Adolf Hitler: Ο Αγών μου, τ. 1 & 2

Πέμπτη 21 Απριλίου

Μετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τη Helgard Haug και τον Daniel Wetzel από τους Rimini Protokoll, και τον δημοσιογράφο Δημήτρη Ψαρρά.
Συντονισμός:
Κάτια Αρφαρά: Δρ Ιστορίας της Τέχνης – Θεατρολόγος, Καλλιτεχνική Διευθύντρια Θεάτρου και Χορού της Στέγης

Παρασκευή 22 Απριλίου | 18:00

Πριν την παράσταση, συζήτηση με τον Ράινερ Ες, πολιτικό ακτιβιστή και εγγονό του διοικητή του Άουσβιτς, Ρούντολφ Ες.

Παρασκευή 22 Απριλίου | 19:00

Συζήτηση στο Goethe-Institut Athen: «Ο Αγών μου – Συζητώντας για ένα βιβλίο;»
Συμμετέχουν οι: Wolfgang Benz (ιστορικός), Helgard Haug (συνιδρύτρια της ομάδας Rimini Protokoll), Ξένια Κουναλάκη (δημοσιογράφος), Κώστας Λούλος (ιστορικός)

Παρασκευή 22 & Σάββατο 23 Απριλίου

Εργαστήριο θεάτρου με τους Daniel Wetzel και Helgard Haug (Rimini Protokoll)

Πληροφορίες και κρατήσεις: Tηλ: 213 017 8002 Email: education@sgt.gr

Ο Adolf Hitler (1889-1945) ξεκίνησε να γράφει το “Mein Kampf”, με τη συνδρομή του «δεξιού χεριού» του, Rudolf Hess, το 1924, ενώ βρισκόταν έγκλειστος στη φυλακή του Λάντσμπεργκ, καταδικασμένος για εσχάτη προδοσία ως επικεφαλής του (αποτυχημένου) Πραξικοπήματος της Μπυραρίας (1923), με το οποίο επιχείρησε την ανατροπή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.

«Τεσσεράμισι χρόνια αγώνα ενάντια στο ψέμα, τη βλακεία και τη δειλία» ήταν ο τίτλος που αρχικά ήθελε να δώσει στο έργο του ο Χίτλερ. Όμως, ο υπεύθυνος εκδόσεων του Ναζιστικού Κόμματος, Max Amann, αντιπρότεινε τον πιο εμπορικό τίτλο “Mein Kampf”, ο οποίος και τελικά επικράτησε.

Το “Mein Kampf” πέρασε σχεδόν απαρατήρητο όταν πρωτοεκδόθηκε και αντιμετωπίστηκε, από τους περισσότερους, ως παραλήρημα ενός φρενοβλαβούς. Με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, άρχισε να αυξάνεται και η δημοτικότητα του βιβλίου του. Εκτιμάται πως μέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου είχαν κυκλοφορήσει περισσότερα από δέκα εκατομμύρια αντίτυπα του “Mein Kampf”.

Τα κέρδη που απέφερε το “Mein Kampf” στον Χίτλερ ήταν τεράστια. Ας σημειωθεί, πάντως, πως ο ίδιος ουδέποτε κατέβαλε τις εξίσου μεγάλες οφειλές του στην εφορία, από την πώληση του βιβλίου· τουναντίον, φρόντισε να διαγραφούν τα χρέη αυτά με την άνοδό του στην εξουσία, το 1933.

Κατά τη διάρκεια του Τρίτου Ράιχ (1933-45), ένα αντίτυπο του “Mein Kampf” δινόταν τιμής ένεκεν σε κάθε Γερμανό μαθητή, σε κάθε νεόνυμφο ζευγάρι και σε κάθε στρατιώτη που έφευγε για το μέτωπο.

Το 1939, με αφορμή τα πεντηκοστά γενέθλια του Χίτλερ, κυκλοφόρησε μια επετειακή έκδοση του “Mein Kampf”.

Με το τέλος του πολέμου, απαγορεύτηκε η επανέκδοση του “Mein Kampf” στη Γερμανία. Το κρατίδιο της Βαυαρίας κατέχει τα αποκλειστικά δικαιώματα για το έργο του Χίτλερ (ως κληρονόμος της περιουσίας του) μέχρι την εκπνοή τους, στις 31 Δεκεμβρίου 2015.

Ο Ντόναλντ Ντακ διαβάζει το “Mein Kampf”, στην αντιναζιστική, μικρού μήκους ταινία κινουμένων σχεδίων της Disney, με τον τίτλο "Der Fuehrer’s Face" (1943), που έλαβε το Όσκαρ καλύτερου animation στα 15α Βραβεία της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.

Από το 2009, το “Mein Kampf” κυκλοφορεί και σε εκδοχή ιαπωνικού manga κόμικ, από τη σειρά “Learn with manga” του εκδοτικού οίκου East Press. Η σειρά περιλαμβάνει, επίσης, τις manga εκδόσεις του «Κεφαλαίου» του Karl Marx και του «Πόλεμος και Ειρήνη» του Τολστόι.

Στην κωμωδία του, “Mein Kampf” (1987), ο Ούγγρος σκηνοθέτης George Tabori παρουσιάζει τον Χίτλερ στα χρόνια της νιότης του να φτάνει στη Βιέννη με τη φιλοδοξία να γίνει διάσημος καλλιτέχνης.

Σε δημοπρασία που έγινε στο Λος Άντζελες, στις 27 Φεβρουαρίου 2014, ένα υπογεγραμμένο από τον Χίτλερ αντίτυπο του “Mein Kampf”, με ιδιόχειρη αφιέρωση, πωλήθηκε έναντι 64.850 δολαρίων. Η ταυτότητα του αγοραστή δεν έγινε γνωστή.

