Be Careful

Σε μια χώρα όπου οι γυναίκες είναι διαρκώς εκτεθειμένες στον κίνδυνο της ανδρικής βίας, η μόνιμη συμβουλή προς τα κορίτσια είναι να μην προκαλούν. Τα θύματα της βίας συχνά ενοχοποιούνται για προκλητική συμπεριφορά, ενώ κανένας άνδρας δεν υφίσταται τις συνέπειες. Πώς είναι να προσπαθείς να μιλήσεις χωρίς ταμπού για το σώμα και την ταυτότητά σου ως γυναίκα, σε μια χώρα όπου το ίδιο το γυναικείο σώμα είναι ένα τεράστιο ταμπού; Πώς είναι να νιώθεις την αδικία και να μην μπορείς να την εκφράσεις, σε μια κοινωνία που σε προστάζει να σωπαίνεις και να κρύβεσαι για να επιβιώσεις; Μπορεί ένα έργο τέχνης να προκαλέσει μια κοινωνική αλλαγή;

Η Μαλίκα Τανίζα βρίσκει το θάρρος να μιλήσει για όλα αυτά χρησιμοποιώντας το ύστατο καταφύγιό της, το ίδιο της το σώμα, σε μια λιτή και δυνατή περφόρμανς. Υιοθετεί την πρακτική των παραδοσιακών θιάσων της Ινδίας, όπου ο ηθοποιός, ταξιδεύοντας από χωριό σε χωριό, σπιθαμή προς σπιθαμή όλη τη χώρα, γινόταν ένα με τον ρόλο του. Έτσι και η Μαλίκα Τανίζα, «ζει» με την περφόρμανς της εδώ και τουλάχιστον πέντε χρόνια, βρίσκοντας το θάρρος να αποκαλύπτει το σώμα της και, με το πείσμα αυτού που τον πνίγει το δίκιο, να το διεκδικεί με κάθε τίμημα.

Η έκθεση του γυμνού γυναικείου σώματος, ακόμα και στο θέατρο, είναι κάτι αδιανόητο στην ινδική κοινωνία. Πριν από τη Μαλίκα, έχουν υπάρξει μόνο δύο προηγούμενα. Το 2000, η διάσημη ηθοποιός Sabitri Heisnam, ερμηνεύοντας τον ρόλο της Ντραουπάντι σε σκηνοθεσία του συζύγου της, Kanhailal, πέταξε τα ρούχα της ορμώντας προς τους επί σκηνής βιαστές της. Τέσσερα χρόνια αργότερα, δώδεκα γυναίκες της φυλής Meitei εμφανίστηκαν γυμνές έξω από το αρχηγείο της τοπικής αστυνομίας, στην πόλη Ιμφάλ του κρατιδίου Μανιπούρ, ως πράξη διαμαρτυρίας για τον βιασμό και τη δολοφονία μιας γυναίκας από ομάδα αστυνομικών. «Από αυτές τις γυναίκες έμαθα για τη δύναμη του γυμνού σώματος ως όπλου στη διαμαρτυρία», αναφέρει η Μαλίκα Τανίζα. «Αυτό το γεγονός έμεινε για πάντα χαραγμένο στη μνήμη μου, επηρεάζοντας βαθύτατα ό,τι κάνω.»

Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν τη βία σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους στην Ινδία. Η σεξουαλική βία έχει συχνά αποτέλεσμα τον θάνατο των θυμάτων ή, αν επιβιώσουν, τη σωματική, ψυχολογική και κοινωνική διάλυσή τους.

Μετά τον ομαδικό βιασμό φοιτήτριας πανεπιστημίου στο Νέο Δελχί, που είχε ως συνέπεια τον θάνατό της, το 2012 ξέσπασαν μεγάλες κινητοποιήσεις από γυναίκες σε όλη τη χώρα, καθώς και δημόσια κατακραυγή από το εξωτερικό. Η κυβέρνηση έλαβε κάποια μέτρα, που όμως φαίνεται ότι δεν ήταν αρκετά. Πριν από λίγους μήνες, μια έκθεση 548 ειδικών σε θέματα γυναικείας κακοποίησης, που εκπονήθηκε από το Ίδρυμα Thomson Reuters, τοποθέτησε την Ινδία στην τελευταία θέση της κατάταξης των χωρών του ΟΗΕ σε ό,τι αφορά την ασφάλεια των γυναικών. Η ινδική κυβέρνηση διαμαρτυρήθηκε έντονα και απάντησε με καμπάνια στην οποία διαφημίζει την ασφάλεια των γυναικών στη χώρα. Ωστόσο, τα προβλήματα παραμένουν...

Το 2016, καταγγέλλονταν στις Αρχές της Ινδίας περισσότεροι από 100 βιασμοί την ημέρα, από τους οποίους το 6% αφορούσε κορίτσια κάτω των 12 ετών. Οι αρχές πιστεύουν ότι ο αριθμός των βιασμών είναι πολύ μεγαλύτερος, αλλά τα θύματα δεν βρίσκουν το κουράγιο να τους καταγγείλουν, είτε λόγω εκφοβισμού από τους βιαστές τους, είτε λόγω της κοινωνικής κατακραυγής που ενοχοποιεί τις γυναίκες.

«Η Ινδία τοποθετείται στην 125η θέση, σε σύνολο 159 κρατών, στον Δείκτη Έμφυλων Ανισοτήτων, σύμφωνα με την Έκθεση Ανθρώπινης Ανάπτυξης του 2015, που συντάχθηκε από το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Αν η Ινδική Κυβέρνηση θέλει να εργαστεί σοβαρά για τη μείωση των φαινομένων βίας κατά των γυναικών, πρέπει να αντιμετωπίσει τους λόγους που την προκαλούν», αναφέρει σε συνέντευξή της στη βρετανική εφημερίδα “Independent” η Asmita Basu, διευθύντρια προγραμμάτων της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ινδία.