Τέχνη, Ελευθερία, Λογοκρισία
Ημερίδα στη Στέγη
Ημερομηνίες
Εισιτήρια
Χώρος
Ημέρες & Ώρες
Πληροφορίες
Εισιτήρια
Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη, με σειρά προτεραιότητας. Πατήστε εδώ για κράτηση θέσης
ή προμηθευτείτε δελτίο εισόδου από τα ταμεία της Στέγης 1 ώρα πριν την έναρξη της ημερίδας και κατά τη διάρκειά της.
Περιγραφή
Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και η Γενική Γραμματεία Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων συνδιοργανώνουν δημόσια συζήτηση για την ελευθερία έκφρασης στις τέχνες.
Για άλλη μία φορά σε όλο τον κόσμο, αλλά και στην Ευρώπη, γινόμαστε μάρτυρες μιας «σκλήρυνσης» της στάσης απέναντι στην καλλιτεχνική ελευθερία. Άλλοτε αφορμή είναι ένα «άσεμνο» ή «βλάσφημο» έργο, άλλοτε αφορά το πολιτικό περιεχόμενο παραστάσεων, ταινιών ή άλλων έργων τέχνης. Μήπως η πολιτική ορθότητα έχει φτάσει να οδηγεί σε αυτο-λογοκρισία; Είναι επικίνδυνο να ενσωματώνονται ακραίες ιδέες ή δηλώσεις σε ταινίες, θεατρικά έργα και εικαστικές εγκαταστάσεις; Μήπως κάποιοι ταυτίζουν καταχρηστικά το έργο τέχνης με τις ιδέες ή τις εικόνες που ενσωματώνει ως υλικό; Μήπως αδυνατούν να κατανοήσουν την απόσταση που χωρίζει το έργο τέχνης από τη δήλωση ιδεολογικής τοποθέτησης; Μήπως η διαρκής επίκληση της ατομικής ευθύνης του καλλιτέχνη μπορεί να οδηγεί σε αυτο-λογοκρισία; Πώς και από ποιον τίθενται εντέλει τα όρια στην ελευθερία της έκφρασης;
Τα ζητήματα αυτά έχουν έρθει (ξανά) στο προσκήνιο πρόσφατα, τόσο στην Ελλάδα όσο και αλλού. Γι’ αυτό, σας προσκαλούμε σε μια δημόσια συζήτηση με θέμα «Τέχνη, Ελευθερία, Λογοκρισία», στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Εκεί θα προσεγγίσουμε αυτά τα ζητήματα σε εθνικό επίπεδο, αλλά και μέσα από μια διεθνή οπτική.
Συντελεστές
17:00-18:00 | «Λόγος περί ελευθερίας»
Συντονισμός:
Κωστής Παπαϊωάννου: Γενικός Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Ομιλητές:
Vicky Baker: Αρχισυντάκτρια του περιοδικού Index on Censorship
Νίκος K. Αλιβιζάτος: Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών
John Ralston Saul: Πρόεδρος της PEN International (2009-2015)
18:00-19:00 | «Ιερά και όσια»
Συντονισμός:
Ξένια Κουναλάκη: Αρχισυντάκτρια διεθνών ειδήσεων και αρθρογράφος στην εφημερίδα Καθημερινή
Ομιλητές:
Kris Verdonck: Καλλιτέχνης που δραστηριοποιείται στη μεταβατική ζώνη μεταξύ εικαστικών τεχνών και θεάτρου, μεταξύ εγκαταστάσεων και περφόρμανς, μεταξύ χορού και αρχιτεκτονικής. Παρουσίασε το έργο του, Stills, στο πλαίσιο του 2ου Fast Forward Festival της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών, το 2015.