Γνώριμη στη χώρα μας, η ομάδα Rimini Protokoll, την οποία συνδημιούργησαν τρεις συμφοιτητές του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Θεατρικών Σπουδών στο Γκίσσεν της Γερμανίας –η Helgard Haug, ο Stefan Kaegi και ο Daniel Wetzel–, εδώ και 15 χρόνια εντοπίζει τα ιστορικά και κοινωνικοπολιτικά γεγονότα που συνιστούν από μόνα τους το «θέατρο της πραγματικότητας» και στελεχώνει τα ρηξικέλευθα πρότζεκτ της όχι με ηθοποιούς, αλλά με «ειδικούς» επί του εκάστοτε θέματος.

Η παράσταση «Ο Αγών μου, τόμοι Ι & ΙΙ» ανεβαίνει στη Στέγη λίγους μήνες μετά τη «συμβολική» πρεμιέρα της στο πάλαι ποτέ προπύργιο του Τρίτου Ράιχ, τη Βαϊμάρη, στις 3 Σεπτεμβρίου 2015 (Kunstfest Weimar, Deutsches Nationaltheater Weimar).

Δημιουργοί της παράστασης «Ο Αγών μου, τόμοι Ι & ΙΙ» είναι οι δύο εκ των τριών συνιδρυτών της ομάδας Rimini Protokoll και, συγκεκριμένα, η Χέλγκαρντ Χάουγκ και ο Ντάνιελ Βέτσελ.

Στις παραστάσεις τους που έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα, οι Rimini Protokoll έχουν κατά καιρούς ανεβάσει στη σκηνή τους εξής «ειδικούς»: Ξεναγούς και φύλακες ελληνικών αρχαιολογικών χώρων (“Hot spots” ή «Ήμουν εδώ», θέατρο Θησείον, 2004)· συλλέκτες τρένων-μινιατούρων (“Μnemopark”, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Θεσσαλονίκη, 2008, στο πλαίσιο του 12ων Ευρωπαϊκών Βραβείων Θεάτρου)· Ινδούς τηλεφωνητές (“Calcutta in a box”, Bios, 2009)· απολυθέντες μουεζίνηδες του Καΐρου (“Radio Muezin”, Πειραιώς 260, Φεστιβάλ Αθηνών 2009)· 103 οικοδόμους, ζωγράφους, αντιρρησίες συνείδησης, πολιτικούς και οικονομικούς πρόσφυγες, ακτιβιστές και δικηγόρους, που συνιστούν τους σύγχρονους «Προμηθείς» της Ελλάδας, εκτιθέμενους –εν είδει στατιστικού γραφήματος– στη σκηνή του Ηρωδείου («Ο Προμηθέας στην Αθήνα», Φεστιβάλ Αθηνών 2011)· 20 ανθρώπους που η ζωή τους διαμορφώνεται από το παγκόσμιο εμπόριο όπλων (“Situation Rooms”, Στέγη, 2014).

Ο Ντάνιελ Βέτσελ ήταν ένας από τους προσκεκλημένους καλλιτέχνες σε μία ακόμη μεγάλη παραγωγή της Στέγης, το “X Apartments Athens” (2015), την περιπατητική site-specific περφόρμανς που επιμελήθηκαν η Κάτια Αρφαρά και η Anna Mülter, βασισμένες στην αρχική σύλληψη του Matthias Lilienthal. Η παράσταση δόθηκε εκτός Στέγης, σε διαμερίσματα και σπίτια στο κέντρο της Αθήνας, και οι θεατές είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο διαφορετικές διαδρομές. Ο Βέτσελ είχε επιμεληθεί έναν από τους χώρους της Διαδρομής 2 (Αγίου Μελετίου – Κυψέλη).

Η πρόσφατη περφόρμανς του Βέτσελ, “Evros Walk Water” (2015, Schlossmediale Festival, Ελβετία), βασιζόταν σε ένα ηχητικό ντοκουμέντο, αναφορά στη μουσική σύνθεση “Water Walk" του John Cage, το οποίο παρήχθη από τους νεαρούς πολιτικούς πρόσφυγες που φιλοξενούνται στο Σύλλογο Μερίμνης Ανηλίκων του Έβρου. Τα αγόρια συνεργάστηκαν επί δύο μήνες με τον καλλιτέχνη και τη δημιουργική του ομάδα. Το κοινό άκουγε τις ηχογραφημένες διηγήσεις τους και ταυτόχρονα παρήγαγε μια διασκευή της μουσικής σύνθεσης, με αντικείμενα που αντλήθηκαν από τις ιστορίες των νεαρών προσφύγων: μια φουσκωτή βάρκα όμοια με αυτή που διέσχισαν τον Έβρο, ένα όπλο, ένα κουπί. Το κοινό δεχόταν εντολές από τους νεαρούς πρόσφυγες, μέσω ακουστικών, αφού οι ίδιοι δεν επιτρέπεται, βάσει των διεθνών κανονισμών, να ταξιδέψουν στην Ευρώπη. (Πηγή: http://www.sma-athens.org/news.html)

Ο «Αγών μου» κυκλοφορεί στα ελληνικά σε μετάφραση του Λεωνίδα Προεστίδη (εκδ. Κάκτος, 2006) και σε επανέκδοση (εκδ. Δίδυμοι, 2006) της πρώτης, δίτομης μετάφρασης του βιβλίου στα ελληνικά, η οποία έχει εξαντληθεί (μτφρ. Δημήτρης Π. Κωστελένος και Ανδράς Πάγκαλος, εκδ. Ζάρβανος, 1961, σειρά «Αντιφασιστική Βιβλιοθήκη»). Στο Ίντερνετ μπορεί κανείς να βρει αρκετές ακόμη μεταφράσεις του στα ελληνικά.