The Whammies

Οι Whammies, ένα σχήμα που συγκεντρώνει σημαντικούς εκπροσώπους των αυτοσχεδιαστικών μουσικών σκηνών του Άμστερνταμ, του Σικάγου και της Βοστόνης, εστιάζουν στην επανερμηνεία επιλεγμένων έργων από το τεράστιο αρχείο συνθέσεων του εκλιπόντος εικονοκλάστη του σαξοφώνου Στηβ Λέησυ. Από την ίδρυσή του, το 2012, το σχήμα έχει κάνει περιοδείες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη και έχει κυκλοφορήσει τρία cd με περισσότερο ή λιγότερο γνωστά έργα του Λέησυ. Ο μουσικοκριτικός Troy Collins ("All About Jazz") έγραψε για την πρώτη κυκλοφορία των Whammies τα εξής: «[…] εδώ έχουμε κάτι πολύ παραπάνω από έναν παθιασμένο φόρο τιμής σε έναν αναγνωρισμένο βιρτουόζο της αυτοσχεδιαστικής μουσικής· πρόκειται και για μια απόδειξη της μοναδικής αξίας του Λέησυ να συνθέτει και σε παρτιτούρα».

Ο Γιόριτ Ντάικστρα είδε για πρώτη φορά τον Λέησυ να παίζει μαζί με τον Χαν Μπέννινκ το 1983, στην Ολλανδία, όταν ο έφηβος ακόμα Ντάικστρα μάθαινε σαξόφωνο. Όπως θυμάται ο ίδιος: «Με γοήτευσε η καθαρότητα του ήχου του Λέησυ και η απλή κομψότητα των μελωδιών του. Εκείνη τη στιγμή κατάλαβα ότι ήθελα να γίνω αυτοσχεδιαστής μουσικός.» Το βιβλίο του Λέησυ, "Findings", έγινε αργότερα η «Βίβλος του σαξοφώνου» για τον Ντάικστρα. Όταν ο Λέησυ έγινε καθηγητής στο New England Conservatory of Music της Βοστόνης, ο Ντάικστρα βρήκε την ευκαιρία να γίνει μαθητής του εκεί. «Η ιστορία του είναι τόσο διαφορετική από αυτήν των άλλων δασκάλων σαξοφώνου. Έλεγε, για παράδειγμα: “Πάμε να παίξουμε με τις πάπιες στη λιμνούλα”. Ο Λέησυ με δίδαξε πως μπορείς να κάνεις μουσική από οτιδήποτε.»

Ο Ντάικστρα έχει κάνει έρευνα στο τεράστιο αρχείο με τις 500 και πλέον παρτιτούρες και σημειώσεις που άφησε πίσω του ο Λέησυ όταν πέθανε, το 2004. Οι αρχικές αφιερώσεις του Λέησυ, αν και σπάνια αναφέρονταν στα εξώφυλλα ή τα εσώφυλλα των δίσκων του, δίνουν ωστόσο μια εικόνα της δημιουργικής διαδικασίας που ακολουθούσε στις συνθέσεις του. Το σχήμα εστιάζει κυρίως στο υλικό από την πιο πειραματική περίοδο του Λέησυ, στη δεκαετία του 1970. «Αυτά τα πρώιμα κομμάτια περιέχουν πυκνή, επαναλαμβανόμενη αντιστικτική γραφή, που κατά τη γνώμη μου προσφέρεται πολύ καλά για αυτοσχεδιασμό ανοιχτής μορφής και ξαφνικές εκπλήξεις», λέει ο Ντάικστρα.

Στο ρεπερτόριο των Whammies υπάρχουν αρκετά κομμάτια που ο ίδιος ο Λέησυ δεν ηχογράφησε ποτέ και άλλα που ηχογραφήθηκαν μόνο με σόλο σαξόφωνο. Μετά από τρία χρόνια ύπαρξης, το σχήμα τους έχει αναπτύξει μια ανοιχτή προσέγγιση «άμεσης ενορχήστρωσης» στο πηγαίο υλικό του Λέησυ, όπου το κάθε μέλος έχει την ελευθερία να προσθέτει κατά το δοκούν υπόβαθρα, σόλο, μικρότερες ομαδικές φράσεις ή και την επόμενη μελωδία, προκειμένου να πάει ένα βήμα πιο πέρα τη μουσική.