Δρ Ελένη Δ. Καλέση

Η Δρ Ελένη Δ. Καλέση είναι εκπαιδευτικός και επιστημονική συνεργάτρια στο Ερευνητικό Κέντρο των Επιστημών της Εκπαίδευσης (CRSE) και στο Διεπιστημονικό Κέντρο Μελέτης των Θρησκειών και της Κοσμικότητας (CIERL) του γαλλόφωνου Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών (Université Libre de Bruxelles). Η ακαδημαϊκή της πορεία χαράχτηκε, κατά κύριο λόγο, στο ίδιο πανεπιστήμιο (2012-2018), του οποίου είναι απόφοιτη και μέλος.

Οι διδακτορικές της σπουδές (Ph.D., 2018) πραγματοποιήθηκαν με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην εξέλιξη του ζητήματος της κοσμικότητας/εκκοσμίκευσης (laïcité/sécularisation) στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα, από την ένταξη του κράτους στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (1981) μέχρι σήμερα, καθώς και στη θέση που κατέχουν η Ορθόδοξη Εκκλησία και τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα στα ελληνικά σχολικά εγχειρίδια.

Πιο συγκεκριμένα, οι μελέτες της πραγματεύονται την έννοια της κοσμικότητας (laïcité) και τα μέσα που χρησιμοποιεί το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα για να την ενσωματώσει στον σχολικό του λόγο. Η έρευνα πραγματοποιείται με την ανάλυση του περιεχομένου των σχολικών εγχειριδίων των Θρησκευτικών, της Ιστορίας και της Αγωγής του Πολίτη στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, από το 1981 έως το 2018, και στόχος της είναι η διαπίστωση πιθανών μεταβολών στον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται το ιδεώδες της κοσμικότητας. Η ανάλυση βασίζεται στις τρεις κύριες συνιστώσες της: (1) στις θεμελιώδεις αξίες της ελευθερίας και της ισότητας ανεξαρτήτως θρησκείας ή άλλων προσωπικών πεποιθήσεων, (2) στον Λόγο (λογική ικανότητα του ανθρώπου) στο πλαίσιο ενός δημοκρατικού πολιτεύματος και (3) στη διάκριση και την ταυτόχρονη αυτονομία του κράτους και των θρησκευμάτων. Ακόμη, ένα μέρος της έρευνας περιλαμβάνει τη μελέτη και ανάλυση της ελληνικής νομοθεσίας, καθώς και των προγραμματικών θέσεων των πολιτικών κομμάτων που βρίσκονται στο προσκήνιο από τη δεκαετία του 1980 σχετικά με τον ρόλο της θρησκείας στην Παιδεία.

Η Δρ Ελένη Δ. Καλέση πρόκειται να δημοσιεύσει τον Οκτώβριο του 2023 το πρώτο της βιβλίο στα ελληνικά, με τίτλο «Η κοσμικότητα στα ελληνικά σχολικά εγχειρίδια: Ποιες μεταβολές παρατηρούνται από την ένταξη του Κράτους στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (1981-2018);», από τον διακεκριμένο και εξειδικευμένο σε ζητήματα Διαφωτισμού εκδοτικό οίκο Lux Orbis. Πέρα από εκπαιδευτικούς, μέλη πολιτικών ή φιλοσοφικών κύκλων και φοιτητές αντίστοιχων κλάδων, το βιβλίο αποτελεί τροφή για σκέψη και αφορά όποιον πολίτη έχει την περιέργεια και την επιθυμία να γνωρίσει και να κατανοήσει τις σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας στην ελληνική εκπαίδευση.