Μαίρη Γκικάκη
Νομισματολόγος, Διευθύντρια του ερευνητικού προγράμματος “TokAthe” για τα Σύμβολα της αρχαίας Αθήνας
Η Μαίρη Γκικάκη είναι νομισματολόγος. Μετά από σπουδές Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Γεωγραφίας στην Ελλάδα και στη Γερμανία και, αφού εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού (2012-2016) και στο Ψηφιακό Μουσείο Ακρόπολης (2014) και δίδαξε Ιστορία των Τεχνών στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (2016-2020), ανέλαβε καθήκοντα εντεταλμένης ερευνήτριας στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Warwick. Από το 2018, ως Marie Skłodowska-Curie Research Fellow, διευθύνει το δικό της ερευνητικό πρόγραμμα, με το ακρωνύμιο “TokAthe”, για τα Σύμβολα της αρχαίας Αθήνας, αφότου η πρότασή της επελέγη για χρηματοδότηση από το πρόγραμμα Horizon 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τον Δεκέμβριο του 2019 διοργάνωσε στη Βρετανική Σχολή Αθηνών την πρώτη διεθνή επιστημονική συνάντηση που έγινε ποτέ για τα Σύμβολα, με τίτλο “Symbola: The Athenian Legacy to the Modern World” («Σύμβολα: Η παρακαταθήκη της Αθήνας στον σύγχρονο κόσμο»).
Τα Σύμβολα είναι γνωστά από φιλοσοφικά κείμενα της κλασικής εποχής ως αντικείμενα που επιτελούν τη λειτουργία τους μόνο όταν ενωθούν με το άλλο τους μισό και αποκτήσουν την πλήρη τους μορφή. Αυτό μπορεί να συμβεί σε διαδικασίες επικύρωσης φιλίας, φιλοξενίας αλλά και ως επισφράγιση κάθε είδους συμφωνιών και, στη συνέχεια, αναγνώρισης των υποχρεώσεων των αντισυμβαλλόμενων μερών.
Τα Σύμβολα που επιγράφονται με τα ονόματα των Δήμων και των Φυλών έχουν γράψει μια από τις πιο ενδιαφέρουσες σελίδες στην πολιτική ιστορία της κλασικής Αθήνας, αφού επέτρεπαν τη διανομή των αξιωμάτων στους Δήμους σε ποσόστωση αναλογική του πληθυσμού τους, ενώ απέτρεπαν φαινόμενα διαφθοράς.
Εικονογραφικά, τα Σύμβολα διακρίνονται από άλλα εικονιστικά θέματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης. Η θεματολογία τους ήταν πλούσια και πρωτότυπη, ενώ επιπλέον είχε τον χαρακτήρα κώδικα, ο οποίος αποκαλύπτεται μόνο μέσα στα πλαίσια της «συναλλαγής» ή της «συμφωνίας». Ως προς τις λειτουργικές τους αρχές, τα Σύμβολα εμπνέονται από τις αρχές της ίσης συμμετοχής. Η «κοινότητα» θέτει σε κυκλοφορία τα Σύμβολα και τα διανέμει στα μέλη της σύμφωνα πάλι με τους κανόνες της κοινότητας.
Η Γκικάκη έχει συγγράψει δύο τόμους για τα Σύμβολα στην κοινωνία και την πολιτική της αρχαίας Αθήνας, που θα εκδοθούν εντός του 2023 από τον οίκο Liverpool University Press.
