Open Call | Πρόγραμμα φιλοξενίας «Σχολείο για την Ηχητική Μνήμη»

Καθώς εκτυλίσσεται το πρόγραμμα φιλοξενίας, το σχολείο θα αναπτύξει έναν κοινό διάλογο –μαθαίνοντας από τους ντόπιους πολεοδόμους, τους ακτιβιστές και τους πολιτιστικούς παραγωγούς, αλλά κι από τους ίδιους τους συμμετέχοντες–, ο οποίος θα οδηγήσει στη συλλογή νέων, διασυνδεδεμένων έργων υπό μορφή κειμένων, ήχων ή/και ταινιών. Τα προγράμματα φιλοξενίας θα σεβαστούν την οπτική του επισκέπτη – καθώς ο στόχος δεν είναι η ιστορική αποτίμηση της κάθε πόλης, ενδιαφερόμαστε για τον συγκεκριμένο κοινό χώρο που δημιουργείται από την ανταλλαγή μεταξύ τριών πόλεων της Μεσογείου, τους τρόπους με τους οποίους οι ηχητικές μνήμες μεταφέρονται ανάμεσά τους δημιουργώντας αντηχήσεις. Η κληρονομιά, ασφαλώς, μπορεί να γίνει μια κοινή δεξαμενή για τη μνήμη και την κατασκευή του ανήκειν, αλλά μπορεί να γίνει και κατάχρησή της αν η αστική ανάπτυξη την παραμορφώσει για να δημιουργήσει αποκλεισμό και ιδιωτικό κέρδος. Δημιουργώντας νέες ιδέες και τεκμήρια μέσα από ηχητικές μεθόδους, προτείνουμε την αντίληψη της κληρονομιάς ως μιας συνθήκης που θα προκύπτει μέσα από ενεργές διαδικασίες δημιουργικής μνήμης, καθώς μετακινούμαστε μεταξύ τόπων που ακούγονται μέσα μας σε ηχώ.

Στο πλαίσιο του πρότζεκτ “ALEX”, το οποίο υποστηρίζεται από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» και συντονίζεται από το MUCEM, το Theatrum Mundi και η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση σχεδιάζουν την παραγωγή ενός πολυ-επιστημονικού νομαδικού προγράμματος φιλοξενίας καλλιτεχνών που εξερευνά τον ήχο, τη μνήμη και τις δια-μεσογειακές του απηχήσεις. Επικεφαλής της επιμέλειας αυτού του προγράμματος θα είναι το Theatrum Mundi.

Το κάλεσμα απευθύνεται σε όσους ασχολούνται με την έρευνα, την προστασία ή την παραγωγή της συλλογικής αστικής μνήμης – που παίρνει τη μορφή κτισμένης κληρονομιάς, ηχοτοπίων, μουσικής, ιστοριών, κοινωνικής και πολιτικής πρακτικής, με τον ήχο να αποτελεί το κυρίαρχο ερευνητικό μέσο. Οι συμμετέχοντες, όλοι μαζί και σε συνεργασία με ντόπιους καλλιτέχνες, πολεοδόμους και ερευνητές, θα διαμορφώσουν ένα «σχολείο» για την ηχητική μνήμη, η οποία θα διερευνά τους τρόπους με τους οποίους τρεις πόλεις της Μεσογείου επικοινωνούν μεταξύ τους, αλλά και το πώς τα στοιχεία ενός αλληλένδετου και συγκρουσιακού παρελθόντος ακούγονται μέσα σε αυτές.

