Το βιβλίο και η ταινία «Χτίστες, Νοικοκυρές και η Οικοδόμηση της Σύγχρονης Αθήνας» κάνουν περιοδεία στην Αμερική και τον Καναδά
Ένα ντοκιμαντέρ που αφηγείται την ιστορία της αθηναϊκής πολυκατοικίας και της ανοικοδόμησης της πόλης μέσα από τη ζωή των ανώνυμων λαϊκών ανθρώπων της αντιπαροχής, όπως και ένα βιβλίο που επανεκδίδεται και μεταφράζεται στα ελληνικά για πρώτη φορά από τις Εκδόσεις του Ιδρύματος Ωνάση, κάνουν τον γύρο του κόσμου μαζί.
Η ταινία των Τάσου Λάγγη και Γιάννη Γαϊτανίδη «Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας» συνεχίζει για ακόμη μια χρονιά το ταξίδι της στα φεστιβάλ του κόσμου. Μετά την πρεμιέρα της στο Επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας» τον Σεπτέμβριο του 2021 και τη συμμετοχή της στο διαγωνιστικό τμήμα των βραβείων ΙΡΙΣ, οι «χτίστες και νοικοκυρές» της Αθήνας μεταφέρονται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού κερδίζοντας το βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο Cinema Urbana – Architecture Film Festival Brasilia στη Βραζιλία τον Αύγουστο του 2022. Τώρα είναι έτοιμοι να κατακτήσουν Νέα Υόρκη, Τορόντο, Βανκούβερ, Ουάσινγκτον, Σικάγο, Χιλή και Ρότερνταμ.
Still από την ταινία «Χτίστες, Νοικοκυρές και η Οικοδόμηση της Σύγχρονης Αθήνας»
Όπως αναφέρουν οι σκηνοθέτες Τάσος Λάγγης και Γιάννης Γαϊτανίδης, «Η Αθήνα είναι η πόλη μας, εκεί που γεννηθήκαμε και ζούμε, και την αγαπάμε σαν να είναι “το χωριό μας”. Είναι όμως αντιφατική και σχεδόν άγνωστη, καθώς η επαναλαμβανόμενη υφή των πολυκατοικιών απλώνεται τριγύρω κλωνοποιημένη. Ένας χώρος σαν κείμενο αδιαπέραστο στη γενικότητα του, ακατανόητο, χωρίς εμφανείς ιστορικές αναφορές, πέρα από το ορόσημο της Ακρόπολης και μερικών διάσπαρτων, ασύνδετων μνημείων. “Πως χτίστηκε όλο αυτό;” διερωτάται κανείς. Σίγουρα όχι από αρχιτέκτονες και πολεοδόμους. Με αφορμή και οδηγό το βιβλίο της Ιωάννας Θεοχαροπούλου ψάξαμε στις ρωγμές της σύγχρονης αστικής μας Ιστορίας για να βρούμε ποιοι και ποιες ήταν αυτοί οι εσωτερικοί μετανάστες συν-δημιουργοί του χτισμένου περιβάλλοντός μας. Ξεκινήσαμε με τις ίδιες προκατειλημμένες ιδέες (ότι δηλαδή αυτοί κατέστρεψαν την Αθήνα, η “αντιπαροχή του Καραμανλή”, κ.λπ.) Δεν γνωρίζουμε αν αυτές οι προκαταλήψεις και οι μύθοι για την Αθήνα θα πάψουν να υπάρχουν. Απλώς τώρα πια προστέθηκε μία ακόμα ιστορία, για τη δημιουργία της πιο παλιάς καινούργιας πρωτεύουσας της Ευρώπης». Μια ταινία που κέρδισε το αθηναϊκό κοινό, είναι έτοιμη να κατακτήσει τον κόσμο.
Το ομότιτλο βιβλίο της Ιωάννας Θεοχαροπούλου, με τίτλο «Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας», στο οποίο βασίστηκε και το ντοκιμαντέρ, ταξιδεύει παράλληλα στο ετήσιο φεστιβάλ αρχιτεκτονικής και design Archtober της Νέας Υόρκης, σε όλους τους σταθμούς του ADFF όπου θα προβληθεί η ταινία (σε Αμερική και Καναδά) και επιστρέφει πίσω στη «Στέγη» του στις 24 Νοεμβρίου του 2022 για την επίσημη παρουσίαση του βιβλίου σε ελληνική μετάφραση και μια συζήτηση με τη συγγραφέα Ιωάννα Θεοχαροπούλου, με τους δημιουργούς της ταινίας Τάσο Λάγγη και Γιάννη Γαϊτανίδη, τη διευθύντρια πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση Αφροδίτη Παναγιωτάκου, τον αρχιτέκτονα και επιστημονικό σύμβουλο της ταινίας Πάνο Δραγώνα, και τον ανθρωπολόγο Michael Herzfeld στη Μικρή Σκηνή της Στέγης.