Σταύρος Ζουμπουλάκης: Συγγραφέας, Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος
Χρήστος Γραμματίδης: Δικηγόρος
19:00-19:30 Διάλειμμα
19:30-20:30 | «Επικίνδυνες ιδέες»
Συντονισμός:
Ηλίας Κανέλλης: Δημοσιογράφος, εκδότης του περιοδικού The Books’ Journal
Ομιλητές:
Lemine Ould M. Salem: Συν-σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ Salafistes
Daniel Wetzel: Συνιδρυτής της θεατρικής ομάδας Rimini Protokoll (μαγνητοσκοπημένη δήλωση σε βίντεο)
Πηγή Δημητρακοπούλου: Σκηνοθέτης
Δημήτρης Χριστόπουλος: Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
20:30-21:30 | «Η βουή του πλήθους»
Συντονισμός:
Κωστής Παπαϊωάννου: Γενικός Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Ομιλητές:
Χρήστος Χωμενίδης: Συγγραφέας
Caroline Fourest: Φεμινίστρια συγγραφέας, σκηνοθέτης ντοκυμανταίρ, δημοσιογράφος, ραδιοφωνική παραγωγός στο France Culture και εκδότρια του περιοδικού ProChoix
Κώστας Κωστάκος (Old Boy): Blogger
Vicky Baker
Η Βίκυ Μπέηκερ είναι αναπληρώτρια διευθύντρια σύνταξης του περιοδικού Index on Censorship, που εκδίδει ο ομώνυμος οργανισμός, ενώ προηγουμένως εργαζόταν στην εφημερίδα “The Guardian”. Παλαιότερα είχε εργαστεί για το Reuters στο Μπουένος Άιρες. Θέματά της έχουν δημοσιευτεί επίσης στις εφημερίδες “Observer”, “Independent”, “Daily Telegraph”, “Financial Times”, “Sydney Morning Herald” και “South China Morning Post”. Το ειδικό πεδίο ενδιαφερόντων της είναι η Λατινική Αμερική, καθώς έχει ζήσει για τέσσερα χρόνια στην Αργεντινή και έχει ταξιδέψει εκτενώς στην ευρύτερη περιοχή.
Νίκος Κ. Αλιβιζάτος
Ο Νίκος Κ. Αλιβιζάτος είναι καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1949, κατάγεται όμως από την Κεφαλονιά και τη Χίο. Πτυχιούχος της Νομικής Αθηνών (1972), πήρε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Paris II το 1977, με επιβλέποντα καθηγητή τον Georges Vedel. Στα βιβλία του περιλαμβάνονται τα: «Οι πολιτικοί θεσμοί σε κρίση: Όψεις της ελληνικής εμπειρίας» (Θεμέλιο, 1983), «Κράτος και ραδιοτηλεόραση: Η θεσμική διάσταση» (Αντ. Σάκκουλας, 1986), «Ο αβέβαιος εκσυγχρονισμός» (Πόλις, 2001), «Πέρ’ απ’ το 16: Τα πριν και τα μετά» (Μεταίχμιο, 2007), «Το Σύνταγμα και οι εχθροί του στη νεοελληνική ιστορία, 1800-2010» (Πόλις, 2011), «Ποια δημοκρατία μετά την κρίση;» (Πόλις, 2013) και «Πραγματιστές, δημαγωγοί και ονειροπόλοι: Πολιτικοί, διανοούμενοι και η πρόκληση της εξουσίας» (Πόλις, 2015).Από το 1978, ασκεί ενεργό δικηγορία στο Συμβούλιο της Επικρατείας και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του Στρασβούργου.
