Σοφία Γεωργοβασίλη: Baby Steps
Το “Baby Steps” (τίτλος εργασίας) είναι μια (δια)προσωπική έρευνα. Μέσα από αυτό το έργο προσπαθώ να βρω κάτι που έχω χάσει από όταν έμεινα έγκυος στην κόρη μου πριν από δύο χρόνια: την ικανότητά μου να συγκεντρώνομαι και να φέρνω σε πέρας μια δημιουργική εργασία. Μια γνωστή παρενέργεια της μητρότητας σε γυναίκες νεαρής ηλικίας είναι η μερική απώλεια της βραχυπρόθεσμης μνήμης. Για λίγους μήνες, τα πάντα μετατρέπονται σε θόρυβο και ξεθωριάζουν, το μόνο πράγμα που υπάρχει στον κόσμο σου είναι ο νέος ρόλος σου ως μητέρα, που απορροφά οτιδήποτε άλλο. Με τα πολλά, πάει πολύς καιρός από την τελευταία φορά που με θυμάμαι να αφοσιώνομαι σε μια δημιουργική διαδικασία· Μητρότητα εναντίον Δουλειάς, ζόρικος αγώνας. Ενώ βρίσκομαι πάνω από έναν χρόνο σε αυτήν τη νέα κατάσταση, μόλις τώρα πιάνω τον εαυτό μου να κάνει μια προσπάθεια να ξαναβρεί μια ισορροπία ανάμεσα στον ρόλο της σκηνοθέτιδας κι εκείνον της μητέρας. Η ατομική ερευνητική υποτροφία θα βοηθήσει πολύ σε αυτό. Θα μου επιτρέψει να πάρω τον χώρο και τον χρόνο που χρειάζομαι για να επανακαθορίσω και να κάνω πιο ξεκάθαρη τη θέση μου ως σκηνοθέτιδα. Αυτή η πολύ αναστοχαστική διαδικασία του αναμετασχηματισμού θα αποτελέσει τη βάση για το σενάριο της επόμενης μικρού μήκους ταινίας μου. Αυτή η ταινία, για την οποία θα χρειαστούν τέσσερα χέρια και τέσσερα μάτια, θα φτιαχτεί μαζί με τη λίγων μηνών κόρη μου, μέσα από διάφορα βίντεο που έχει βγάλει κατά λάθος με το κινητό μου, ενώ η δική μου τοποθετημένη εμπειρία και οι ενσώματες σκέψεις μου θα γίνουν μια voice-over αφήγηση που θα συνοδεύει αυτές τις εικόνες που τραβήχτηκαν τυχαία. Μέσα από αυτό το έργο, θέλω να εμβαθύνω στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μου και να μετατρέψω τις προσωπικές δυσκολίες μου σε κάτι δημιουργικό – και τελικά βοηθητικό για άλλες γυναίκες που βιώνουν παρόμοιες εμπειρίες.
Γνωρίζοντας ότι το “Baby Steps” θα μου πάρει (και μου παίρνει) καιρό, αξιοποίησα τον χρόνο που μου έδωσε το Onassis AiR κυρίως για να βάλω σε τάξη τις σκέψεις μου, να βρω τον σκελετό του εγχειρήματος και πιθανές μορφές που μπορεί αυτό να πάρει. Γρήγορα κατάλαβα πως η δική μου αφήγηση θα δυναμώσει πολύ περισσότερο όταν συναντηθεί και με άλλες παρόμοιες. Αρχικά αποφάσισα να συλλέξω εμπειρίες και από άλλες μητέρες-καλλιτέχνιδες. Δημιουργήθηκε έτσι ένα ερωτηματολόγιο για να μοιραστεί σε γυναίκες που φέρουν τον διπλό αυτό ρόλο, από όλα τα πεδία των τεχνών. Αυτό θα βοηθήσει στη συλλογή πολύτιμου υλικού, που μπορεί ενδεχομένως να τροφοδοτήσει το εγχείρημα με τρόπους που δεν θα μπορούσα να φανταστώ.
Τα βίντεο που τραβήχτηκαν σε διάστημα ενός χρόνου από την τότε 8 μηνών κόρη μου –μέχρι και τους 20 μήνες της– παραμένουν στη βάση της ιδέας: Nα δημιουργηθεί δηλαδή ένα οπτικό υλικό από τα βίντεο αυτά, που θα συνομιλεί με κάποιου είδους αφήγηση. Ο πειραματισμός που προκύπτει στο περιεχόμενο του υλικού αυτού –και μιλώ για πειραματισμό γιατί, όταν ένα παιδί 8 μηνών κρατήσει στα χέρια του κάμερα και γράψει, το υλικό αυτό είναι εν γένει πειραματικό– μου επιτρέπει να δημιουργήσω μια πιο συγκροτημένη αφήγηση γύρω από αυτό.
Στο πλαίσιο του Onassis AiR ξεκαθάρισα και μόνταρα αρκετά λεπτά από τα βίντεο αυτά. Η δουλειά όμως δεν έχει τελειώσει και δε γνωρίζω αν θα τελειώσει με τον τρόπο που άρχισε. Κι αυτό γιατί πρόσφατα το πρότζεκτ άρχισε να παίρνει άλλη μορφή, μετά από τη συνομιλία μου με μια φίλη, σκηνοθέτρια θεάτρου και μαμά διδύμων, την Ιώ Βουλγαράκη, με την οποία βρεθήκαμε και μοιραστήκαμε εμπειρίες για τις δυσκολίες της μητρότητας σε προσωπικό επίπεδο. Αλλά κυρίως τη δυσκολία του να είσαι μια εργαζόμενη μαμά στον καλλιτεχνικό χώρο, τις αγωνίες και τους φόβους που προκύπτουν από αυτό και τι συμβαίνει στον αθέατο κόσμο της μητρότητας πριν π.χ. μια σκηνοθέτρια-μαμά φτάσει στις πρόβες της ή στο γύρισμά της. Συνειδητοποιήσαμε πως όταν μια μητέρα έχει και ρόλο συντονιστικό στη δουλειά της, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο. Και αυτό είναι κάτι για το οποίο δεν μιλάει κανείς.
Με αφορμή τη συζήτηση, και τη βάση που υπάρχει ήδη με το πρότζεκτ “Baby Steps”, αποφασίσαμε να ενώσουμε τις καλλιτεχνικές μας δυνάμεις και να βρούμε τρόπους προσέγγισης του υλικού, που τώρα πια θα προκύψει και από τη δική της εμπειρία και αναπόφευκτα θα συμπεριλάβει και νέα, διαφορετικά στοιχεία.
Βρισκόμαστε σε μια διαδικασία ανταλλαγής εμπειριών και σκέψεων και είμαστε ανοιχτές και ελεύθερες σε σχέση με το τι μπορεί να προκύψει από τη διύλιση του υλικού όταν ολοκληρωθούν και τα ερωτηματολόγια. Η φόρμα και εν μέρει και το περιεχόμενο παραμένουν επίσης ανοιχτά και θα μπορούσαν να διαμορφωθούν σε μια ταινία μικρού μήκους, όπως ήταν το αρχικό πλάνο, αλλά και σε ένα ντοκιμαντέρ, μια θεατρική παράσταση, μια παράσταση χορού, ακόμα και σε δύο διαφορετικά είδη παραστατικών (ή μη) τεχνών.