Δώρα Χατζή Ροδοπούλου

Αρχιτέκτων Μηχανικός και μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Η επανάχρηση της βιομηχανικής κληρονομιάς στην Ευρώπη και η πλατφόρμα ReIndustrial Heritage

H Δρ Δώρα Χατζή Ροδοπούλου είναι Αρχιτέκτων Μηχανικός και μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Τον Μάιο του 2021, η διδακτορική της διατριβή με τίτλο “Control Shift - Industrial Heritage Reuse in Review” τιμήθηκε με το European Heritage Award - Europa Nostra Award, την κορυφαία διάκριση στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η έρευνα διεξήχθη στο πλαίσιο διδακτορικού προγράμματος, το οποίο εκπονήθηκε στην ομάδα Heritage & Architecture, AE+T, TUDelft σε συνεργασία με το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και χρηματοδοτήθηκε μέσω υποτροφίας από το Ίδρυμα Ωνάση. Περαιτέρω χρηματοδότηση δόθηκε από τη Βρετανική Σχολή Αθηνών, το Stichting Fonds Catharine van Tussenbroek και το πρόγραμμα Erasmus+ της ΕΕ`.

Το ερευνητικό έργο επικεντρώνεται στην πρακτική της επανάχρησης της βιομηχανικής κληρονομιάς στην Ευρώπη, με ιδιαίτερη έμφαση στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ολλανδία, την Ισπανία και την Ελλάδα, και παρέχει ένα αναγκαίο εναλλακτικό πλαίσιο για τη βελτίωσή της. Εξετάζει ένα θεμελιώδες ζήτημα, το οποίο βρίσκεται στη βάση κάθε πολιτικής διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Συγκεκριμένα, διερευνά το εύρος των πιθανών εντάσεων, διλημμάτων, αντιφάσεων και αντισταθμίσεων μεταξύ της διατήρησης των αξιών της βιομηχανικής κληρονομιάς και των λειτουργικών, οικονομικών και κοινωνικών απαιτήσεων της χρήσης της.

Εκτός από την ουσιαστική συμβολή της στον επιστημονικό διάλογο, πρόθεση της διδακτορικής έρευνας είναι να αποτελέσει και ένα χρήσιμο σημείο αναφοράς για τις ομάδες που ασχολούνται με την επανάχρηση της βιομηχανικής κληρονομιάς στην Ευρώπη. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, η διατριβή της Χατζή Ροδοπούλου παρουσιάζει μια διεθνή ανασκόπηση της προστασίας και αξιοποίησης της βιομηχανικής κληρονομιάς σε τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες, προάγοντας την ανταλλαγή γνώσεων επί του θέματος από τη μια χώρα στην άλλη. Επιπλέον, προσφέρει έμπνευση και ευαισθητοποίηση μέσω της λεπτομερούς ανάλυσης είκοσι περιπτώσεων βέλτιστων πρακτικών και της διαδικτυακής πλατφόρμας ReIndustrialHeritage, ενός εκτεταμένου ψηφιακού μητρώου με περισσότερα από 150 παραδείγματα επανάχρησης βιομηχανικών συγκροτημάτων σε όλη την Ευρώπη.

Μέσω της συστηματικής ανάλυσης ευρωπαϊκών πρακτικών, επισημαίνονται οι μηχανισμοί που επηρεάζουν αποφασιστικά την επανάχρηση της βιομηχανικής κληρονομιάς. Πέρα από τα χαρακτηριστικά και τις δυνατότητες των αρχιτεκτονημάτων και του άμεσου περιβάλλοντός τους, λαμβάνεται υπόψη και ο ρόλος των εμπλεκόμενων ομάδων, καθώς και η επίδραση διαφόρων συνιστωσών στη διαχείριση των έργων προστασίας και στην ποιότητα των επεμβάσεων.

Ένα πρότζεκτ που προσφέρει έμπνευση και ευαισθητοποίηση μέσω της λεπτομερούς ανάλυσης είκοσι περιπτώσεων βέλτιστων πρακτικών και της διαδικτυακής πλατφόρμας ReIndustrialHeritage, ενός εκτεταμένου ψηφιακού μητρώου με περισσότερα από 150 παραδείγματα επανάχρησης βιομηχανικών συγκροτημάτων σε όλη την Ευρώπη.