John Ralston Saul
Ο Τζων Ράλστον Σωλ είναι βραβευμένος Καναδός φιλόσοφος, δοκιμιογράφος και μυθιστοριογράφος. Τα 14 βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 27 γλώσσες και έχουν εκδοθεί σε 36 χώρες. Ο Σωλ είναι επίτιμος πρόεδρος της PEN International και συν-επικεφαλής του Ινστιτούτου για την Καναδική Ιθαγένεια. Στα σημαντικότερα βιβλία του συγκαταλέγεται η φιλοσοφική τριλογία, “Voltaire´s Bastards” (Οι μπάσταρδοι του Βολταίρου), “The Unconscious Civilization” (ελλ. έκδ. Πολιτισμός χωρίς συνείδηση, Ροές, 2002) και “The Doubter’s Companion” (Ο σύντροφος του αμφισβητία), η οποία ολοκληρώθηκε με το βιβλίο “On Equilibrium” (Σε ισορροπία). Στο βιβλίο του, “The Collapse of Globalism” (Η κατάρρευση της παγκοσμιοποίησης) προέβλεψε την οικονομική κρίση του 2007- 2008, αρκετά πριν από την εμφάνισή της.Το πιο πρόσφατο μυθιστόρημά του είναι το “Dark Diversions” (Σκοτεινές εκτροπές), ενώ το πιο πρόσφατο δοκίμιό του, “The Comeback” (Η επιστροφή), έχει αλλάξει την ατζέντα στο δημόσιο διάλογο για τα ζητήματα των αυτοχθόνων στον Καναδά. Ανάμεσα στις πολλές διακρίσεις του, περιλαμβάνονται το Μετάλλιο Pablo Neruda και το μέγα λογοτεχνικό βραβείο Manhae.
Ξένια Κουναλάκη
Η Ξένια Κουναλάκη γεννήθηκε το 1971 στο Αμβούργο της Γερμανίας. Σπούδασε Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι αρχισυντάκτρια διεθνών ειδήσεων και αρθρογράφος στην εφημερίδα «Καθημερινή». Υπήρξε τηλεοπτική παραγωγός πολιτιστικής εκπομπής στη ΝΕΤ, ενώ επί δέκα χρόνια παρουσίαζε καθημερινή πολιτιστική ατζέντα στο Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Έχει συμμετάσχει στη συγγραφή του συλλογικού τόμου «Η Βία» (εκδόσεις Πόλις, 2012). Το 2012 τιμήθηκε με το βραβείο Premio Internationale Per La Liberta Di Stampa στη Φλωρεντία.
Kris Verdonck
Ο Κρις Βερντόνκ (γενν. 1974) σπούδασε εικαστικά, αρχιτεκτονική και θέατρο και αυτή η εκπαίδευσή του είναι εμφανής στη δουλειά του. Οι δημιουργίες του τοποθετούνται σε ένα μεταίχμιο μεταξύ εικαστικών τεχνών και θεάτρου, μεταξύ εγκατάστασης και περφόρμανς, μεταξύ χορού και αρχιτεκτονικής. Ως θεατρικός δημιουργός και εικαστικός καλλιτέχνης έχει ήδη πίσω του μια ευρεία ποικιλία έργων.
Σκηνοθέτησε θεατρικές παραγωγές και έκανε την παραγωγή διαφόρων εικαστικών εγκαταστάσεων: a.o. 5 (2003), Catching Whales Is Easy (2004), II (2005). Τα πρώτα Stills, με γιγαντιαίες προβολές, ήταν ανάθεση της La Notte Bianca της Ρώμης. Το 2007 δημιούργησε τη θεατρική εγκατάσταση Ι/ΙΙ/ΙΙΙ/ΙΙΙΙ, ενώ το 2008 το End έκανε πρεμιέρα στο Kunstenfestivaldesarts των Βρυξελλών.
Ο Βερντόνκ παρουσιάζει συχνά συνδυασμούς από διαφορετικές εγκαταστάσεις και περφόρμανς, με το γενικό τίτλο Variations. Η Variation IV παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ της Αβινιόν το 2008. Το 2010 ολοκλήρωσε το «κύκλωμα περφόρμανς» Actor #1, που παρουσιάζει τρεις παραλλαγές πάνω στο θέμα «από το χάος στην τάξη». Το Κ, a Society είναι ένα κύκλωμα εγκαταστάσεων εμπνευσμένο από το έργο του Franz Kafka, που έκανε πρεμιέρα στο Theater der Welt στη Γερμανία, το 2010.
