Mercan Dede

Ακόμη κι ο πλέον πολυσχιδής ή πολυπράγμων καλλιτέχνης, είναι μία και μόνη αδιάσπαστη ενότητα ανεξαρτήτως του πλήθους των δραστηριοτήτων. Αυτή μοιάζει να είναι η εντυπωσιακά σύνθετη περίπτωση του Μερτσάν Ντεντέ ο οποίος εκ πρώτης όψεως σκιαγραφείται από πολυεπίπεδες τριχοτομήσεις: Κινείται στην παγκόσμια world σκηνή, στην παραδοσιακή τουρκική, αλλά και στην πολυμορφική χορευτική techno/electronica. Είναι συνθέτης, παραγωγός και ντισκ-τζόκεϋ, αλλά και δεξιοτέχνης οργάνων όπως το νέυ και το μπεντίρ. Δηλώνει κάτοικος Καναδά, γεννημένος στην ιστορική Προύσα, ενώ ταξιδεύει κυρίως στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, με δεκάδες εμφανίσεις σε όλο τον κόσμο. Είναι μέλος τριών σχημάτων, του Mercan Dede Trio, της Secret Tribe και του Mercan Dede Ensemble.

Συνδιαλέγεται με ομοτέχνους του από ολότελα διαφορετικά μουσικά ιδιώματα, όπως η ποπ και η κλασική, η τζαζ και η αναγεννησιακή, η φολκ και η ραπ! Αυτοπροσδιορίζεται ως αταξινόμητη περσόνα, μυστικιστής Σούφι, κοσμοπολίτης μουσικός. Τέλος, γεννήθηκε με το όνομα Arkin Ilicali, αργότερα ακολούθησε μια αξιοσημείωτη πορεία ως DJ Arkin Allen, ενώ σήμερα είναι ευρύτερα γνωστός ως Mercan Dede, με εννέα προσωπικούς δίσκους και πολλές διακρίσεις (BBC 3 Awards, Womex 2008, World Music Charts).

Η ιστορία του: Ερωτεύτηκε τον ήχο του νέυ ακούγοντας ραδιόφωνο όταν ήταν έξι ετών. Σπούδασε και ασχολήθηκε με ποικίλα ενδιαφέροντα, όπως φωτογραφία, ποίηση, δημοσιογραφία, μουσική. Ποικίλα και τα επαγγέλματα: Βιβλιοθηκάριος, μπάρμαν, καθηγητής καλλιτεχνικών. Την περίοδο 1995-98 άλλαξε το όνομά του και κυκλοφόρησε το άλμπουμ “Sufi Dreams”, για να ακολουθήσει η παρουσία του σε ένα γερμανικό ντοκυμανταίρ. Αυτό άνοιξε τις πύλες μιας ευρύτερης αναγνώρισης στην πατρίδα του. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρώτη του εμφάνιση το κοινό περίμενε κάποιον ηλικιωμένο, καθώς Dede σημαίνει «παππούς» στα τουρκικά. Κορωνίδα στη διαδρομή του αποτελεί η συνεργασία με την εμβληματική χορογράφο Pina Bausch και τη βοκαλίστα Susheela Raman. Τον έχουν κατηγορήσει ότι «εισάγει καινά δαιμόνια» στις μουσικές και φιλοσοφικές παραδόσεις. Απαντάει: «Η ουσία του σουφισμού είναι αντιστικτική. Το καθετί συνυπάρχει με το αντίθετό του. Προτιμώ αυτόν που ακολουθεί την καρδιά του, όπου κι αν εκείνη τον πάει».