Smart Agri-Cultures for Sustainable Futures

Η παραγωγικότητα και η αποδοτικότητα στον αγροτικό τομέα είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την οικονομική ανάπτυξη της περιφέρειας, αλλά και για τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας για τις επόμενες γενιές.

Ο αγροτικός τομέας έχει ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά αποτυπώματα, ενώ είναι επίσης από τους πρώτους τομείς που επηρεάζονται από την κλιματική κρίση. Το κόστος εκσυγχρονισμού των γραμμών παραγωγής, σε συνδυασμό με τη χαμηλή παραγωγικότητα, καθιστά δύσκολη την επιβίωση των μικρότερων αγροτικών επιχειρήσεων. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να οδηγήσει σε αυξανόμενες ανισότητες στην ιδιοκτησία γης και σε νέες μορφές αποκλεισμού. Η ανάγκη ενίσχυσης της ανθεκτικότητας και της βιωσιμότητας του επισιτιστικού συστήματος είναι πιο επιτακτική από ποτέ άλλοτε.

H MADE και η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση παρουσιάζουν το “Smart Agri-Cultures for Sustainable Futures”, ένα διήμερο φόρουμ με ομιλίες και πάνελ συζητήσεων, που θα επιχειρήσει παράλληλα μια εισαγωγική προσέγγιση σε βέλτιστες πρακτικές και πρωτοβουλίες από τους χώρους των τεχνών, της τεχνολογίας, της επιστήμης και του αγροτικού τομέα.

Ο αγροτικός τομέας προσφέρει πολλές ευκαιρίες και θα είναι το κλειδί για την υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών για ένα αειφόρο μέλλον. H ίδια η αγροτική οικονομία αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις (ανάγκη για συνεχή καινοτομία, αστάθεια των αγορών και των τάσεων κατανάλωσης, κλιματική αλλαγή, φυσικοί πόροι, κίνδυνος brain drain από τις αγροτικές περιοχές), σε μια εποχή κατά την οποία συνδυάζονται οι σύγχρονες τεχνολογίες, η τεχνητή νοημοσύνη και τα μεγάλα δεδομένα προκειμένου να βελτιστοποιηθούν οι υπάρχουσες αγροτικές δραστηριότητες και η αυξανόμενη ζήτηση αγροτικών αγαθών, και πιο συγκεκριμένα φυτικών και ζωικών προϊόντων, όπως τροφίμων, φυσικών υφασμάτων αλλά και ξυλείας για κατασκευές ή προϊόντα χαρτιού.

Διερευνούμε την αχαρτογράφητη επικράτεια της Γης: τα μελλοντικά εδάφη ως χώρο, τόπο, παραγωγή, τροφή, ενδυνάμωση, εργασία, αποκέντρωση και έμπνευση. Την ανάγκη για συλλογική ευαισθητοποίηση και ισορροπία μεταξύ των φυσικών πόρων, των αναδυόμενων τεχνολογιών, των περιβαλλοντικών πολιτικών και της δημιουργικότητας ως πρίσματος διαφωτισμού και φαντασίας, για να αναδειχθούν οι προοπτικές του αγροτικού τομέα μέσω της περιφερειακής καινοτομίας, της παραγωγής γνώσης, των τεχνών και των επιστημών.

Το πρόγραμμα του συνεδρίου περιλαμβάνει διαλέξεις, διεπιστημονικές ομιλίες και θεματικές συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης.

Πρόγραμμα

Kickoff Event S+T+Arts Forum: Smart Agri-Cultures for Sustainable Futures

17:00 – 17:15 | Εισαγωγή στο S+T+Arts Forum (Στέγη & ΜADE Group)

17:15 – 17:40 | «Η αρχιτεκτονική του μεταβολισμού», Λυδία Καλλιπολίτη, αρχιτέκτων μηχανικός και ερευνήτρια

Πώς μπορεί η αρχιτεκτονική να παράγει τροφή και να τρώγεται; Πώς μπορούμε να ορίσουμε την αρχιτεκτονική του μεταβολισμού; Αυτή η ομιλία επιδιώκει να αποκαλύψει πώς η αρχιτεκτονική κατασκευάζει, διανέμει και αξιοποιεί την εξουσία μέσω της ανακύκλωσης υλικών, των συμμαχιών μεταξύ των ειδών, της βιοπολιτικής και των διαδικασιών των περιττωμάτων. Χαρτογραφεί και επανασχεδιάζει τις συγγένειες του δομημένου περιβάλλοντος ως προϊόν πολλών δυνάμεων, που μεταφράζονται στις εντάσεις μεταξύ προϊόντων και υποπροϊόντων, παραγωγής και κατανάλωσης και, τέλος, δημιουργίας και αποσύνθεσης.