Το 2011 ο Βερντόνκ παρουσίασε δύο ερευνητικά πρότζεκτ: Το Talk αποπειράται την εξερεύνηση της γλώσσας, ενώ το Exit, μια από κοινού δημιουργία με την Alix Eynaudi, αποσκοπεί να αντιμετωπίσει το θέατρο ως μέσο. Την ίδια χρονιά παρουσίασε την πρώτη ατομική του έκθεση στο House for contemporary art Z33 (Χάσσελτ, Βέλγιο), όπου εκτέθηκε και ένα νέο έργο του, το Exote. Το 2012 δημιούργησε το Μ, a reflection, μια θεατρική παραγωγή με κείμενα του Heiner Müller και επί σκηνής τον ηθοποιό Johan Leysen και τον ψηφιακό του σωσία. Το Η, an incident, μια παράσταση μουσικού θεάτρου για μεγάλη σκηνή, βασισμένη στη ζωή και το έργο του Daniil Harms, έκανε πρεμιέρα το Μάιο του 2013 στο Kunstenfestivaldesarts των Βρυξελλών.
Τον Οκτώβριο του 2014, το Untitled, μια νέα σόλο δημιουργία του για τον Ισπανό χορευτή και περφόρμερ Marc Iglesias, έκανε πρεμιέρα στο Kaaitheater. Το 2015 θα ολοκληρωθεί το Ιsos, μια τρισδιάστατη βίντεο εγκατάσταση, βασισμένη στον κόσμο και τους χαρακτήρες των βιβλίων επιστημονικής φαντασίας του J.G. Ballard.
Σταύρος Ζουμπουλάκης
Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης γεννήθηκε το 1953 στη Συκιά Λακωνίας. Σπούδασε νομική και φιλολογία στην Αθήνα και φιλοσοφία στο Παρίσι. Υπηρέτησε πολλά χρόνια στη Μέση Εκπαίδευση. Από το 1998 έως το 2012 διετέλεσε διευθυντής του περιοδικού «Νέα Εστία». Είναι πρόεδρος, από το 2008, του Δ.Σ. του βιβλικού Ιδρύματος «Άρτος Ζωής» και, από το Φεβρουάριο 2013, πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Το 2015 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Τελευταίο βιβλίο του: «Υπό το φως του μυθιστορήματος» (Πόλις, 2015).
Χρήστος Γραμματίδης
Γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε νομικά στην Κομοτηνή. Εργάζεται από το 2005 στη δικηγορική εταιρεία «Μπαχάς, Γραμματίδης & Συνεταίροι». Διαθέτει εξειδίκευση στους τομείς του τραπεζικού και χρηματοπιστωτικού δικαίου, των αποκρατικοποιήσεων, των εξαγορών και συγχωνεύσεων (M&A) και πολυετή εμπειρία στο ποινικό δίκαιο. Δραστηριοποιείται pro bono σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Συνεργάζεται ως συντάκτης και παραγωγός με το διαδικτυακό ραδιόφωνο Amagi Radio (www.amagiradio.com) και τον κόμβο πολιτισμού ελculture (www.elculture.gr).
Ηλίας Κανέλλης
Ο Ηλίας Κανέλλης (γενν. 1960) είναι δημοσιογράφος και εκδότης του περιοδικού “Books' Journal”. Έχει εργαστεί στο χώρο του Τύπου, σχεδόν σε όλες τις ειδικότητες: διορθωτής, επιμελητής ύλης, ρεπόρτερ, κριτικός τέχνης, πολιτικός αναλυτής, αρθρογράφος, αρχισυντάκτης, διευθυντής σύνταξης. Επί σειρά ετών υπήρξε κριτικός κινηματογράφου στο περιοδικό «Αντί», επιφυλλιδογράφος στην «Εποχή», στην «Ελευθεροτυπία», στην «Εξουσία», στην “Athens Voice”, στο «Βήμα», στο “Protagon.gr” και, τα τελευταία χρόνια, στα «Νέα», ενώ διατηρεί καθημερινή εκπομπή στο ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 9,84. Από το 2007 διευθύνει την εφημερίδα του Φεστιβάλ Αθηνών «εφ». Έχει γράψει το βιβλίο «Εθνοχουλιγκανισμός: Εκφράσεις της νεοελληνικής ιδεολογίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες 2004 της Αθήνας» (εκδόσεις Οξύ) και έχει επιμεληθεί τις κινηματογραφικές μονογραφίες «Σταύρος Τορνές» (με τον Σταύρο Καπλανίδη και, για την ιταλική έκδοση, με την επιπλέον συνεργασία του Sergio Grmek Germani), «Κώστας Γαβράς» και Σταύρος Τσιώλης.
