Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας
Ιωάννα Θεοχαροπούλου
Μια μελέτη για την πολυκατοικία, τον πιο χαρακτηριστικό κτιριακό τύπο της Αθήνας, και τους τρόπους που αυτή έχει περιγραφεί μέσα στον χρόνο – από ένα αδιάφορο και άσχημο στοιχείο της πόλης μέχρι τον ρόλο που μπορεί να παίξει για μια βιώσιμη πόλη του μέλλοντος.
Φωτογραφία: Ellastration
Σε αντιδιαστολή με τον έντονο θαυμασμό που προκαλεί η Ακρόπολη, η σύγχρονη Αθήνα περιγράφεται συνήθως με αρνητικούς όρους – μια άσχημη πόλη, με αδιάφορα κτίρια και ασφυκτική ατμόσφαιρα. Η μελέτη «Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας» θέτει αυτά τα στερεότυπα υπό αμφισβήτηση και αποτιμά εκ νέου την οικοδομική έκρηξη που καθόρισε τη μορφή της μεταπολεμικής πόλης, εστιάζοντας στον πιο χαρακτηριστικό κτιριακό τύπο της, την πολυκατοικία.
Η Ιωάννα Θεοχαροπούλου επανεξετάζει την πολυκατοικία, τονίζοντας τα καινοτόμα χαρακτηριστικά αυτού του κτιρίου, το οποίο κατασκευαζόταν εύκολα και με στοιχειώδη τεχνικά μέσα. Η πολυκατοικία έδωσε ώθηση στην οικονομία της μεταπολεμικής πόλης και αποτέλεσε μοχλό για τον μετασχηματισμό της αθηναϊκής κοινωνίας στα μέσα του 20ού αιώνα. Ιδιαίτερα οι εσωτερικοί χώροι των διαμερισμάτων αντανακλούσαν την επιθυμία των νοικοκυρών να υιοθετήσουν τον μοντέρνο τρόπο ζωής που προβαλλόταν μέσα από τις ταινίες και τα περιοδικά της εποχής. Συγχρόνως, οι εργολάβοι και οι χτίστες συμμετείχαν ενεργά στον σχεδιασμό αυτών των εσωτερικών χώρων, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους ενοίκους να διαμορφώσουν την καθημερινή ζωή τους και τη μεταπολεμική πόλη ανάλογα με τις ανάγκες τους.
Σε αυτή την αναθεωρημένη έκδοση της πρωτότυπης έρευνάς της, η συγγραφέας αντλεί στοιχεία από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και ψυχαγωγίας, τη θεωρία του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, τις πολιτισμικές σπουδές και την ανθρωπολογία. Επιπλέον, στον απόηχο της πρόσφατης δημοσιονομικής κρίσης στην Ελλάδα, το επικαιροποιημένο επίμετρο του βιβλίου διερευνά τον πιθανό ρόλο της πολυκατοικίας στην πόλη του μέλλοντος, μια πόλη που θα ανταποκρίνεται στα περιβαλλοντικά και κοινωνικά αιτήματα του 21ου αιώνα.
Εκδότης: Ίδρυμα Ωνάση
Κείμενα: Ιωάννα Θεοχαροπούλου (συγγραφέας), Kenneth Frampton (Εισαγωγή), Αφροδίτη Παναγιωτάκου (Πρόλογος)
Μετάφραση στα ελληνικά: Βασιλική Κατσανίκου
Επιστημονικός σύμβουλος: Στέλιος Γιαμαρέλος
Επιμέλεια: Βασίλης Δουβίτσας (αναθεωρημένη έκδοση), Sarah Rafson (1η έκδοση)
Σχεδιασμός: Grid Office (ελληνική έκδοση) | Emma Kalkhoven and Joseph Atkinson (αγγλική έκδοση)
Έτος έκδοσης: Ιούνιος 2022 (αγγλική έκδοση) | Νοέμβριος 2022 (ελληνική έκδοση)
Γλώσσα: Ελληνικά | Αγγλικά (σε διαφορετικούς τόμους)
Σελίδες: 288 (ελληνική έκδοση) | 208 (αγγλική έκδοση)
Διαστάσεις: 16,5×23,5 (ελληνική έκδοση) | 19×25 εκ. (αγγλική έκδοση)
Είδος: Έντυπη έκδοση
Περιγραφή: Μαλακό εξώφυλλο, έγχρωμες φωτογραφίες
ISBN: 978-618-85928-6-5 (ελληνική έκδοση) | 978-618-85928-3-4 (αγγλική έκδοση)
Τιμή: 22€ (ελληνική έκδοση) | 32€ (αγγλική έκδοση)
*Η ελληνική έκδοση είναι επίσης διαθέσιμη προς πώληση σε βιβλιοπωλεία στην Αθήνα και την περιφέρεια, καθώς και στο Onassis Shop στο ισόγειο φουαγιέ της Στέγης (Τετάρτη - Κυριακή, 18:00 - 23:00).
Στο βιβλίο της Ιωάννας Θεοχαροπούλου είναι βασισμένο το ομώνυμο ντοκιμαντέρ, μια παραγωγή του Ιδρύματος Ωνάση (2021), σε σκηνοθεσία Τάσου Λάγγη και Γιάννη Γαϊτανίδη.