Dépaysement

Ένα δωμάτιο, ένας προτεινόμενος χώρος συνύπαρξης θεατών και ερμηνευτών. Απλό, αν σκεφτεί κανείς ότι το θέατρο, ως φυσικός χώρος, λειτουργούσε πάντα ως αναφορά σε κάτι έξω από εμάς, το οποίο συνηχεί παράλληλα μέσα μας. Μια νότα, μια λέξη, μια κίνηση, ένας φωτισμός μπορεί να προκαλέσουν τη μετατόπιση του θεατή· αυτή η μετατόπιση, με τη σειρά της, μπορεί να αποτελέσει την είσοδο σε έναν κόσμο που χτυπά από την άλλη πλευρά της πόρτας μας.

Η νεοσύστατη ΟμάδαΡοπής μοιάζει περισσότερο με εργαστήριο όπου συνυπάρχουν δημιουργικά η μουσική, το θέατρο και ο χορός. Η παράστασή τους, "Dépaysement" (αποτοπισμός), φέρνει κοντά έναν αφηγητή, δύο χορευτές και τρεις μουσικούς. Φέρνει κοντά όμως και τον θεατή, αφού η ιδιωτικότητα και η απαραβίαστη ατομικότητά του έρχονται κυριολεκτικά στο προσκήνιο. Ο λόγος συνοδεύει την κίνηση και η σκηνική δράση εκτυλίσσεται πλάι στον θεατή, τόσο ώστε να χαθούν τα όρια του «εδώ»/«εκεί» και να εμβυθιστεί στην προσωρινότητα ενός «τώρα» που εκτυλίσσεται μπροστά του.

Από το «καθολικό έργο τέχνης» έως τις μοντερνιστικές επιμειξίες, την ευρηματικότητα στο πεδίο των τεχνών τροφοδοτούν πάντα οι συνεργασίες που αμφισβητούν τα συμβατικά όρια. Η ΟμάδαΡοπής, στα χνάρια αυτών των «ιστορικών» συναντήσεων, επιχειρεί να συγκεράσει το θέατρο, τη μουσική και τον χορό, με την προσδοκία, αν όχι να εισάγει ένα καινούριο καλλιτεχνικό κράμα, τουλάχιστον να μας προσφέρει κάτι παραπάνω από το απλό άθροισμά τους.

Πώς ορίζεται το dépaysement; Αν και δεν υπάρχει ακριβής όρος στα ελληνικά που να αποδίδει τη σημασία της συγκεκριμένης λέξης, θα λέγαμε πως πρόκειται για ένα συναίσθημα που μπορεί να αισθανθεί κάποιος εξαιτίας μιας αλλαγής συνήθειας ή περιβάλλοντος. Συχνά αναφέρεται στα συναισθήματα που συνδέονται με την εμβύθιση (immersion) σε ένα άγνωστο περιβάλλον, διαφορετικό από το προηγούμενο. Η κατάσταση του dépaysement μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της μετάβασης του ατόμου από ένα μέρος της ζωής του σε κάποιο άλλο.

Ο Gaston Bachelard γράφει στην «Ποιητική του χώρου» (μτφρ. Ελένη Βέλτσου, Ιωάννα Δ. Χατζηνικολή, εκδ. Χατζηνικολή, 1992): «...χάρη στο σπίτι πολλές από τις αναμνήσεις μας έχουνε στέγη και αν το σπίτι είναι και κάπως περίπλοκο, αν έχει υπόγεια και σοφίτες, γωνιές και διαδρόμους, οι αναμνήσεις μας βρίσκουν ολοένα και πιο χαρακτηριστικά καταφύγια. Σ’ αυτά θα ξαναγυρνάμε μέσα στις ονειροπολήσεις μας σε όλη μας τη ζωή. [...] Ορισμένες φορές πιστεύουμε ότι αναγνωρίζουμε τους εαυτούς μας μέσα στον χρόνο ενώ στην πραγματικότητα δεν αναγνωρίζουμε άλλο από μια διαδοχή από προσηλώσεις μέσα στους χώρους της αμετακινησίας της ύπαρξης.»