Lemine Ould M. Salem
O Λεμίν Ουλντ Μοχάμεντ Σαλέμ έχει κάνει σπουδές Δημοσίου Δικαίου, Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων. Ξεκίνησε να δημοσιογραφεί στη γαλλόφωνη μαροκινή εφημερίδα “Al Bayane”. Στη συνέχεια, έγινε ανταποκριτής της γαλλικής υπηρεσίας του BBC στο Παρίσι, καθώς και συνεργάτης των εφημερίδων “Libération” και “L'Humanité” και του ελβετικού ραδιοτηλεοπτικού δικτύου Radio suisse romande. Το 2015 εργάστηκε ως ανταποκριτής στην Αφρική για τις εφημερίδες “Tribune de Genève”, “Le Soir”, “Le Temps” και “Sud Ouest”. Το 2007, σε ένα ρεπορτάζ του που δημοσιεύτηκε στη “Libération”, αποκάλυψε την ύπαρξη ενός μυστικού αντιτρομοκρατικού κέντρου κράτησης της CIA στην πόλη Ουαλάτα της Μαυριτανίας. Το 2012, την εποχή του πολέμου στο Μάλι, πήρε άδεια από τους τζιχαντιστές για να μεταβεί στις πόλεις Γκάο και Τιμπουκτού, που έλεγχαν οι σαλαφιστικές οργανώσεις Ansar Dine, MUJAO και AQMI. Μέρος του υλικού που κινηματογράφησε, από τον Αύγουστο μέχρι το Νοέμβριο, χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια στο ντοκιμαντέρ Salafistes, που σκηνοθέτησε από κοινού με τον François Margolin και το οποίο κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2016.
Δημήτρης Χριστόπουλος
Ο Δημήτρης Χριστόπουλος είναι αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και διδάσκει στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, όπου είναι αναπληρωτής καθηγητής. Από το 2007 κάνει μάθημα με τίτλο «Τέχνη, ελευθερία και λογοκρισία», ενώ ασχολείται συστηματικά με την ελευθερία της έκφρασης και τη λογοκρισία, τόσο στα ακαδημαϊκά καθήκοντα και τις ερευνητικές αναζητήσεις του, όσο και στις δημόσιες παρεμβάσεις του. Σχετικά με το θέμα αυτό, έχει επιμεληθεί τους συλλογικούς τόμους «Όψεις λογοκρισίας στην Ελλάδα» (Νεφέλη, 2007, ήδη στην τρίτη έκδοση) και «Ο Θεός δεν έχει ανάγκη εισαγγελέα» (Νεφέλη, 2013).
Κώστας Κωστάκος
Γεννήθηκε το 1972 στην Αθήνα. Φοίτησε στη Νομική Αθηνών και είναι δικηγόρος. Το 2005 έφτιαξε το μπλογκ Old Boy (http://old-boy.blogspot.com) και έκτοτε έχει συνεργαστεί με πολλές εφημερίδες, περιοδικά και ιστοσελίδες, αρθρογραφώντας για θέματα είτε γενικού είτε ειδικότερου (πολιτική, σινεμά, αθλητισμός) ενδιαφέροντος. Το 2014 εκδόθηκε το βιβλίο του, «Οld Boy – πλέι μολέξεις» (Εκδόσεις bibliothèque).