17:45 – 18:00 | "The plant intelligence plan", Zhang Tianyi, καλλιτέχνιδα οικολογικών έργων τέχνης

Βασισμένο στην έρευνα για τη νοημοσύνη των φυτών, το Plant Intelligence Plan αναγνωρίζει την αυτενέργεια και τα δικαιώματα των φυτών. Το σχέδιο χρησιμοποιεί εργαλεία και υλικά βιοτεχνολογίας για να αποκαταστήσει την οικολογική σχέση μεταξύ των ανθρώπων και των φυτικών ειδών και ζώων που ο άνθρωπος έχει αποξενώσει μέσω της εμπορικής καλλιέργειας και εκτροφής τους, ενώ παράλληλα διερευνά βιώσιμες προτάσεις για την καταπολέμηση των γεωργικών παρασίτων. Με την αποκατάσταση αυτών των οικολογικών σχέσεων, το έργο προτείνει ένα βελτιωμένο σύστημα αξιών που υπερβαίνει τον ανθρωποκεντρισμό.

18:00 - 18:20 | «Συνδημιουργία με φυτά μέσα από την καλλιτεχνική πρακτική», Μαρία Καστελάνος, καλλιτέχνιδα, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Όσλο

Η ομιλία θα επικεντρωθεί στην καλλιτεχνική της έρευνα για τη μυστική γλώσσα των φυτών. Η Μαρία Καστελάνος, εδώ και δέκα και πλέον χρόνια, αναπτύσσει σύνθετα συστήματα που προάγουν την επικοινωνία και την κατανόηση μεταξύ ανθρώπων και άλλων οργανισμών. Το Plants Sense, ένα έργο που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του Vertigo STARTS residency, ήταν μια καθοριστική στιγμή στην καλλιτεχνική της πρακτική. Το Plants Sense είναι ένας διαδραστικός κήπος, στον οποίο διάφοροι αισθητήρες μετρούν τις ηλεκτρικές ταλαντώσεις των συνδεδεμένων φυτών και εμφανίζουν τις βιοχημικές τους αντιδράσεις στην ανθρώπινη παρουσία και το περιβάλλον τους. Τα φυτά μπορούν να μας παράσχουν γνώσεις και πληροφορίες που δεν καταλαβαίνουμε, αλλά αυτό ίσως μας βοηθήσει να διατυπώσουμε νέες ερωτήσεις.

18:20 – 18:30 | Q&A, Networking

S+T+Arts Φόρουμ: Smart Agri-Cultures for Sustainable Futures

Το S+T+Arts Φόρουμ θα πραγματοποιηθεί στις 19-20 Νοεμβρίου με φυσική παρουσία στο Impact Hub Athens, Καραϊσκάκη 28, Αθήνα 105 54

09:30 – 10:00 | Προσέλευση

10:00 – 10:15 | Καλωσόρισμα και χαιρετισμοί - MADE Group

10:15 – 11:00 | Κεντρική ομιλία: “Kiss the Ground: Regenerative Farming”, Larry O'Connor, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Other World Computing (OWC) και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της οργάνωσης Kiss the Ground

Σε αυτή την ομιλία, ο Larry O'Connor θα μας ταξιδέψει στην ανάπτυξη και την παραγωγή της ταινίας "Kiss the Ground", καθώς και στις διαδικασίες μεταξύ τεχνολογίας και αναγεννητικής γεωργίας. Η ταινία είναι ένα ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους που ρίχνει φως σε μια «νέα, πλην όμως αρχαία προσέγγιση» στη γεωργία που ονομάζεται αναγεννητική γεωργία, μια πρακτική με τη θαυμαστή ικανότητα εξισορρόπησης του κλίματος. Μια επαναστατική ομάδα ακτιβιστών, επιστημόνων, αγροτών και πολιτικών ενώνονται σε ένα παγκόσμιο κίνημα «αναγεννητικής γεωργίας», που θα μπορούσε να εξισορροπήσει το κλίμα μας, να αναπληρώσει τα τεράστια αποθέματα νερού και να θρέψει τον κόσμο.

11:00 – 12:30 | Εργαστήριο “Motivating Sustainable Futures”, Q&A, Κώστας Μπίσας

12:30 – 13:30 | Διάλειμμα για γεύμα

13:30 – 14:30 | Πάνελ «Το μέλλον: O ψηφιακός μετασχηματισμός & η έξυπνη γεωργία»

Ποιος είναι ο ρόλος των τεχνολογιών αιχμής στη γεωργία, ώστε να οδηγηθούμε στην οικονομική και κοινωνική ευημερία; Θεωρείται μονόδρομος η υιοθέτηση των μεθόδων και των εργαλείων της «ευφυούς γεωργίας» για να διατηρηθεί βιώσιμη η κοινότητα; Και ποιος ο βαθμός διείσδυσής τους; Στο πάνελ αυτό θα συζητηθεί ο ρόλος της τεχνολογίας για τις ευκαιρίες στον πρωτογενή τομέα και την εμπλοκή και των νέων ανθρώπων, καθώς και για την καινοτομία στη γεωργία, τα τρόφιμα και τη δασοκομία.

