Kin Baby

Η θεωρία της Ντόνα Χάραγουεϊ αποτελεί πηγή έμπνευσης για την περφόρμανς “Kin Baby”. Η Χάραγουεϊ αναφέρει, σε συνέντευξή της στο περιοδικό “Environmental Humanities”: «Το Χθουλούκαινο χρειάζεται τουλάχιστον ένα σύνθημα (ασφαλώς, παραπάνω από ένα). Εξακολουθώντας να φωνάζουμε, “Cyborgs για την επιβίωση της Γης”, “Τρέξτε γρήγορα, δαγκώστε δυνατά” και “Σκάστε και ασκηθείτε”, εγώ προτείνω το “Μην κάνετε παιδιά, κάντε συντροφικότητες”! Η δημιουργία συντροφικοτήτων είναι ίσως το δυσκολότερο και πιο επείγον αίτημα. Οι φεμινίστριες της εποχής μας έχουν τεθεί επικεφαλής στην αντίκρουση της υποτιθέμενης φυσικής αναγκαιότητας δεσμών μεταξύ σεξ και φύλου, φυλής και σεξ, φυλής και έθνους, κοινωνικής τάξης και φυλής, φύλου και μορφολογίας, σεξ και αναπαραγωγής, καθώς και αναπαραγωγής και σύνθεσης προσώπων (οφείλουμε πολλά ως προς αυτό στους Μελανήσιους, σε συνεργασία με τη Marilyn Strathern και τον εθνογράφο σύντροφό της). Αν είναι να υπάρξει οικοδικαιοσύνη μεταξύ των ειδών, η οποία μπορεί επίσης να αγκαλιάσει τους διάφορους ανθρώπινους λαούς, τώρα είναι η ώρα για τις φεμινίστριες να ασκήσουν ηγετικό ρόλο με τη φαντασία, τη θεωρία και τη δράση τους για να ανατρέψουν τους δεσμούς τόσο μεταξύ γενεαλογίας και συντρόφων όσο και μεταξύ συντρόφων και ειδών.»

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Εύα Γιαννακοπούλου καταπιάνεται με αυτή τη θεματολογία. Το έργο της διερευνά την πολλαπλότητα των φεμινιστικών και γονεϊκών αναπαραστάσεων. Στην τριλογία «στην Πλαζ» (“The Same River Twice”, 2019, The New York Museum, Νέα Υόρκη και Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ), διερευνά ζητήματα «εναλλακτικής» και ΛΟΑΤΚΙ+ γονεϊκότητας. Το βίντεο «στην Πλαζ 2», που έχει γυριστεί κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών της στην Αθήνα και την Κρήτη, εκκινεί από την ερώτηση του πώς και πού ένας ομογονέας κάνει τουρισμό με τα παιδιά της/του, ενώ εκτυλίσσονται περαιτέρω ερωτήματα και απαντήσεις που αφορούν τις κυρίαρχες εννοιολογήσεις της μητρότητας και της πατρότητας, τους κοινωνικούς μηχανισμούς αποδοχής και αποκλεισμού, τη συνθήκη των βιολογικών –ή μη– δομών συγγένειας των ομόφυλων ζευγαριών σε κοινωνικό και νομικό πλαίσιο. Υιοθετώντας μια διαλεκτική περί τουρισμού ως κανονιστικού παράγοντα των θερινών διακοπών, η Εύα Γιαννακοπούλου δημιουργεί ένα πλαίσιο αναστοχασμού όπου ρόλοι και ταυτότητες αναδεικνύονται ως θέματα ανοιχτής και διαρκούς διαπραγμάτευσης.

Το ντοκιμαντέρ «στην Πλαζ 3», γυρισμένο κατά κύριο λόγο στην παραλία, αποτελεί το τελευταίο έργο της ομώνυμης τριλογίας. Tα όρια είναι ρευστά και τα σώματα ορατά, το έργο πολιτικοποιεί τη γονεϊκότητα, το συναίσθημα και την επιθυμία, παρατηρώντας ένα κάμπινγκ και ένα εξοχικό θερινών διακοπών που κατοικούνται από μάγισσες, Calibans και έναν μαύρο σκύλο.

Το συμμετοχικό πρότζεκτ «γυναικόπαιδα» (TWIXTlab, 2018) αποτελεί την πρώτη προσπάθεια επιτελεστικής καταγραφής ενός αρχείου, το οποίο επιχειρεί τη χαρτογράφηση έργων και διατυπώσεων που σχετίζονται με την «εναλλακτική» γονεϊκότητα. Ομιλίες, παρεμβάσεις, επιτελεστικές δράσεις, προβολές ταινιών και βίντεο, ζωγραφικά και γλυπτικά έργα, φωτογραφίες, λογοτεχνικές προσεγγίσεις, αποτέλεσαν ένα πεδίο συνάντησης όπου μαμάδες, μπαμπάδες, κόρες, γιοι, ξαδέρφες, αδερφοί, θείες και λοιπές/-οί «συγγενείς» συνομίλησαν για τις έμφυλες ταυτότητες, τη γέννα, την ιατρικοποίηση και τη μητρική επιτελεστικότητα του γυναικείου, θηλυκού ή θηλυπρεπούς σώματος.

Τέλος, στις «Νύφες του Μάλτεπε» (“The Equilibrists”, 2016, The New York Museum, Νέα Υόρκη και Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ) συμπράττει με τη φίλη της και εικαστικό Περσεφόνη Μύρτσου για να αναφερθούν στους γιους τους και στην ιστορία 4 οικογενειών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

*Πηγή: Environmental Humanities, vol. 6, 2015, σελ. 159-165