, οι οποίοι συγκροτούν την ακουστική επικράτειά της και διαμορφώνουν την ηχητική κουλτούρα των κατοίκων της. Μια ολοκληρωμένη εκδοχή του κομματιού θα αναμεταδοθεί στη διάρκεια ενός μερόνυχτου (24 ώρες) για μια μοναδική και εμβυθιστική ακουστική εμπειρία.

Παράλληλα με το ραδιοφωνικό πρόγραμμα στο Movement Radio, θα προβληθούν δύο ταινίες στο backtalks.city που έγιναν μετά από ανάθεση της Assembly 2.

ΣΑΒΒΑΤΟ 26 ΙΟΥΝΙΟΥ

“In Performance and Conversation” – Πολιτιστικός Κύκλος του Φόρουμ Συριακής και Ελληνικής Νεολαίας

Ο Πολιτιστικός Κύκλος του Φόρουμ Συριακής και Ελληνικής Νεολαίας (SGYF Culture Circle} είναι μια συγκέντρωση ανθρώπων, ακτιβισμού και δημιουργικότητας. Αναγνωρίζουν τον πολιτισμό ως το πιο δυναμικό τους εργαλείο για επικοινωνία και ένταξη στην πόλη. Σε αυτή την ταινία, έξι μουσικοί ερμηνεύουν μια επιλογή τραγουδιών και συζητούν πολιτιστικές συνδέσεις και ομοιότητες.

Μουσικοί: Hussain Badran, Μανώλης Χριστοδούλου, Salman Duski, Ηλίας Φαχίδης, Kareem Kabbani, Becka Wolfe
Σκηνοθεσία και παραγωγή: Joe O’Connor και SGYF Active Citizens Media Lab
Τεχνικός ήχου: Βαγγέλης Κρητικός
Κάμερα: Angel Ballesteros Rodriguez

ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΙΟΥΝΙΟΥ

“Athens Tessellation” – Στεφανία Γυφτοπούλου και Μάρα Πέτρα με το Curing the Limb

Ο εγκλεισμός και η κοινωνική απόσταση θεωρήθηκαν από τις κρατικές αρχές ως ένας αποτελεσματικός τρόπος για να τεθεί υπό έλεγχο αυτή η πρωτοφανής κρίση παγκόσμιας υγείας. Σε αυτό το πλαίσιο, το «σπίτι» εμφανίζεται ως ένα καταφύγιο που παρέχει σχετική ασφάλεια, ένα μέρος ζεστασιάς και ειρήνης και ένα υποκατάστατο για τους ολοένα πιο απρόσβατους δημόσιους χώρους. Αλλά ποια σπίτια;

Σε μια νέα ταινία βασισμένη στο πρότζεκτ χαρτογράφησης που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της Assembly 1, συμμετέχοντες από διάφορες εθνικότητες και υπηκοότητες ανοίγουν τις πόρτες των σπιτιών τους, επιτρέποντάς μας να γίνουμε κοινωνοί ιστοριών που είναι κρυμμένες στο εσωτερικό αθηναϊκών διαμερισμάτων και γειτονιών.