Ομιλητές:

-Πέτρος Καβάσαλης, Κοσμήτορας της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αιγαίου

-Θεόφιλος Παπαστέρνος, Business Manager, Compellio & Επισκέπτης Καθηγητής Επιχειρηματικότητας & Καινοτομίας, Πανεπιστήμιο Λουξεμβούργου

-Ζήσης Tσιρόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος, AGENSO

-Θάνος Καρβούνης Innovation Manager, SmartAgroHub S.A.

-Πέτρος Καρτσιμαδάκης, Επικεφαλής του έργου ΤροΦή Lab

Συντονισμός: Μανταλένα Καϊλή, Ιδρύτρια MADE Group, Ιδρύτρια και Διευθύνουσα Σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Νέων Τεχνολογιών ELONTech

14:30 – 15:30 | Πάνελ «Καλλιεργώντας πολιτικές για ένα δημιουργικό αειφόρο μοντέλο»

Προκειμένου να αναπτυχθούν νέα βιώσιμα μοντέλα, η ανθρώπινη ικανότητα για δημιουργικότητα απαιτεί πρόσβαση στην κουλτούρα, τη γνώση και τις πληροφορίες που υπάρχουν μέχρι τώρα. Ο καθένας μπορεί να συνεισφέρει σε διαφορετικές κλίμακες στην παραγωγή πολιτισμού, αξιών και πολιτικής. Ποιες είναι εκείνες οι πολιτικές που ενθαρρύνουν τις πρωτοβουλίες για το τρίπτυχο «βιώσιμη ανάπτυξη – ανθεκτικότητα – κοινωνική συνοχή» και πώς δρουν ως συγκοινωνούντα δοχεία;

Ομιλητές:

-Σπυρίδων Κουβέλης, Διευθυντής του Eplo Institute for Sustainable Development, Senior Associate, University of Cambridge CISL, UNEP Senior Advisor, Eplo Institute for Sustainable Development, Cambridge Institute for Sustainability Leadership; University of Cambridge, UNEP

-Δρ Κωνσταντίνος Μπαγινέτας, Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής & Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων

-Κατερίνα Γκόλτσιου, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Αρχιτεκτόνων Τοπίου (IFLA Europe)

-Γιάννης Μελανίτης, ‘Phyto-Bit Manifesto’, Καλλιτέχνης και Επίκουρος Καθηγητής ΑΣΚΤ

Συντονισμός: Ματίνα Κανάκη, Manager MADE Group, Γενική Γραμματέας Δ.Σ. του ΚΕΑΝ-Κύτταρο Εναλλακτικών Αναζητήσεων Νέων και Ανεξάρτητη Σύμβουλος Βιώσιμης/Αειφόρας Ανάπτυξης

15:30 – 16:00 | Δικτύωση

09:30 – 10:00 | Προσέλευση

10:00 – 12:30 | Ομιλίες «Διατομεακές αφηγήσεις & βέλτιστες πρακτικές»

Πώς ενώνονται οι διαφορετικοί κλάδοι γνώσης; Ποια είναι η αλληλεπίδραση μεταξύ τέχνης, επιστήμης και τεχνολογίας; Σε αυτή τη σειρά ομιλιών θα εξερευνήσουμε αφηγηματικές προοπτικές μέσα από το πρίσμα της πρακτικής, της έρευνας και της καινοτομίας.

Ομιλητές:

- «Καλλιεργήστε το δικό σας Film Seed Festival», Hypercomf, καλλιτεχνική κολεκτίβα

- «Κήποι δεδομένων – Από το σύννεφο στη γη», Κυριακή Γονή, εικαστικός, ερευνήτρια και παιδαγωγός

- «Anthos: Μία εμβυθιστική εικαστική εγκατάσταση σχεδιασμένη από καλλιτέχνες και επιστήμονες, βασισμένη στη βιοποικιλότητα και τα σύνθετα συστήματα», Γιάννης Κρανιδιώτης, καλλιτέχνης

- "Hydrousa", Δημήτρης Κοκκινάκης, συνιδρυτής του Impact Hub

- «Η διαδρομή του STARTS4Water στη Σίφνο», Αμαλία Ζέπου, σύμβουλος κοινωνικής καινοτομίας, συνιδρύτρια της Kollektiva

12:00 – 12:30 | Κεντρική ομιλία: “Oceans in Transformation – Sensible Zone,” John Palmesino, Territorial Agency

