Lola Arias

Η Λόλα Αρίας (Αργεντινή, 1976) είναι συγγραφέας και σκηνοθέτις του θεάτρου και του κινηματογράφου. Είναι μια πολυπράγμων καλλιτέχνις, το έργο της οποίας φέρνει κοντά ανθρώπους από διαφορετικούς χώρους (βετεράνους πολέμου, πρώην κομμουνιστές, προσφυγόπουλα, κ.ά.), μέσα από το θέατρο, τον κινηματογράφο, τη μουσική και τις εικαστικές τέχνες.

Οι παραγωγές της Αρίας παίζουν με τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και μυθοπλασίας: «Καθισμένοι στην αίθουσα του θεάτρου, μέσα από την περιήγησή μας σε μια τοποειδή εγκατάσταση ή παρακολουθώντας μια ταινία, βυθιζόμαστε στις αφηγήσεις των άλλων, κουλουριασμένοι μέσα στη συνθετότητα, στις χαρές και τις απογοητεύσεις τους. Ταυτόχρονα, γινόμαστε κοινωνοί και μερικές φορές ερχόμαστε αντιμέτωποι, με έναν απίστευτο και δριμύ τρόπο, ενός στοχασμού πάνω στις εκδοχές των δικών μας (προσωπικών και συλλογικών) ιστοριών και στην εύθραυστη φύση τους, όπως και στη ρευστή, ανεπίλυτη σχέση με τον επισφαλή και επικίνδυνο μηχανισμό που είναι η κοινωνική και πολιτική ιστορία.» (Etchells, για το “Re-enacting Life”, 2019).

Η Αριάς σπούδασε Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες και Δραματουργία στη Σχολή Δραματικών Τεχνών του Μπουένος Άιρες, το Βασιλικό Θέατρο του Λονδίνου και το Casa de América της Μαδρίτης. Το 2014 ολοκλήρωσε το πρόγραμμα Film Laboratory στο πανεπιστήμιο Universidad Di Tella του Μπουένος Άιρες, ένα από τα πιο σημαντικά κινηματογραφικά προγράμματα σπουδών στην Αργεντινή.

Μεταξύ 2001 και 2007 έγραψε και σκηνοθέτησε έξι έργα μυθοπλασίας: “The Squalid Family”, “Studies of Loving Memory”, “Poses for Sleeping” και την τριλογία “Love is a Sniper”, “Revolver Dream” και “Striptease”.

Από το 2007 εργάστηκε στον χώρο του θεάτρου τεκμηρίωσης, δημιουργώντας περισσότερα από δώδεκα έργα, σε συνεργασία με ανθρώπους που έχουν βιώσει διάφορα περιστατικά ή ιστορικές εμπειρίες. Άνθρωποι που επιβίωσαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.

Το έργο της “My Life After” (CTBA, Μπουένος Άιρες, 2009) βασίζεται στη βιογραφία έξι περφόρμερ που δραματοποιούν ιστορίες από τη ζωή των γονιών τους κατά τη διάρκεια της δικτατορίας στην Αργεντινή. Το “Familienbande” (Münchner Kammerspiele, Μόναχο, 2009) ασχολείται με τα πρότυπα σε μια σύγχρονη οικογένεια με τρεις γονείς. Το “That Enemy Within” (HAU, Βερολίνο, 2010) είναι ένα έργο σχετικό με την κατασκευή της ταυτότητας, που έγινε σε συνεργασία με δύο ομοζυγωτά δίδυμα. Το “The Year I was Born” (Teatro a Mil, Σαντιάγο, 2012) βασίζεται στη βιογραφία των ανθρώπων που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Πινοσέτ. Το “Melancholy and Demonstrations” (Wiener Festwochen, Βιέννη, 2012) είναι ένα θεατρικό έργο για την κατάθλιψη της μητέρας της. Το “The Art of Making Money” (Stadttheater Bremen, Βρέμη, 2013) δανείζεται ένα θέμα από την «Όπερα της πεντάρας» του Μπρεχτ για τη δημιουργία ενός έργου στο οποίο συμμετέχουν επαίτες, εταίρες και μουσικοί του δρόμου από την πόλη της Βρέμης. Όσο για το “The Art of Arriving” (Stadttheater Bremen, Βρέμη, 2015), αυτό χρησιμοποιεί το παράδειγμα των παιδιών από τη Βουλγαρία που ζουν στη Γερμανία, ώστε να αναπτύξει ένα tutorial που εκτυλίσσεται επί σκηνής και στοχάζεται πώς να ξεκινήσει κανείς μια νέα ζωή σε άλλη χώρα.

