Jordi Savall / Xavier Diaz-Latorre / Pierre Hantaï

Ελάχιστοι είναι οι μουσικοί που θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι έχουν αλλάξει άρδην τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος ακούει και εκτιμά τη μουσική που γράφτηκε πριν από κάμποσους αιώνες. Ο Ζόρντι Σαβάλ είναι αναμφίβολα ένας από αυτούς.

Από το 1974, όταν δημιούργησε, μαζί με τη Montserrat Figueras, το πρωτοποριακό σύνολο Hesperion XX (που μετονομάστηκε σε Hesperion XXI το 2000), έχει αναδείξει πτυχές του ρεπερτορίου της ευρωπαϊκής παλαιάς μουσικής που μέχρι τότε αγνοούνταν από όλους, εκτός από τους ελάχιστους ειδικούς στη μουσική της περιόδου. Η προσέγγισή του στη μουσική χαρακτηριζόταν πάντοτε από το συνδυασμό της εξαιρετικής προσοχής στις ιστορικές λεπτομέρειες και μιας δυναμικής ερμηνείας, με ενεργητικότητα και πειστικότητα.

Ο Σαβάλ έχει κάνει τη μεγαλύτερη προσπάθεια από οποιονδήποτε άλλον για να φέρει στο προσκήνιο τις μουσικές σχέσεις ανάμεσα στη Δυτική Ευρώπη και τον αραβικό και οθωμανικό κόσμο, αρχικά, και πιο πρόσφατα πηγαίνοντας ακόμα παραπέρα, έως την Αρμενία και τις γύρω περιοχές, χτίζοντας πολιτιστικές γέφυρες που οικοδομούνται πάνω στη μουσική εμπειρία, και όχι σε μια αδιάφορη «παγκοσμιοποιημένη» προσέγγιση.

Το 2011, η εφημερίδα “The Guardian” τον περιέγραψε ως εξής: «Aυτό που τον ξεχωρίζει είναι οι περιπλανήσεις του πέρα από το ναό της υψηλής κουλτούρας. Ως αδηφάγος τροβαδούρος, τριγυρνάει από τις βιβλιοθήκες του Μάντσεστερ έως τα χωριά της Κολομβίας για να περισώσει μουσικές παραδόσεις – με ηχογραφήσεις που κινούνται από ρυθμούς των Βερβέρων έως το εκστατικό συναίσθημα μιας ράγκα και από την ανατριχιαστική ηρεμία ενός αρμένικου νανουρίσματος έως τη ζωηράδα ενός ελισαβετιανού γκαλιάρ».

Η τεράστια δισκογραφία του, που αριθμεί περισσότερους από 160 τίτλους, καλύπτει απέραντες εκτάσεις της συλλογικής μουσικής κληρονομιάς μας: Bach, Lully, Matthew Locke, Tobias Hume, Monteverdi, ισπανική αναγεννησιακή μουσική, εβραϊκή σεφαρίδιτικη παράδοση και τους ηχητικούς κόσμους του Ισραήλ, της Τουρκίας και της Αρμενίας.

Σε αυτή την εμφάνισή του στη Στέγη, ο Σαβάλ και οι συνεργάτες του θα παρουσιάσουν έργα για βιόλα ντα γκάμπα του Μαρέν Μαραί (1656-1728), ενός συνθέτη που η γραφή του για το συγκεκριμένο όργανο του προσδίδει μια σχεδόν ανθρώπινη χροιά και έκφραση. Η μουσική του Μαραί έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό χάρη στην ταινία «Όλα τα πρωινά του κόσμου», με ερμηνευτή τον ίδιο τον Σαβάλ.