Πόπη Γεωργοπούλου

Η Πόπη Γεωργοπούλου δραστηριοποιείται για αρκετά χρόνια στα μουσεία και εν γένει σε χώρους πολιτισμού, με τη διττή ιδιότητα της μουσειολόγου και της ξεναγού. Μέσα από αυτή την εμπειρία, διαπίστωσε ότι το ερμηνευτικό πλαίσιο των αρχαιολογικών μουσείων, μέσα στο οποίο εντάσσονται οι ελληνικές αρχαιότητες, διαμορφώνεται περιοριζόμενο από αισθητικά κριτήρια και την ιστορικο-χρονολογική αφήγηση, ενώ η ίδια υποστηρίζει πως ο υλικός και άυλος πολιτισμός δεν είναι και δεν πρέπει να παρουσιάζεται ως μονοσήμαντος.

Με στόχο τον σχεδιασμό ενός προγράμματος που θέτει τον επισκέπτη του κάθε μουσείου και πολιτιστικού χώρου στο επίκεντρο, διαμόρφωσε με τη βοήθεια της ομάδας της ένα ερμηνευτικό περιβάλλον κατάλληλο ώστε ο καθένας να μπορεί να μετουσιώσει την πληροφορία σε γνώση. Αυτό το πρόγραμμα είναι η «Εκπαιδευτική Νησίδα Φυσικών Επιστημών» (ΕΝΦΕ), μια φορητή δομή που αναπτύσσεται στον χώρο γύρω από ένα συγκεκριμένο αρχαιολογικό έκθεμα, φέρνοντας όλα τα απαιτούμενα εκπαιδευτικά εργαλεία για την πραγματοποίηση εκπαιδευτικού προγράμματος με θέμα που αφορά την αρχαιολογία υπό το πρίσμα των φυσικών επιστημών και απευθύνεται στο ηλικιακό εύρος 9-13 ετών.

Οι φυσικές επιστήμες που λειτουργούν ως διαθεματικές γέφυρες είναι η αρχαιομετρία, η συντήρηση αρχαιοτήτων, η αρχαία ελληνική επιστήμη και η αρχαία ελληνική τεχνολογία και τέχνη. Πρόκειται δηλαδή για υπαρκτά επιστημονικά πεδία διαθεματικού χαρακτήρα, με διακριτή θεωρία και επιστημονική μεθοδολογία, τα οποία, αν και απαραίτητα για την τεκμηρίωση των αρχαιολογικών ευρημάτων, σπανίως λαμβάνονται υπόψη στο ερμηνευτικό αφήγημα. Ωστόσο, η ένταξη τέτοιων στοιχείων οφείλει να είναι αποτέλεσμα διδακτικού και, ταυτόχρονα, μουσειογραφικού μετασχηματισμού, ώστε τόσο ο λόγος (ορολογία) όσο και τα εποπτικά μέσα (εικόνες, κατασκευές) και η χωρική ανάπτυξη (προθήκες, ειδικές κατασκευές) να είναι αποκωδικοποιήσιμα από τις διαφορετικές ομάδες κοινού και να ικανοποιούν σαφώς διατυπωμένους εκπαιδευτικούς στόχους.

Η πρώτη «Εκπαιδευτική Νησίδα Φυσικών Επιστημών» (ΕΝΦΕ) που σχεδιάστηκε, ενταγμένη στην έκθεση του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών, βασίστηκε στα εξής στάδια της επιστημονικής μεθοδολογίας: (α) διατύπωση ερωτημάτων – μακροσκοπική εξέταση, (β) μικροσκοπική εξέταση, (γ) συμπεράσματα – μουσειολογική τεκμηρίωση.

Η έρευνα του σχετικού θεωρητικού υπόβαθρου και η διερεύνηση της εφικτότητας και της αποτελεσματικότητας της δομής και του περιεχομένου της ΕΝΦΕ έγιναν το αντικείμενο της διατριβής της, υπό την επίβλεψη του Καθηγητή Διδακτικής και Μουσειολογίας Φυσικών Επιστημών Δρ. Δημήτρη Κολιόπουλου του Πανεπιστημίου Πατρών. Πληροφορούμενη την ιδέα, ήδη από την πρώτη δημοσίευση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Καθηγήτρια Μουσειολογίας και Εκπαίδευσης Dr Anik Meunier του Université du Québec à Montréal (UQAM) ήρθε σε επαφή μαζί της, με σκοπό τη σύσταση μιας ελληνοκαναδικής ομάδας έρευνας για την περαιτέρω διερεύνηση της σύγκλισης των δύο επιστημονικών πεδίων, της αρχαιολογίας και των φυσικών επιστημών, στο επίπεδο ενός αρχαιολογικού μουσείου.

Αυτή η έρευνα συμβάλλει ταυτόχρονα στα πεδία της μουσειολογίας (της ερμηνείας του πολιτισμικού αποθέματος και του μουσειογραφικού σχεδιασμού), αλλά και της διδακτικής των φυσικών επιστημών, αποδεικνύοντας την αναγκαιότητα των συνεργιών σε επιστημονικό επίπεδο για το αρτιότερο αποτέλεσμα. Το σημαντικότερο είναι όταν την ικανοποίηση της δημιουργίας συνοδεύει η χαρά της συνεργασίας.