Τα πιο πρόσφατα θεατρικά της έργα είναι τα εξής: το “Minefield” (Royal Court Theatre, Λονδίνο, 2016), το οποίο φέρνει κοντά Βρετανούς και Αργεντινούς βετεράνους του Πολέμου των Φόκλαντς, για να μοιραστούν την εμπειρία της σύγκρουσης και της ζωής μετά από αυτή· το “Atlas des Kommunismus” (θέατρο Maxim-Gorki, Βερολίνο, 2016), το οποίο συγκεντρώνει ιστορίες γυναικών ηλικίας 8-84 ετών, οι οποίες μεγάλωσαν στην Ανατολική Γερμανία·το “What they want to hear” (Münchner Kammerspiele, Μόναχο, 2018), το οποίο συνιστά την ανασύνθεση της αληθινής περίπτωσης ενός Σύρου αρχαιολόγου που βρίσκεται παγιδευμένος στη γερμανική γραφειοκρατία χωρίς να αναγνωρίζεται νομικά για τέσσερα χρόνια· και το “Futureland” (Maxim-Gorki Theater, Βερολίνο, 2019), ένα ντοκιμαντέρ επιστημονικής φαντασίας, όπου συμμετέχουν ασυνόδευτοι ανήλικοι που απέδρασαν από τον πόλεμο, τη φτώχεια και τη βία, ταξιδεύοντας μόνοι τους στη Γερμανία.

Η Λόλα ξεκίνησε την καριέρα της στον χώρο του κινηματογράφου με τη βιντεο-εγκατάσταση “Veterans” (Battersea Art Centre, Λονδίνο, 2014), την αφετηρία του καλλιτεχνικού της πρότζεκτ για τον πόλεμο των Φόκλαντς. Σε αυτή τη σειρά, βετεράνοι ανασυνθέτουν την εμπειρία τους του πολέμου, στον τόπο όπου κατοικούν σήμερα.

Η πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία, με τίτλο “Theatre of War” (2018) επιλέχθηκε για το επίσημο πρόγραμμα του 68ου Forum της Μπερλινάλε, αποσπώντας αρκετά βραβεία, συμπεριλαμβανομένου του CICAE Art Cinema Award, το βραβείο της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Art House Cinemas Award και το Βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής. Η Αρίας έχει επίσης κερδίσει το Βραβείο Σκηνοθεσίας στο 20ό φεστιβάλ του BAFICI και η ταινία απέσπασε το βραβείο Movistar+ για το καλύτερο ντοκιμαντέρ στην Documenta Madrid και το βραβείο Silver Condor για το καλύτερο διασκευασμένο σενάριο.

Η Αρίας δουλεύει αυτή την περίοδο για την επόμενη ταινία της με τον τίτλο εργασίας “Reas”, η οποία έχει λάβει την υποστήριξη του ταμείου Bertha Fund του Φεστιβάλ IDFA και ήδη επιλέχτηκε για το πρόγραμμα ανάπτυξης Pitching du Réel στο Φεστιβάλ Visions du Réel Festival, το οποίο φέρνει κοντά ιστορίες γυναικών και διεμφυλικών ατόμων από τη φυλακή Ezeiza του Μπουένος Άιρες, επινοώντας από την αρχή το είδος του μιούζικαλ υπό τη μορφή ντοκιμαντέρ, μιξάροντας σκηνές και ιστορίες από την πραγματική ζωή των κρατουμένων με μουσική και χορογραφίες.