Ερευνητικά ερωτήματα

• Πώς μετατοπίζονται οι ρυθμοί από τη μία πόλη στην άλλη; Έχουμε συγχρονισμό, αντιφωνία ή πολυρρυθμία;
• Πώς έχει διαμορφώσει ή πώς διαμορφώνουν οι δημόσιες συγκεντρώσεις την ακουστική των δημόσιων χώρων; Πώς έχουν γίνει σήμερα αυτές οι απηχήσεις προϊόν οικειοποίησης;
• Μπορούμε να αναγνωρίσουμε τις δια-μεσογειακές ηχητικές πρακτικές;
• Μπορεί το παρελθόν μιας πόλης να ακουστεί στην ακουστική κουλτούρα μιας άλλης;
• Υπάρχει πιθανότητα να εντοπίσουμε τα ηχητικά ίχνη των όσων έχουν σημαδέψει την πόλη ή έχουν εκλείψει;
• Τι ρόλο παίζουν οι ήχοι κάθε πόλης στα όνειρα, στις νοσταλγίες ή τις ελπίδες μιας άλλης;
• Πώς συνομιλούν οι πόλεις μεταξύ τους για τις εμπειρίες τους;
• Πώς μπορεί να επηρεάσει η κατηγοριοποίηση, ως τόπος κληρονομιάς να επηρεάσει το σύνολο της δυναμικής του περιβάλλοντος αστικού χώρου και ποια είναι η πολιτική της συντήρησής του;

Παραδοτέα

• Ένα πρωτότυπο κείμενο, μουσικό κομμάτι ή ηχογραφημένο οπτικο-ακουστικό έργο, του οποίου η παραγωγή θα ολοκληρωθεί από τους ίδιους τους συμμετέχοντες ή σε συνεργασία με κάποιον συντελεστή από τις πόλεις που επισκέφτηκαν (π.χ. καλεσμένος συγγραφέας, performer, συνεπιμελητής που θα συμμετάσχει στο έργο μερικώς – έναντι αμοιβής 500 ευρώ)
• Ζωντανή παρουσίαση αυτού του έργου σε μία τουλάχιστον δημόσια δράση (π.χ. ως ομιλία, solo performance ή προβολή).
• Προηχογραφημένη παρουσίαση του έργου σε δύο ακόμη δημόσιες δράσεις/σε εκθεσιακό φορμά. Τα έργα που θα ολοκληρωθούν θα πρέπει να μπορούν να μετακινηθούν με ευκολία από τον έναν εκθεσιακό χώρο στον άλλο, ενώ η εγκατάστασή τους δεν θα πρέπει να περιλαμβάνει ογκώδεις κατασκευές ή να εξαρτάται από υπερσύγχρονη τεχνολογία.

Δομή του προγράμματος

Προσκαλούμε την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τη συμμετοχή σε μια εξάμηνη διαδικασία παραγωγής, που θα έχει ως βάση της τρία προγράμματα φιλοξενίας για δημιουργική έρευνα διάρκειας μίας εβδομάδας:

• Αθήνα, Νοέμβριος 2021
• Αλεξάνδρεια, Ιανουάριος 2022
• Μασσαλία, Μάρτιος 2022

Οι καλλιτέχνες που θα επιλεγούν, θα κληθούν να ταξιδέψουν και στις τρεις πόλεις και να συνεργαστούν με μια ομάδα ντόπιων καλλιτεχνών. Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί τον Ιούλιο ή τον Σεπτέμβριο του 2022 στην Μπιέλα της Ιταλίας, με μια δράση διάρκειας μίας εβδομάδας, κατά την οποία θα συζητηθούν οι ιδέες και τα συμπεράσματα που προέκυψαν.

Αυτός ο προγραμματισμός είναι προσωρινός και εξαρτάται από τις διεθνείς εξελίξεις στη διαχείριση της πανδημίας. Η μετακίνηση και οι δραστηριότητες ενδέχεται να αναβληθούν για το διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουλίου του 2022.