Το λεπτό στρώμα, η περιοχή μεταξύ 200 μέτρων κάτω και 200 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, είναι το σημαντικότερο συστατικό του συστήματος της Γης, όπου οι τροφικές αλυσίδες που συνδέουν τις περιοχές καθιστούν δυνατή τη φωτοσύνθεση της χλωροφύλλης, η οποία είναι απαραίτητη για τις πολύπλοκες διαδικασίες ρύθμισης της ζωής στη στεριά. Η ευαίσθητη ζώνη είναι ο λεπτός αλλά τεράστιος χώρος δέσμευσης του άνθρακα και των ροών ζωής της κλιματικής ομοιόστασης. Εκτείνεται μέχρι βαθιά μέσα στα νερά, όπου το φως μπορεί να ενεργοποιήσει τη φωτοσύνθεση, αλλά και πολύ πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, στα βουνά, τις κοιλάδες και τις κορυφογραμμές της χερσαίας ζωής. Είναι μια ζώνη επιταχυνόμενης και επιβραδυνόμενης ανακύκλωσης υλικών, ορυκτών, ενέργειας, τροφικής ανύψωσης, ζωής. Και είναι μια ευαίσθητη ζώνη που είναι ευάλωτη σε γρήγορες μεταβολές από μικρές διαταραχές.

Συντονισμός: Χριστιάνα Καζάκου, Ερευνήτρια στο i-DAT.org (UKRI-AHRC), Παραγωγός και Επιμελήτρια, MADE Group

12:30 – 14:00 | Προβολή του ντοκιμαντέρ “Kiss the Ground” & Διάλειμμα για γεύμα

14:00 – 15:00 | Διατομεακές ανταλλαγές

Αυτός είναι ένας ανοιχτός χώρος με προσέγγιση project speed dating, αλλά και μια ανεπίσημη και υψηλής ενέργειας κοινωνική δραστηριότητα, όπου οι συμμετέχοντες μπορούν να συζητήσουν πρακτικές, έργα και ιδέες με στόχο την ενδυνάμωση του διαλόγου μεταξύ των επιστημών, των τεχνών, της τεχνολογίας, των επιχειρήσεων και της έρευνας.

15:00 – 16:00 | Προοπτικές για Βιώσιμα Μέλλοντα

Στο κλείσιμο του φόρουμ οι συμμετέχοντες καλούνται να σκεφτούν το μέλλον μέσα από το πεδίο γνώσης και πρακτικής τους, προκαλώντας διατομεακή και δημιουργική αναζήτηση. Διαδραστικό Q&A.

Συντονισμός: Γιάννης Ριζόπουλος, Δημοσιογράφος

Το Smart Agri-Cultures for Sustainable Futures διοργανώνεται από τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και τη MADE στο πλαίσιο του προγράμματος Regional S+T+Arts Centers, της πρωτοβουλίας S+T+Arts της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

S+T+ARTS

Η S+T+Arts είναι μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο του προγράμματος έρευνας και καινοτομίας Horizon 2020. Η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε το 2015, ακολουθώντας τα ευρήματα προηγούμενων δράσεων που χρηματοδοτήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως ήταν οι ICT&Art 2012, FET-ART, ICT ART CONNECT 2013 και ICT ART CONNECT, τα αποτελέσματα των οποίων έδειξαν την παγκόσμια ανάδυση κοινοτήτων υβριδικών συνεργασιών μεταξύ επιστήμης, τεχνολογίας και τεχνών, καθώς και τη συνάφειά τους.

MADE Group Co

Η MADE Group είναι μια μη κερδοσκοπική πλατφόρμα για επικοινωνιακή στρατηγική, προγράμματα κοινωνικής καινοτομίας και δημιουργικές συνέργειες. Ο πολιτισμός και η καινοτομία, η οικολογία και η βιωσιμότητα, η δημοκρατία και η περιεκτικότητα, η ανθεκτικότητα και η πρόοδος αποτελούν την έμπνευση και τις κατευθυντήριες γραμμές των έργων τους.

Η κοινωνική καινοτομία αφορά τη δημιουργία ιδεών και λύσεων που οδηγούν σε αλλαγή, ενώ η δημιουργικότητα αναφέρεται στην επινοητικότητα μέσω συνεργειών και αλληλεπίδρασης, διατηρώντας συγχρόνως τα υψηλά στάνταρ αισθητικής για κάθε στρατηγική ή επίτευγμα. Η MADE είναι μια ομάδα ειδικών, επαγγελματιών και επιστημόνων που παρέχει την ευκαιρία εκπαίδευσης, πειραματισμού και δέσμευσης υψηλού επιπέδου σε αποφοίτους και νέους επαγγελματίες.