Στο πλαίσιο του εορτασμού της τρίτης έκδοσης του βιβλίου της Ιωάννας Θεοχαροπούλου «Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας» (Εκδόσεις του Ιδρύματος Ωνάση, 2022), το Ίδρυμα Ωνάση και το Archtober φιλοξενούν μια εκτενή συζήτηση σχετικά με τη σημασία αυτής της σύγχρονης πόλης, την αρχιτεκτονική της και την αρχαία ιστορία της. Οι ιστορικοί της αρχιτεκτονικής τείνουν να υποτιμούν την έλλειψη επίσημου σχεδιασμού και τη φαινομενική ομοιομορφία των κτιρίων-«κουτιών» από μπετόν. Θεωρώντας τα παραπάνω ως ένα μοναδικό στοιχείο άτυπης αστικοποίησης με συγκεκριμένα τοπικά χαρακτηριστικά –ως ένα φαινόμενο που εν γένει απαντάται σε όλο τον κόσμο, και ιδιαίτερα στον «αναπτυσσόμενο»–, το βιβλίο της Θεοχαροπούλου προσφέρει μια κριτική επαναξιολόγηση της πόλης με άξονα την επιτυχημένη προσαρμογή της στη χρονική συγκυρία· παράλληλα, ενισχύει την αντίληψή μας για την αστικοποίηση ως γνήσια συλλογική σχεδιαστική δραστηριότητα. Το «Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας» είναι υπέρμαχος μιας αρχιτεκτονικής ιστορίας που δίνει πρόσβαση στους εννοιολογικούς κόσμους και στη φαντασία των απλών οικοδόμων και των κατοίκων της πόλης. Αυτή η προσέγγιση έχει ως αφετηρία τις δομές που σχεδιάστηκαν αποκλειστικά από αρχιτέκτονες και σχεδιαστές, αλλά προχωρά στη διερεύνηση των –οικονομικών, πολιτιστικών και υλικών– διεργασιών που βασίστηκαν σε αυτοοργανωμένα, κοινοτικά εγχειρήματα. Αυτοί οι αυτοσχεδιασμοί και οι προσαρμογές κατάφεραν να δημιουργήσουν μια πυκνή και ζωντανή πόλη. Έτσι, μπορούν με τη σειρά τους να μας βοηθήσουν να φανταστούμε πώς να δημιουργήσουμε πιο βιώσιμα και κατοικήσιμα πρότυπα πολεοδομίας.
Πληροφορίες:
Παρουσίαση/Συζήτηση: Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας Archtober
Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 18:00–20:00 (υβριδικό event)
Συμμετέχοντες:
Simon Critchley, Καθηγητής Φιλοσοφίας στην έδρα Hans Jonas, The New School for Social Research
Νένη Πανουργιά, Επίκουρη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Φυλακών του Τμήματος Ψυχολογίας και ακαδημαϊκή σύμβουλος της πρωτοβουλίας Δικαιοσύνη στην Εκπαίδευση, Columbia University
Nader Vossoughian, Aναπληρωτής Kαθηγητής Aρχιτεκτονικής στο NYIT, Eπίκουρος Aναπληρωτής Kαθηγητής στο Πανεπιστήμιο Columbia
Ιωάννα Θεοχαροπούλου, Επισκέπτρια Λέκτορας στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής, Τέχνης και Πολεοδομίας, Cornell University, και συγγραφέας του βιβλίου Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας
Νέα Υόρκη
30.09 – 01.10.22
Προβολές ADFF:
Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου, 18:45 @ Cinépolis Cinemas – Theatre 8 (με την παρουσία των σκηνοθετών)
Σάββατο 1 Οκτωβρίου, 16:15 @ Cinépolis Cinemas – Theatre 9 (με την παρουσία των σκηνοθετών)
Τορόντο
02 – 05.11.2022
Βανκούβερ
09 – 12.11.2022
Ουάσινγκτον
27.01.2023
Σικάγο
03.02.2023, 20:15
04.02.2023, 20:00
Online
08 – 17.02.2023
Στις παραπάνω προβολές του ADFF σε ΗΠΑ και Καναδά θα είναι διαθέσιμο προς πώληση και το βιβλίο στην αγγλική του επανέκδοση, σε συνεργασία με την Actar Publishers.