Σε ό,τι αφορά τον χώρο των εικαστικών τεχνών και της επιμέλειας εκθέσεων, ανέπτυξε τo “My Documents” (Μπουένος Άιρες, 2012-2017· Μιλάνο, 2018· Λισαβώνα, 2020), έναν κύκλο lecture-performances, στον οποίο καλλιτέχνες από διαφορετικούς χώρους παρουσιάζουν την προσωπική τους έρευνα, μια ριζοσπαστική εμπειρία, μια ιστορία που τους στοίχειωσε κρυφά. Δική της είναι η ιδέα και για την περφόρμανς διαρκείας “Audition for a Demonstration” (Bερολίνο, 2014· Αθήνα, 2015· Πράγα, 2015· Μπουένος Άιρες, 2017· Βερολίνο, 2019); δημιούργησε τις εκθέσεις “Stunt Double:” (Μπουένος Άιρες, 2016), στις οποίες τέσσερις διαφορετικές εγκαταστάσεις ανασυνθέτουν τα τελευταία 40 χρόνια της κοινωνικής και πολιτικής ιστορίας της Αργεντινής, μέσα από αρχεία, δραματοποίηση, συνεντεύξεις και διάσημα τραγούδια, και το “Ways of Walking with a Book in Your Hand” (Buenos Aires, 2017), ένα τοποειδές πρότζεκτ για αναγνώστες σε βιβλιοθήκες και δημόσιους χώρους.

Σε συνεργασία με τον Ulises Conti, έχει κυκλοφορήσει τα LP “Love is a sniper” (2007) και “Those Who Do Not Sleep” (2011), ενώ σε συνεργασία με τον Stefan Kaegi έχει αναπτύξει τα πρότζεκτ “Chácara Paraíso” (2007), “Airport Kids” (2008) και “Ciudades Paralelas” (2010), ένα φεστιβάλ αστικών παρεμβάσεων στο Βερολίνο, στο Μπουένος Άιρες, στη Βαρσοβία, στη Ζυρίχη και σε άλλες πόλεις.

Έχουν κυκλοφορήσει ποιήματα, έργα μυθοπλασίας και θεατρικά της έργα: “Love is a Sniper” (2007, Entropía), “The Postnuclear Ones” (2011, Emecé), “My Life After and Other Plays” (2016, Penguin Random House), όπως και μια δίγλωσσση έκδοση του θεατρικού της έργου “Minefield” (2017, Oberon Books). Το 2019, το κέντρο Performance Research Studies δημοσίευσε το “Re-enacting Life”, ένα βιβλίο που συγκεντρώνει άρθρα, θεατρικά έργα και τεκμήρια από το σύνολο της καριέρας της.

Η Λόλα Αρίας έχει αποσπάσει πολύ σημαντικές διακρίσεις για τα έργα της, συμπεριλαμβανομένων και του Premio Konex 2014 και του Preis der Autoren 2018, ενώ η δουλειά της έχει παρουσιαστεί σε φεστιβάλ όπως στο Lift Festival του Λονδίνου, το Under the Radar της Νέας Υόρκης, το Φεστιβάλ της Αβινιόν, το Theater Spektakel της Ζυρίχης, το Wiener Festwochen, το Festival Theaterformen στο Μπρούνσγουϊκ/Ανόβερο, το Spielart Festival του Μονάχου και στην Μπερλινάλε· όπως επίσης και σε χώρους όπως το Théâtre de la Ville του Παρισιού, το REDCAT του Λος Άντζελες, το Walker Art Centre της Μινεάπολης, το Parque de la Memoria του Μπουένος Άιρες, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Σικάγο και το Βασιλικό Θέατρο του Λονδίνου.