Όροι συμμετοχής

• Οι αιτούντες πρέπει να χειρίζονται άπταιστα την αγγλική γλώσσα.
• Οι αιτούντες θα πρέπει να ασχολούνται με τη μελέτη, την προστασία ή την παραγωγή της συλλογικής αστικής μνήμης – σε μορφή κτιστής κληρονομιάς, ηχοτοπίων, μουσικής, ιστοριών, κοινωνικής και πολιτικής πρακτικής, όπου ο ήχος είναι το βασικό ερευνητικό μέσο.
• Οι αιτούντες θα πρέπει να διαμένουν:
  • σε κάποιο από τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή το Ηνωμένο Βασίλειο
  • ή σε προσχωρούσες χώρες, υποψήφιες χώρες και δυνητικά υποψήφιες χώρες όπως: η Αλβανία, η Βόρεια Μακεδονία, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη, το Κόσοβο*, το Μαυροβούνιο, η Σερβία και η Τουρκία,
  • ή στην Ελβετία, την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, τη Νορβηγία
  • ή στην Αλγερία, Αίγυπτο, Ιορδανία, Λίβανο, Μαρόκο και Τυνησία.

* Η ονομασία αυτή χρησιμοποιείται με επιφύλαξη των θέσεων ως προς το καθεστώς και συνάδει με την απόφαση 1244 (1999) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τη γνώμη του Διεθνούς Δικαστηρίου σχετικά με τη Διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου.

H ισορροπία μεταξύ φύλου και γεωγραφίας θα ληφθεί υπόψη ως κριτήριο επιλογής.

Αίτηση και επιλογή

• Προθεσμία υποβολής: 30 Μαΐου, 2021
• Οι επιλεγμένοι συμμετέχοντες θα ειδοποιηθούν μέχρι το τέλος του Ιουνίου
• Η τελική λίστα των συμμετεχόντων θα ανακοινωθεί στις ιστοσελίδες και στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης των διοργανωτών και των εταίρων του πρότζεκτ.

Μόνο οι επιλεγμένοι συμμετέχοντες θα ειδοποιηθούν κατευθείαν.

Τι καλύπτεται από το πρόγραμμα

Το πρόγραμμα καλύπτει έξοδα μετακίνησης και διαμονής, και γεύματα. Κάθε συμμετέχων θα λάβει μια αμοιβή 3.000 ευρώ, η οποία θα καταβληθεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και το τοπικό δίκαιο. Κάθε καλλιτέχνης θα έχει στη διάθεσή του ένα ποσό των 500€ για να καλύψει τα έξοδα παραγωγής του τελικού έργου.

Επιτροπή επιλογής

H ανάγνωση και αξιολόγηση των αιτήσεων θα γίνει από μια επιτροπή εκπροσώπων των οργανισμών-εταίρων του πρότζεκτ, σε συνεργασία με τον επιμελητή του προγράμματος φιλοξενίας καλλιτεχνών του Theatrum Mundi για τo Σχολείο για την Ηχητική Μνήμη.

Ερωτήσεις;

Αν έχετε περισσότερες απορίες, επικοινωνήστε μαζί μας στο networks@onassis.org

Το Theatrum Mundi είναι ένα ευρωπαϊκό κέντρο έρευνας και πειραματισμού πάνω στην κουλτούρα των πόλεων. Το κέντρο συμβάλλει στη διεύρυνση των πρακτικών του αστικού σχεδιασμού μέσα από τη συνεργασία με τις τέχνες, αναπτύσσοντας δημιουργικές απαντήσεις σε κοινά ερωτήματα που αφορούν τη σκηνοθεσία της δημόσιας ζωής των πόλεων. Με έδρα το Λονδίνο και το Παρίσι, δραστηριοποιείται στα πεδία της performance, του σχεδιασμού, των εκδόσεων, της έρευνας και της διδασκαλίας, μέσα από ένα δίκτυο συνεργατών σε όλη την Ευρώπη και τη Μεσόγειο.

To πρότζεκτ «Αλεξάνδρεια: (επαν)ενεργοποιώντας τα κοινά αστικά φαντασιακά» (ALEX) επιδιώκει να ρίξει ένα νέο βλέμμα στο πλήθος των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι τομείς των τεχνών και της πολιτιστικής κληρονομιάς, μέσα από το συμβολικό και ιστορικό πρίσμα της πόλης της Αλεξάνδρειας και των επιρροών της στην αστική ανάπτυξη στη Μεσόγειο – και πέρα από αυτήν. Το πρότζεκτ υποστηρίζεται από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.